“Çevrim İçi Güvenlik Değişikliği (Sosyal Medya Alt Yaş Sınırı) Yasası 2024” kapsamında 10 Aralık itibarıyla yürürlüğe giren düzenleme, sosyal medya şirketlerine 16 yaşın altındaki kullanıcı hesaplarını devre dışı bırakma yükümlülüğü getiriyor. Yasa, dünyada sosyal medya erişimine yaş sınırı koyan ilk yasal düzenleme olarak öne çıkıyor.
16 YAŞ ALTI HESAPLAR DEVRE DIŞI KALACAK
Avustralya’nın internet güvenliğinden sorumlu komisyonu eSafety’ye göre, ülkede yaklaşık 150 bin Facebook ve 350 bin Instagram hesabı 13–15 yaş aralığındaki kullanıcılara ait. Hükümetin yürüttüğü araştırmalar, 10–15 yaş grubundaki çocukların yüzde 96’sının sosyal medya kullandığını, bunların büyük kısmının zararlı içeriklere maruz kaldığını gösteriyor.
Yeni yasaya göre, yaş tespitini doğrulamayan platformlar yaklaşık 33 milyon dolara kadar para cezasıyla karşı karşıya kalacak. Platformlar, kimlik doğrulama, yüz veya ses tanıma teknolojileri gibi yöntemlerle kullanıcı yaşını belirlemekle yükümlü olacak.
UZMANLAR: YASA, GENÇLERİN RUH SAĞLIĞINI KORUYABİLİR
Melbourne Üniversitesi Ergen Sağlığı Bölümü Başkanı Prof. Susan Sawyer, yasağın gençlerin beyin gelişimi ve ruh sağlığı açısından olumlu etkiler yaratacağını belirterek, “Sosyal medyaya erişimi birkaç yıl erteleyebilirsek, gençler olgun bir noktaya ulaştıklarında daha az zarar görebilirler.” dedi. Sawyer, bazı gençlerin yasaya öfkelense de bir kısmının bu kısıtlamayı “rahatlatıcı” bulduğunu ifade etti.
Melbourne merkezli Deakin Üniversitesi Yeni Medya Eğitimi Profesörü Julian Sefton-Green ise düzenlemenin amacının “şirketleri, platformlarındaki tüm kullanıcıların 16 yaşın üzerinde olmasını sağlamakla yükümlü kılmak” olduğunu söyledi. Sefton-Green, yasağın doğrudan gençlere değil, şirketlere yönelik olduğunu vurgulayarak, “Amaç, gençleri zararlı içeriklerden ve algoritmalardan korumak.” dedi.
PLATFORM LİSTESİ VE İSTİSNA UYGULAMALAR
Yasak, sosyal etkileşimi teşvik eden 10 büyük platformu kapsıyor. Ancak YouTube Kids, Google Classroom ve WhatsApp uygulamaları, eğitim veya iletişim amaçlı oldukları gerekçesiyle düzenleme dışında tutuldu.
Hükümet, hangi teknolojilerin kullanılacağına dair platformlara serbestlik tanıyor. Şirketlerin kimlik doğrulamasının yanı sıra kendi yaş tespit yöntemlerini geliştirmeleri bekleniyor.
KULLANICILAR UYARI MESAJIYLA KARŞILAŞIYOR
Yasanın yürürlüğe girmesiyle 16 yaş altı kullanıcılar sosyal medya platformlarına giriş yapmak istediklerinde yaş uyarısıyla karşılaşıyor. Başbakan Anthony Albanese, X üzerinden yaptığı paylaşımda TikTok’taki uyarı ekranının görüntüsünü paylaşarak, “Bugün Avustralya genelinde on binlerce çocuk bu mesajla uyandı. Bu, onlar için çevrim içi dünyaya daha güvenli bir başlangıç.” ifadelerini kullandı.
SOSYAL MEDYA YASAĞI YENİ BİR DÖNEMİN BAŞLANGICI MI?
Uzmanlar, yasanın büyük teknoloji şirketlerinin gençler üzerindeki etkisini sınırlamak adına “ilham verici bir deney” olduğunu belirtiyor. Ancak bazı akademisyenler, denetimin sıkı olduğu platformlara erişimin engellenmesinin gençleri daha az güvenli sitelere yönlendirebileceği konusunda uyarıyor.
Avustralya, yasayı hayata geçiren ilk ülke olarak dijital çağda çocuk güvenliği konusunda yeni bir dönemi başlattı. Düzenleme, sosyal medyanın gençler üzerindeki etkilerini yeniden tartışmaya açarken, diğer ülkelerin de benzer adımlar atabileceği sinyallerini veriyor.
