Asırlık köprülere vefa dokunuşu

Yolları, kültürleri, ticareti birbirine bağlayan köprüler, asırlardır yıllara meydan okumaya devam ediyor. Milattan önceki yıllara dahi tarihlenen Türkiye köprüleri, Karayolları Genel Müdürlüğü Tarihi Köprüler Daire Başkanlığı bünyesinde onarılarak birleştirme buluşturma işlevlerine devam ediyor.

HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL

Aşılmazı aşılır kılan köprüler; yolları, kültürleri, sevdaları, ticareti birbirine bağlayarak asırlardır işlevlerini devam ettiriyor. Konumu itibarıyla ticaret güzergahı üzerinde bulunan ve çok sayıda akarsu, dağ gibi doğal engellerle çevrili olan Türkiye, tarihi köprüler bakımından oldukça zengin. Türkiye, dünyada işlevini kaybetmeden kullanılmaya devam eden en eski köprü olarak kayıtlarda yer alan Adana Taş Köprü gibi yüzlerce köprüye ev sahipliği yapıyor. İşte, Türkiye’nin mühendislik harikası asırlık köprülerinden bazıları: 

TÜRKÜLERE KONU OLDU 

Bir aşk hikayesiyle türkülere konu olan Malabadi Köprüsü, dünya taş köprü envanterinde kendine has bir yere sahip. Zira 1147 yılında Timurtaş tarafından yaptırılan bu köprü, dünyada bilinen taş köprüler arasında en büyük kemer açıklığına sahip köprü olarak kayıtlarda yer alıyor. Diyarbakır Silvan yolu üzerinde yer alan köprü, Artukoğulları’nın bir eseri olarak dünya kültür mirasına armağan edildi. Tarihi köprü, 2010 yılında Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından restore edildi. Ayrıca 2016 yılında UNESCO Dünya Geçici Kültür Mirası Listesi’ne dahil edildi. 

DÜNYANIN EN ESKİSİ 

Adana’da Seyhan Nehri üzerinde bulunan Taş Köprü de Türkiye’nin önemli kültürel miras unsurları arasında yer alıyor. Roma İmparatoru Hadrianus tarafından yaptırılan köprü, 1.638 yıldır işlevini kaybetmeden yolları birleştirmeye, nehir üzerinden geçit vermeye devam ediyor. Kadim köprü, bu özelliğiyle işlevini halen sürdüren dünyadaki en eski köprü olarak kayıtlarda yer alıyor. Uzunluğu 319 metreyi bulan tarihi köprünün 21 kemerinden 14’ü bir mühendislik dehası olarak ayakta durmaya devam ediyor.

ORDULARI GEÇİRDİ 

Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’ya geçen orduları için yapılan Edirne Uzunköprü, dünyanın en uzun taş köprüsü olarak biliniyor. II. Murat zamanında Mimar Muslihiddin’e 1443 yılında yaptırılan köprünün yapımı 18 yıl sürdü. Ergene Nehri üzerinde bulunan köprünün uzunluğu 1392 metre ve köprüde 174 kemer bulunuyor. Bir zamanlar Osmanlı askerlerinin Avrupa’ya giderken adımladıkları köprü halen kullanımda.

MİMAR SİNAN’IN ARMAĞANI

Köprüler bakımından yalnızca Anadolu değil, İstanbul da zengin bir envantere sahip. Bu köprülerin başında Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü geliyor. Büyükçekmece Gölü’nün daralarak denize döküldüğü yerde inşa edilen asırlık köprü Mimar Sinan tarafından yapılmış. Dört ayrı köprünün birleşimi ile farklı bir mimari üslupla inşa edilen köprünün açılış tarihi ise 1567. Köprü aynı zamanda kitabeli balkonları ile de önemli bir sanat eseri konumunda. Köprü bugün sadece yayaların kullanımına açık. 

ÇARŞILI KÖPRÜ

Türkiye’nin farklı üslubuyla ve asırlara meydan okuyan mimarisiyle dikkat çeken köprülerinden biri de Irgandı Çarşılı Köprüsü. Bursa’da Gökdere üzerine 1442 tarihinde konumlandırılan köprü, üzerindeki ahşap dükkanlarla benzerlerinden ayrılıyor. Çarşılı köprü olarak da bilinen Irgandı Köprüsü, Bulgaristan’daki Lofça, İtalya’daki Ponte di Rialto ve Ponte Vecchio köprüleriyle birlikte dünyanın dört çarşılı köprüsünden biri olarak dünya köprü literatüründe kendine yer ediniyor. 

KARAYOLLARI ONARIYOR 

Karayolları Genel Müdürlüğü envanterinde Ekim 2022 tarihi itibarıyla kayıtlı; yurt içinde 2 bin 421 adet taş, ahşap, demir ve betonarme tescilli tarihi köprü, yurt dışında ise çoğunluğu Bosna Hersek’te olmak üzere Osmanlı dönemine ait 316 adet tarihi köprü bulunuyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, toplam 439 tarihi köprünün restorasyon uygulama çalışmalarının tamamlandığını, Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda 82 tarihi köprüde ise yenileme çalışmalarının devam ettiğini duyurdu. 

10 Temmuz 2023 Pazartesi