Modelleme ve Simülasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi (MODSİMMER) TRUBA Veri Merkezi’nin açılışı ve dünyaca ünlü matematikçi Ordinaryüs Prof. Dr. Cahit Arf’ın ismini taşıyan ARF Süper Bilgisayarın tanıtımı, TÜBİTAK ULAKBİLİM Ağ Teknolojileri Birimi’nde yapıldı. Törende konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, MODSİMMER TRUBA Veri Merkezi ve ARF Hesaplama Kümesi’yle Türkiye’nin bilimsel araştırma yetkinliklerine yeni bir boyut kazandırdıklarını söyledi. Kacır, şu bilgiyi verdi: “Maliyeti 11 milyon doları aşan veri merkezi ve ARF kümesi yatırımımızla ülkemizin gelişimi ve kalkınması için kritik öneme sahip yüksek başarımlı hesaplama altyapısını özel sektör, kamu ve akademimizin çalışmalarına tahsis ediyoruz. 35 bin dizüstü bilgisayara eşit bilgi işlem kapasitesiyle dünyanın en kuvvetli 313. süper bilgisayarı olan ARF ile ülkemiz bazı önemli yeteneklere de sahip oluyor. Birincisi, daha öncesinde çözme yeteneğimizin olduğu, ancak çok zaman alan problemlerin daha yüksek hızla çözülmesini sağlayarak, bizim için ‘olağan/sıradan hesaplamalar’ seviyesine indirgenmesi.”
EN ÇEVRECİ VERİ DEPOLAMA
Kacır, ikinci olarak da daha önce çözme şansı bulunmayan problemleri çözülebilir hale getirerek, erişilemez olan araştırma alanlarını ve teknolojileri artık ulaşılabilir hale getireceklerini belirtti. Kacır, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Ayrıca, dijital ikizlerin oluşturulması, iklim değişiklikleri çalışmaları, yüksek doğruluklu aerodinamik tasarım ve doğrulama çalışmaları gibi büyük sistemlerin uzun süreli modellenmesi ve büyük yapay zeka modellerinin geliştirilmesi ARF sayesinde mümkün olacak. Hem büyük problemleri dağıtık olarak hem de çok sayıda küçük problemi aynı anda çözebilme yeteneğine sahip hesaplama kümesiyle savunma sanayinden üretim sektörüne, ilaç tasarımından hastalık tespitine birçok stratejik alanda araştırmacılarımız ihtiyaç duydukları simülasyonları eş zamanlı gerçekleştirebilecek. En ileri doğrudan sıvı soğutma kapasitesine sahip veri merkezi ve süper bilgisayar, hava soğutmalı muadillerine göre önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlayarak, dünyanın en çevreci veri depolama ve işleme merkezleri arasında şimdiden yerini aldı.”
TÜRKİYE YETKİNLİK KAZANACAK
Kacır, elde edilen başarının ardında veriden değer üretme becerisi ve farklı alanlardaki veriyi birbirleriyle ilişkilendirerek ekonomik değere dönüştürme başarısının yattığına dikkati çekti.
Bu doğrultuda, Türkiye’nin veri işleme ve yüksek başarımlı hesaplama kapasitesini geliştirecek adımları kararlılıkla attıklarını vurgulayan Kacır, yenilikçi ve nitelikli bilimsel araştırmaların önünü açacak veri işleme ve yüksek başarımlı hesaplama altyapılarını güçlendirdiklerini söyledi. Araştırmacıların uluslararası alanda rekabet gücünü artırarak, Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanında daha güçlü bir konuma gelmesini sağladıklarını belirten Kacır, “80 bin işlemci çekirdeği, 216 adet GPU ve 14 petabayt depolama alanıyla 6 binden fazla kayıtlı kullanıcıya ücretsiz hizmet veren bu altyapıyla bugüne dek 192 araştırma projesini destekledik. 1500’ün üzerinde SCI yayınını, 300’e yakın yüksek lisans ve doktora tezini akademiye kazandırdık. Halihazırda süper bilgisayarımızla iklim modellemeleri, genetik araştırmalar ve malzeme bilimi gibi alanlarda çalışmalar yürüterek geleceğe yönelik daha doğru tahminler ve yenilikçi çözümler sunma yeteneğimizi geliştiriyoruz” diye konuştu.
AR-GE HARCAMALARI 10 KAT ARTTI
Bakan Mehmet Fatih Kacır, son 21 yılda bilimsel yayın sayısını 9 binden 49 bine yükselttiklerini ifade ederek, şunları söyledi: “Dünya genelinde en fazla bilimsel yayın üreten ülkeler arasında 21. sıradan 14. sıraya yükseldik. Ar-Ge harcamalarımızı 10 kat artırarak 1.2 milyar dolardan 12 milyar dolara çıkardık. Bugün ülkemiz 272 binden fazla Ar-Ge personeli, 102 teknoparkında faaliyet gösteren 10 bin 500’den fazla teknoloji girişimi ve 1600’ü aşan Ar-Ge ve tasarım merkeziyle teknoloji geliştirme yolculuğunu sürdürüyor.”
CAHİT ARF KİMDİR?
ARF Süper Bilgisayara ismi verilen Ord. Prof. Dr. Cahit Arf, 1910-1997 yılları arasında yaşamış dünyaca ünlü bir matematikçi. Cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılmasında ortaya çıkan ve kendi adıyla anılan ‘Arf Sabiti’, ‘Arf Halkaları’ ve ‘Arf Kapanışları’ gibi terimleri bularak, matematik ve bilim dünyasına önemli katkılarda bulundu. Alman matematikçi Helmut Hesse ile birlikte Hesse-Arf Kuramı’nı geliştirdi. Türkiye’ye döndüğünde İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde profesör ve ordinaryus profesörlüğe yükseldi ve 1962 yılına kadar çalıştı. Daha sonra Robert Koleji’nde matematik dersleri vermeye başladı. 1964 yılında Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ilk bilim kurulu başkanı oldu.
