Asfalt yolda oluşan çukurlar herkesi rahatsız eder. Ayrıca geleneksel asfalt üretiminde kullanılan petrol bazlı içerik çevreye zararlıdır. Bilim insanlarına göre yosun içerikli bir asfalt bağlayıcısı tüm bu sorunları çözebilir.
Ağır ham petrol, kaya ve kum gibi malzemelerle birlikte geleneksel asfaltın önemli bir bileşenidir. Asfaltın içindeki petrol içerikli bileşenler diğer malzemeyi bir arada tutan esnek bir bağlayıcı görevi görürler ve ortam sıcaklığı makul derecelerde olduğu sürece bu işi oldukça iyi yaparlar. Ancak ısı sıfırın altına düştüğünde kırılganlaşıp çatlarlar ve bu durum yol yüzeyinde yarıklar ve çukurlara yol açar. Bu soruna çözüm arayan Arizona Eyalet Üniversitesi’nden bir ekip, petrol içeriğine yosun bazlı bir alternatif geliştirmeye girişti.
DEFORMASYONA KARŞI DİRENÇ
Bilim insanlarının bir süredir yaptığı araştırmalar, yosundan elde edilen yağın, soğukta ve sıcakta esnekliğini koruyan bir malzeme üretmek için kullanılabileceğini gösteriyordu. Bu zeminden hareketle yola çıkan araştırma ekibi, dört farklı yosun türünden yağ elde etti. Tatlı su yosunlarından biri olan Haematococcus pluvialis’ten elde ettikleri yağın deformasyona karşı en yüksek direnci göstermenin yanı sıra nem kaynaklı hasara karşı da dayanıklı olduğunu buldular. Laboratuvar testlerinde, yosun içeren asfalt örnekleri, geleneksel asfalta kıyasla daha az deforme oldu.
ŞİMDİLİK UCUZ DEĞİL
Ancak yosun bazlı bağlayıcı, şimdilik petrol bazlı muadili kadar ucuz olamayacağı için asfalt karışımlarındaki petrolü bütünüyle ikame etmesi hemen mümkün olmayacak. Bu sebeple başlangıçta karışımı dengelemek için kullanılacak.
Araştırmacıların hazırladıkları bilgisayar modelleri asfalt karışımını oluşturan yüzde 1 oranındaki yosun bazlı ‘biyo-bağlayıcı’nın net karbon emisyonlarını yüzde 4.5 oranında azaltacağını gösterdi. Buna göre bir karışım yaklaşık yüzde 22 oranında biyo-bağlayıcı içerdiğinde teorik olarak karbon nötr olacağı öngörülüyor.
Bilim insanları yosundan elde edilen bileşiklerin, asfaltta nem direncini, esnekliği ve kendi kendini onarma davranışını iyileştirerek, yol ömrünü uzatacağını ve bakım maliyetlerini azaltabileceğini düşünüyor. Uzun vadede yosun katkısı daha dayanıklı, çevreye duyarlı, sürdürülebilir asfalt yollar üretmeyi sağlayabilir.
Araştırmayla ilgili bir makale, kısa süre önce ACS Sustainable Chemistry & Engineering dergisinde yayınlandı.
