Balık e-mezatta umut hamside

HABER: ADEM ORHUN

Denizlerde av yasağının kalkmasıyla birlikte balıkçı tekneleri 4.5 aylık hasrete noktayı koydu. 1 Eylül gecesi ‘Vira Bismillah’ diyen balıkçılar, yeni sezona umutlu başladı. İlk günlerini Batı Karadeniz’de fırtına seviyesindeki sert rüzgar sebebiyle çoğunlukla Marmara’da geçiren tekneler ağırlıklı olarak hamsiyle döndü. Aylardır popülasyonu artan istavrit ve yer yer palamut da kıyıya indirilen kasalarda yerini aldı. Sezondan umutlu olduklarını ifade eden İTO Hayvansal Gıda Ürünleri Meslek Komitesi Üyesi Yasin Girit, “Ne fazla ne az. Henüz mevsimin başındayız, dolayısıyla av çok hızlı başlamıyor. Eylülün 20’sinden itibaren Marmara’da yoğunluk olur. Hamsi bol görünüyor ancak ilk işaretlere göre bu tarafta palamut çok iyi değil” dedi.

İSTANBUL’DAN MERSİN’E

Yaklaşık 13 bin balıkçı ve 2 bin kayıtlı teknenin bulunduğu İstanbul, 430 kilometre kıyı uzunluğu ile Karadeniz ve Marmara’nın geçiş noktasında hem üreme hem göç yollarında bulunması sebebiyle önemli bir avantaja sahip. Bu avantaj, şehirdeki teknelerin başka şehirleri de balıkla beslemesine vesile oluyor. Her gün binlerce kasa balık, Mersin dahil farklı illerdeki balıkhanelere gönderiliyor. Bu haliyle mega şehir İstanbul’un yanı sıra, Anadolu’daki onlarca şehrin ihtiyacını karşılayan İstanbullu balıkçılar, ticari hayatın da önemli bir unsuru.

NE VARSA KARADENİZ’DE

Deniz ürünleri avcılığında ilk sırayı yüzde 48 ile Doğu Karadeniz Bölgesi alıyor. Batı Karadeniz yüzde 22, Ege ve Marmara yüzde 12, Akdeniz ise yüzde 5’ten az.
İstanbul sularında avlanan balık sayısı son 3 yılda yüzde 50 civarında arttı. 2011’de 26.7 bin ton olan üretim miktarı, geçen yıl 46.4 bin tona ulaştı.

ÇİFTLİK ÜRETİMİ ARTIYOR

537 bin tonluk su ürünleri üretimi hacmimizin 302 bin tonu avcılık, 235 bin tonu yetiştiricilikten oluşuyor. 2013’te 103 bin ton ile toplam miktarın yüzde 35’ini oluşturan hamsi, 2014’te 59 bin ton avlandı ve toplamın dörtte birini oluşturdu. Son yılların rakamlarına bakıldığında avlanan balık miktarı da düşüyor. 10 yıl önce avlanan deniz balığı geçen yılın yaklaşık iki katıydı. Bu noktada ise artan yetiştiricilik dikkati çekiyor. Balık çiftliklerinde üretim her yıl artıyor. Özellikle levrek ve çipura çiftliklerden çıkıyor. Öyle ki, bu türlerin yüzde 99’undan fazlası çiftliklerde üretiliyor. Yani denizlerimizde ticari balık avcılığının büyük bölümü hamsi, sardalya, palamut ve istavrite dayanıyor.

MODERN VE GENİŞ HAL

İTO Hayvansal Gıda Ürünleri Meslek Komitesi Üyesi Yasin Girit, Gürpınar’da yapılan yeni balık hali hakkında şunları söyledi: “Yeni hal müthiş. Çok geniş bir alana sahip ve modern. Şoklama yerleri, geniş otopark, mezat alanları,komisyoncuların yazıhaneleri ve liman bağlama yerleri var. Ancak henüz yüzde 50 hazır gibi görünüyor. Bir de yol meselesi var. Oraya ulaşım ve oradan dışarı sevkiyat düşündürüyor. Adeta İstanbul’un dışına çıktı. Eskiden Azapkapı’daki balık hali Kumkapı’ya taşındığında ‘Çok uzak oldu’ deniliyordu. Sonra alışıldı. Buna da alışılacak.

Fakat balık halinin Gürpınar’a taşınması konusunda meslektaşlarımız arasında ‘Biraz uzağa itildik’ duygusu var. Diğer yandan modern ve büyük bir hal ihtiyaçtı. Balıkların satışında e-mezat uygulaması da iyi olacak diye umuyorum. Gerek halin inşaatı gerekse e-mezat sistemi için zamana ihtiyaç var. Yapmak istedikleri şeyi henüz tamamlayamadılar.”

ONLİNE SATIŞ GELİYOR

Gürpınar’daki yeni su ürünleri halini, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) devredilen ÖZİDAŞ şirketi işletecek. Yeni sistemde, balığın komisyoncular tarafından hal binasında mezat yöntemiyle satışı, elektronik mezat yöntemiyle kademeli olarak son bulacak.
Komisyoncuların anlaştığı kayıkların avlayarak hale getirdiği balık öncelikle ön kabule sunulacak.

Burada balığın Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenen ölçülere uygun olup olmadığı ÖZİDAŞ eksperleri tarafından kontrol edilecek. Balıklar kalite ve ölçüleri açısından sınıflandırılacak.

Bu aşamadan sonra balıkların fotoğrafı çekilerek ‘Hal Balık Satış Sistemi’ adı verilen elektronik ortama aktarılacak. Sistem devamında şu şekilde işleyecek:

• Firmalar bu sistem üzerinden balıklarını elektronik ortamda açık artırmaya sunacak.
• Satışa çıkan balık için alıcılar, internetten teklif verme yöntemini kullanacak.
• e-mezat sonucu satışın gerçekleşmesiyle ödeme işletmeci olan ÖZİDAŞ adlı şirketin hesabına geçecek.
• Hizmet bedeli olarak yüzde 4 kesinti yaptıktan sonra tedarikçi firmanın hesabına parası yatırılacak.
• Henüz sisteme hazır olmayan balık komisyoncuları, geçiş sürecinde eski usulle satış yapmaya devam edecek.

AVRUPA’NIN EN BÜYÜĞÜ

İBB’nin Gürpınar’da bu sezon açacağı Avrupa’nın en büyük su ürünleri halinin dikkat çekici özellikleri şöyle:

• Tesis 452 bin metrekare alana kuruldu.
• 136 bin metrekare dolgu alanı yapıldı.
• Tesis 80 gemi, 800 araç ve günlük 250 ton ürün kapasitesine sahip.
• Tali mendirek 900 metre, ana mendirek 1.282 metre. İskele 300 metre.3 adet 50 metrelik parmak iskele ve 1 adet gezinti iskelesi inşa ediliyor.
• Tesis bünyesinde; master şef eşliğinde balık pişirme gösteri merkezi, restoranlar, perakende satış noktaları, dinlenme alanları, süs havuzları, yürüyüş parkurları, konferans salonları, cami, banka, otopark gibi sosyal donatı alanları yapılıyor.
• Buzlama ile ilgili sorun olduğunda balıklar hemen soğuk hava depolarına alınacak. Buzlar deniz suyundan elde edilecek.
• Taşımacılık, indirme, yükleme, soğuk hava hizmeti ve tüm sosyal alanlarda ÖZİDAŞhizmet verecek.

200 BİN LİTRE YAKIT

Ticari balık avcılığı için ortaklığa benzer bir yapıda organize olmuş 250-300 büyük tekne faaliyet gösteriyor. 50 metre üstü tekne sayısı 10 civarında. Geri kalanların çoğu 25-35 metre. Bunların da üstünde 18-25 kişi çalışıyor. Büyük bir tekne sezonda ortalama 150-200 bin litre yakıt harcıyor. Bu rakam50 metre boyunda 350 bin litreyi bulabiliyor.

2 BİN TEKNE 13 BİN BALIKÇI
İstanbul’da resmi kayıtlara göre bin 947 ruhsatlı balıkçı gemisi, 13 bin balıkçı,
30 balıkçı barınağı, 16 balıkçı barınma yeri, 2 balıkçı çekek yeri, 49 su ürünleri kooperatifi ve 30 su ürünleri işleme tesisi faaliyet gösteriyor.

04 Eylül 2015 Cuma

Etiketler : Sektörel