ABD’nin ihraç ettiği LNG’nin yüzde 67’si Avrupa’ya satıldı. Öte yandan AB ülkeleri, son 2 yılda LNG ithalatına 75.1 milyar Euro’su ABD’ye olmak üzere 171.5 milyar Euro ödedi.
Uluslararası Doğalgaz Bilgi Merkezi (CEDIGAZ) verilerinden yapılan derlemeye göre, küresel LNG arzı geçen yıl önceki yıla göre yüzde 2 artışla 395 milyon tona ulaştı. ABD, 2015’te hiç yer almadığı küresel LNG piyasasında 2016’da yüzde 1, 2017’de yüzde 5, 2018’de yüzde 7, 2019’da yüzde 10, 2020’de yüzde 13, 2021’de yüzde 18 ve 2022’de yüzde 20 paya sahip oldu. Geçen yılsonu itibarıyla ise ABD, küresel LNG ihracatındaki yüzde 21’lik payla lider ülke konumuna yükseldi. ABD, 2023’te küresel piyasalara 84.3 milyon ton LNG ihraç etti. ABD’yi 78.9 milyon tonla Avustralya ve 78.5 milyon tonla Katar izledi.
UKRAYNA SAVAŞI ETKİSİ
CEDIGAZ verilerine göre ABD, sadece 2023’te değil, son 5 yılda da küresel LNG arzının arkasındaki tek büyük itici güç oldu. Öte yandan, ABD dışındaki bölgelerden gelen toplam arzın 2019’dan 2023’e kadar durağan kaldığı gözlendi. ABD’nin ihracatındaki büyümede büyük ölçüde Haziran 2022’den bu yana yangın nedeniyle kapalı olan Freeport LNG tesisinin 2023’ün ilk çeyreğinde devreye alınmasının etkili olduğu kaydediliyor. Geçen yıl ABD LNG’sinin en çok gittiği bölge, Rusya’dan aldığı doğalgazı azaltan Avrupa oldu. Rus gazına ‘ambargo’ uygulayan ve her fırsatta bu ülkeden doğalgaz alımına karşı çıkan bölge ülkeleri çareyi ABD LNG’sinde buldu.
İTHALATTA ÇİN BİRİNCİ
ABD’nin ihraç ettiği LNG’nin yüzde 67’si Avrupa’ya satıldı. Söz konusu ithalatta Asya’nın payı yüzde 25, Güney ve Orta Amerika’nın yüzde 7, diğer ülkelerin payı yüzde 1 olarak kayıtlara geçti. Küresel piyasalarda en çok LNG ithal eden ülke ise 70.5 milyon tonla Çin oldu. Çin’i 66.1 milyon tonla Japonya ve 44.2 milyon tonla Güney Kore izledi. Avrupa’da en çok LNG ithal eden ülkeler de 21 milyon tonla Fransa, 17.2 milyon tonla İspanya ve 15.7 milyon tonla Hollanda olarak kayıtlara geçti. Türkiye’nin LNG ithalatı ise geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 7.7 azalarak 10.5 milyon ton oldu.
AB’NİN LNG ÖDEMELERİ
Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü’nün (IEEFA) araştırmasına göre, Avrupa’nın LNG ithalatı 2023’te 2022’ye yakın seviyede yaklaşık 167 milyar metreküp olarak gerçekleşti. AB ülkeleri, geçen yıl ABD’den alınan LNG için 26.8 milyar Euro ödedi. Söz konusu kaynak için Rusya’ya 8.1 milyar, Katar’a 7.7 milyar, Cezayir’e 6.1 milyar, Norveç’e 2.9 milyar ve Nijerya’ya 2.8 milyar Euro ödendi. AB’nin LNG ithalatı için Ocak 2022-Aralık 2023 döneminde yaptığı toplam ödeme ise 171.5 milyar Euro olarak gerçekleşti. Bu dönemde ABD’ye yapılan toplam ödeme 75.1 milyar Euro olarak kayıtlara geçti. LNG ithalatı için son iki yılda Rusya’ya ödenen tutar ise 23.84 milyar Euro oldu.
EN ÇOK ÖDEME YAPANLAR
AB ülkeleri arasında bu dönemde ABD’ye en çok ödeme yapan ülke 22.53 milyar Euro’yla Fransa oldu. Bu ülkeyi 19.22 milyar Euro’yla Hollanda, 12.03 milyar Euro’yla İspanya, 6.03 milyar Euro’yla İtalya, 3.78 milyar Euro’yla Hırvatistan, 3.54 milyar Euro’yla Litvanya, 2.67 milyar Euro’yla Yunanistan, 2.49 milyar Euro’yla Portekiz, 2.48 milyar Euro’yla Belçika, 340 bin Euro’yla Finlandiya ve 20 bin Euro’yla Malta takip etti.
AVRUPA’NIN LNG İTHALAT KAPASİTESİ 405 MİLYAR METREKÜPE ÇIKABİLİR
IEEFA, Avrupa LNG talebinin 2030’da 135 milyar metreküpü aşmayacağını ve geriye yaklaşık 265-270 milyar metreküp kullanılmayan potansiyel bir kapasite boşluğu kalacağını savunuyor. AB’nin LNG ithalat terminallerinin 2023’teki ortalama kullanım oranı da 2022’deki yüzde 63 seviyesinden yüzde 58.5’e düştü. Geçen yıl İspanya’da 4, İtalya, Yunanistan, Finlandiya ve Almanya’da birer LNG terminali olmak üzere 8 LNG terminalinin kullanım kapasitesi yüzde 50’nin altında kaldı. Avrupa’nın Türkiye, Norveç ve Birleşik Krallık dahil toplamda 37 operasyonel LNG ithalat terminali bulunuyor. Bunlardan 8’i son iki yılda devreye alındı ve 4 terminalde kapasite genişletme çalışmaları tamamlandı. Avrupa’nın 2030’a kadar 94 milyar metreküplük artışla toplam LNG ithalat kapasitesini 405 milyar metreküpe çıkarması bekleniyor. IEEFA verilerine göre, Avrupa’da toplam LNG ithalat kapasitesi Türkiye’nin devreye aldığı Saros Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi dahil 12 LNG projesiyle Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başladığı Şubat 2022’den bu yana 53.5 milyar metreküp arttı.
DOĞALGAZ TÜKETİMİNİN YÜZDE 37’Sİ LNG KAYNAKLI
IEEFA’ya göre, Avrupa’nın öngörülen LNG talebi ile inşa edilen ve planlanan yeniden gazlaştırma kapasitesi arasında “büyük bir tutarsızlık” bulunuyor. Avrupa’nın gaz tüketiminde LNG’nin payı 2022’de yüzde 34 iken, geçen yıl yüzde 37 oldu. Avrupa’nın 2023’teki gaz tüketimi, 2021’in yüzde 19 altında 452 milyar metreküple son 10 yılın en düşük seviyesine geriledi. 2021-2023 yıllarında ise AB’nin gaz tüketimi yüzde 20 azalarak 330 milyar metreküpe geriledi. Son iki yılda gaz tüketimini en çok azaltan ülkeler 17.6 milyar metreküple Almanya, 14.4 milyar metreküple İtalya, 14.2 milyar metreküple Birleşik Krallık, 10.9 milyar metreküple Hollanda ve 9.7 milyar metreküple Türkiye oldu.
