Üç yüzyıldan uzun süredir gökbilimcilerin dikkatini çeken halka şeklindeki bulutsu NGC 1514, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) sayesinde artık çok daha ayrıntılı incelenebiliyor. NASA tarafından yayınlanan yeni yüksek çözünürlüklü görüntüler, bulutsunun ikonik çift halkalı yapısını bugüne kadar görülmemiş bir netlikle ortaya koyuyor ve yıldızlararası bu bulutun anlaşılmasına önemli katkılar sağlıyor.
Webb teleskobunun Orta Kızılötesi Aleti (MIRI) ile elde edilen görüntüler, önceki uzay teleskoplarının (WISE gibi) yakaladığı bulanık detayların çok ötesinde bir netlik sunuyor. Bilim insanları, Webb'den önce bu gök cismindeki materyalin büyük kısmını tespit etmenin veya bu kadar net gözlemlemenin mümkün olmadığını belirtiyor. Yeni veriler sayesinde bulutsunun türbülanslı doğası ve oluşum süreci daha kapsamlı bir şekilde araştırılabiliyor.
Görüntülerde, toz kümelerinden oluşan ve eş merkezli gibi duran halkalar, bulutsuya karakteristik üç boyutlu şeklini veriyor. Merkeze yakın pembemsi bulutta ise, ölmekte olan bir yıldızdan fırlatılan daha hızlı malzemenin açtığı düşünülen delikler dikkat çekiyor. Araştırmacılar, bu halkaların son birkaç bin yılda oluştuğunu ve evrimleşmeye devam edeceğini tahmin ediyor.
Merkezdeki parlak nokta aslında tek bir yıldız değil, birbirine oldukça yakın yörüngede dönen iki yıldızdan oluşan bir sistem. Dokuz yıllık yörünge periyotları nedeniyle tek bir ışık kaynağı gibi görünen bu yıldızlardan birinin, Güneş'ten çok daha büyükken zamanla kütlesini kaybederek bulutsuyu oluşturduğu ve sonunda bir beyaz cüceye dönüştüğü düşünülüyor. Araştırmacılara göre, yıldız evrimleşirken yavaş ve yoğun bir rüzgarla gaz ve toz katmanlarını dışarı atmış, beyaz cüceye dönüştükten sonra ise daha hızlı ama zayıf rüzgarlar bu materyali ince kabuklar halinde şekillendirmiş olabilir.
Webb'in gözlemleri ayrıca bulutsunun kimyasal yapısıyla ilgili ilginç bulgular ortaya koydu. Benzer oluşumlarda sıkça rastlanan bazı karmaşık karbon bileşiklerinin (polisiklik aromatik hidrokarbonlar - PAH) NGC 1514'te bulunmadığı tespit edildi. Bunun nedeninin, ikili yıldız sisteminin uzun yörünge periyodunun dışarı atılan materyali karıştırarak bu moleküllerin oluşumuna zaman tanımaması olabileceği düşünülüyor. Ancak teleskop, tozun içinde, özellikle merkezdeki deliklerin kenarlarında yoğunlaşmış oksijen tespit etti.
Yaklaşık 1.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan NGC 1514 bulutsusunun yakınında görünen bir başka parlak yıldızın ise aslında çok daha yakında bulunan ve sistemle ilgisi olmayan bir ön plan nesnesi olduğu belirtiliyor.
