İtalyan savunma devi Leonardo ile yapılan işbirliği anlaşması, Türk savunma sanayinin Avrupa pazarındaki etkisini artırırken, teknoloji transferi, işbirliği ve insansız hava araçlarının (İHA) ithalatı için Japonya Savunma Bakanı’nın Türkiye ziyareti, Asya pazarında yeni bir döneme işaret etti.
STRATEJİK FIRSAT DOĞDU
Silahlı insansız hava araçları (SİHA) ihracatında lider konumda bulunan Baykar’ın, dünyanın en büyük savunma şirketlerinden Leonardo ile işbirliği anlaşması imzalaması, Türk savunma sanayinde yeni bir dönemin kapısını araladı. Avrupa pazarına erişimde önemli bir adım olarak değerlendirilen bu anlaşma sonrası bir diğer gelişme de Japonya’nın Türk savunma sanayine yönelik teknoloji transferi ve ürün tedariki girişimleri oldu. Böylece Türkiye, hem Avrupa hem de Asya’da etkinliğini artıracak stratejik bir fırsat yakaladı.
40’TAN FAZLA ANLAŞMA
Dünyada artan bölgesel çatışmalarda, özellikle Ukrayna-Rusya savaşında aktif rol oynayan Türk SİHA’ları, maliyet-performans dengesiyle tüm dikkatleri üzerine çekiyor. Otonom ve entegre seyir füzeleriyle tam uyumlu çalışabilen Bayraktar TB-2’lerin sahadaki başarısı, Türkiye’nin bugüne kadar 40’tan fazla ülke ile İHA ve SİHA ihracatına yönelik sözleşme imzalamasında belirleyici oldu. Bu kapsamda özellikle SİHA üreticisi Baykar’ın 30’dan fazla ülke ile aktif sözleşmesi bulunuyor.
SAVUNMA BAKANININ İLK ZİYARETİ
Çin’in bölgede yarattığı güvenlik endişeleri nedeniyle silahlı kuvvetlerinde insansız sistemlerin rolünü genişletmek isteyen Japonya, Türkiye ile İHA ve SİHA’lara yönelik teknoloji transferi ve ortak Ar-Ge için işbirliği istiyor. Tokyo’nun savunma teknolojileri ve üretim alanlarında işbirliği yapma isteğinin somut göstergesi ise Japonya Savunma Bakanı’nın geçtiğimiz haftalarda Türkiye’yi ziyareti oldu.
Japonya Savunma Bakanı Gen Nakatani, Türkiye’deki resmi temasları kapsamında Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Ankara’da bir araya geldi. Tokyo bu ziyaretin, bir Japon savunma bakanının Türkiye’ye yaptığı ilk resmi ziyaret olduğunu bildirdi. Savunma sanayinde işbirliğini güçlendirme sözü veren konuk Bakan Nakatani’nin Türkiye ziyaretinde esas gündemi, Türk İHA’larının olası tedariki oluşturdu.
TUSAŞ VE BAYKAR’I DA GEZDİ
Japon Bakan ve beraberindeki heyet, ziyaret kapsamında İstanbul Tersane Komutanlığı, Baykar Teknoloji ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tesislerini ziyaret ederek, Türkiye’nin İHA sistemleri hakkında brifing aldı. Japon basını, Tokyo yönetiminin özellikle Bayraktar TB2 ve TB3 modelleriyle ilgilendiğini, bu sistemlerin Ukrayna, Karabağ ve Libya gibi sahalarda elde ettiği başarıların dikkate alındığını yazdı.
TEKNOLOJİ TRANSFERİ
Görüşmelerde yalnızca tedarik değil, aynı zamanda teknoloji transferi ve ortak Ar-Ge konuları da masaya yatırıldı. Türkiye’deki Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile Japonya’nın Savunma Malzeme Tedarik ve Teknoloji Ajansı (ATLA) arasında ortak çalışma grubu kurulması da kararlaştırıldı.
Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, Japon heyete yaptığı sunumda, merhum babası Özdemir Bayraktar’ın 1980’lerde Japon Shibaura Traktör firması ile gerçekleştirdiği teknoloji transferi projesini hatırlatarak, iki ülke arasındaki tarihsel bağa da dikkat çekti.
‘IZUMO’ İÇİN TEK SEÇENEK TB3
Japonya’nın gündeminde özellikle deniz konuşlu operasyonlara uygun Bayraktar TB3 modeli öne çıktı. Katlanabilir kanat yapısıyla kısa pistli gemilerden kalkış ve iniş yapabilen TB3, özellikle Japon donanması envanterindeki Izumo platformları için tek seçenek olarak değerlendiriliyor. Dünya üzerinde kısa pistli deniz platformuna iniş/kalkış gerçekleştiren ilk SİHA olan Bayraktar TB3, bu kabiliyete sahip tek SİHA konumunda bulunuyor.
6.8 MİLYAR DOLARLIK BÜTÇE
Tokyo yönetimi, 2026 mali yılı için insansız sistemlere 200 milyar yen (1.4 milyar dolar) ayırmayı planlıyor. Japon Savunma Bakanlığı, nisan ayında başlayan mali yıl için bütçe talebini ağustos ayı sonuna kadar sunacak. Bu bütçe, Japonya’nın 2027 yılına kadar Öz Savunma Kuvvetleri’ne hava, deniz ve su altı insansız araçlarını hızla entegre etme planının bir parçası olacak. Japonya, 2027 yılına kadar 43 trilyon yenlik beş yıllık harcama planının tamamlanmasına kadar drone tedariki ve Ar-Ge maliyetleri için yaklaşık 1 trilyon yen (6.8 milyar dolar) harcamayı hedefliyor.
TÜRKİYE TEDARİK LİSTESİNDE
Çin’in Japonya çevresindeki artan askeri faaliyetleri ve Kuzey Kore’nin füze denemeleri, Tokyo’da İHA’lara yönelik ihtiyacı daha da acil hale getirdi. Bu doğrultuda Japonya, Türkiye’nin yanısıra ABD, Avustralya ve diğer müttefiklerden sistem tedarikini değerlendiriyor. Japonya Savunma Bakanlığı, halihazırda 2025 mali yılında ABD yapımı büyük MQ-9B SeaGuardian insansız hava araçlarının konuşlandırılması için 41.5 milyar yen, küçük saldırı amaçlı insansız hava araçlarının alımı içinse 3.2 milyar yen ayırdı. Uzun vadede de bu sistemlerin yerli üretimini teşvik etmeyi, Mitsubishi Heavy Industries, Kawasaki Motors ve Subaru gibi şirketleri sürece dahil ederek tedarik zincirlerini güçlendirmeyi planlıyor.
İTALYAN PİAGGİO’YU BÜNYESİNE KATTI
Baykar, bu yaz İtalyan Piaggio Aerospace’i satın alarak Avrupa’da güçlü bir üretim ve bakım-onarım (MRO) ağının sahibi oldu. Bu satın almanın Baykar’a sağladığı kazanım şu şekilde:
Avrupa üretim izi ve sertifikasyon: Piaggio’nun EASA serti- fikasyon süreçlerindeki birikimi, Baykar’a Avrupa pazarında endüstriyel güç kazandırıyor.
MRO ve komponent kabiliyeti: Piaggio’nun motor ve komponent bakım-onarım tecrübesi, Baykar’ın artan uluslararası filo desteği ihtiyacını karşılamasında kritik rol oynuyor.
Ürün portföyü çeşitlenmesi: Piaggio’nun Avanti EVO mirası Baykar’a sivil havacılık ve iş jeti pazarına girme imkanı da sunuyor.
KAAN’A ULUSLARARASI TALEP ARTIYOR
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilen milli muharip uçak KAAN, Türkiye’nin savunma kapasitesini artırmanın ötesinde, uluslararası alanda da ilgi görmeye devam ediyor.
PROJEYE KATILMAK İSTİYOR
Mısır, 2024’te Cumhurbaşkanı Sisi’nin Ankara ziyaretinde projeye resmi ilgi göstermiş, Genelkurmay Başkanı Khalifa’nın temaslarında teknoloji transferi ve ortak üretim konuları öne çıkmıştı. Mısır’ın yıl sonuna kadar projeye katılım anlaşması imzalaması bekleniyor.
F-35 YERİNE KAAN
İspanya ise F-35 alımını iptal etmesinin ardından KAAN’ı stratejik bir alternatif olarak değerlendiriyor. İspanyol basını, özellikle olası ‘deniz versiyonu’nun gelecekteki uçak gemisi projelerinde F-35B’ye alternatif olabileceğini yazdı.
48 ADET KAAN ALIMI
En somut gelişme ise Endonezya’dan geldi. INDO Defence 2025 Fuarı’nda imzalanan anlaşmayla 48 adet KAAN’ın 120 ay içinde teslim edilmesi kararlaştırıldı. Anlaşma, uçak teslimatının yanı sıra yerli motor entegrasyonu, teknoloji transferi ve ortak üretim başlıklarını da kapsıyor.
Bu gelişmeler KAAN’ı yalnızca Türkiye’nin değil, farklı bölgelerdeki ülkelerin de ortak gücü haline getirerek, projenin maliyetini düşürüp üretim sürecini hızlandıracak.
SİHA İHRACATINDA DÜNYA MARKASI OLDU
Bayraktar TB2, düşük maliyet/etki dengesi ve 30 ülkeyi bulan ihracat ağıyla Baykar’ın lokomotif ürünü olmayı sürdürüyor. Ukrayna’dan Libya’ya birçok sahada aktif olarak kullanılan Bayraktar TB2, Türkiye’yi SİHA ihracatında dünyanın önde gelen ülkelerinden biri haline getirdi. Yeni nesil Bayraktar TB3 ise nisan ayında TCG Anadolu üzerinde ‘kısa pistli gemiden tam otonom kalkış-iniş’ testlerinde bir günde dört sorti tamamlayarak dikkatleri üzerine çekti. TB3, bu özelliğiyle dünyada bir ilk oldu. Gemi konuşlu 100’üncü sortisini de tamamlayan TB3, katlanabilir kanat yapısıyla kısa güvertede daha fazla hava aracı konuşlandırılmasına imkan tanıyor. Ayrıca yerli olarak geliştirilen sesten 4 kat hızlı ve 100 bin feete çıkan süpersonik füze, Bayraktar TB3’ten başarıyla fırlatıldı.
