Ar-Ge ile yapay kadavra

HABER: SOYHAN ALPASLAN

Türkiye’de yapay kadavra üretmenin temelleri, Teknopark İstanbul firmalarından Medion Arge tarafından atıldı. Medion, gerçek kadavraların yerini alacak yapay kadavra modelleri geliştiriyor. Firmanın yapay diz eklemi ile başlayan çalışmaları, eklem ve eklemi çevreleyen yumuşak doku dahil patalojik (hastalıklı) vakaları taklit eden modelleri geliştirmeye doğru evrildi.

BİYOMEKANİK ÖZELLİKLER

Cerrahların ve tıp öğrencilerinin eğitimindeki gerçek kadavraların yerini alacak kadavralarda, anatomik ve biyomekanik özellikleri gerçek organ yapılarını taklit eden kompozit malzemeler kullanılıyor. Medion Arge’nin kurucusu; Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Küçükdurmaz, aynı zamanda Dünya Ortopedi ve Travmatoloji Cerrahi Komitesi Üyesi. TÜBİTAK bursu ile 2013-2015 arasında ABD’de Thomas Jefferson Üniversitesi Rothman Enstitüsü’nde eklem protezleri ve ortopedik enfeksiyonlar üzerine post doktora yaptı. Prof. Dr. Küçükdurmaz, pek çok uluslararası mesleki organizasyonda çalışıyor. Bunlar arasında Dünya Ortopedi ve Travmatoloji Birliği (SICOT) Kalça ve Diz Cerrahisi Komitesi, Avrupa Ortopedi ve Travmatoloji Birliği’nin e-Learning Komitesi de var.

YABANCI CERRAHLARA EĞİTİM

Prof. Dr. Küçükdurmaz, Avrupa Diz Cerrahisi Birliği ile beraber Marmara Üniversitesi çatısı altında düzenlediği cerrahi eğitim kurslarında, 18 ülkeden birçok meslektaşına diz ve kalça protezi cerrahi eğitim kursları verdi.

İstanbul Ticaret’in sorularını Prof. Dr. Fatih Küçükdurmaz cevapladı.

EKSİKLİKTEKİ FIRSAT

Biyomekanik ve anatomik kemik dokusu üretme fikri nasıl doğdu?

Meslek pratiğim boyunca ortopedide kullandığımız cihaz ve implantları Türkiye’de üretmek ve ülkemizi ithalat bağımlılığından kurtarmak için neler yapabileceğimi düşündüm. Bu anlamda Türkiye’de önemli bir eksiklik, pek çok da fırsat olduğunu görüyordum.

Cerrahi eğitimlerde kullandığımız kadavraların pek çok problemleri vardı. Yapay kemik modelleri ise şekil olarak gerçek organları taklit etseler de biyomekanik özellikleri açısından gerçek organlardan çok farklılardı. Yerli üretim ile ilgili hayalimi gerçekleştirmek için eğitimlerde kendi ihtiyacım olan yapay kemik modellerini, mevcutların eksikliklerini göz önüne alarak üretmeyi düşündüm. Bir yerlerden başlamak gerekiyordu.

ÜRETİM YETERLİLİĞİ

Medion’u nasıl kurdunuz?

Türkiye’nin sağlıkta dışa bağımlılığı azaltma ve yerlileştirme politikası giderek güçlenirken, kendi alanımda girişimde bulunmanın zamanı geldiğine karar verdim. Yurt dışında tıbbi teknoloji üreten kuruluşları ve teknolojilerini inceleme, bazı üretici firmaları ziyaret etme fırsatım oldu. Gözlemlerimi, uygulamalarımı ve tecrübelerimi değerlendirdiğimde; ülkemizin insan kaynağı, bilgi birikimi ve hammadde açısından bu üretimleri yapabilecek yeterliliğe sahip olduğunu gördüm. Böylece 2019 yılında Teknopark İstanbul’da bir startup olarak Medion Arge’yi kurdum. TÜBİTAK’tan ‘Anatomik ve biyomekanik olarak kemik eşdeğeri olan model kemik üretimi’ projem için destek kazandım.

TÜRKİYE’NİN İLK PROJESİ

Türkiye’de benzer bir üretim var mı?

Türkiye’de anatomik ve biyomekanik eşdeğerliği olan bir eklem modeli üretimi yok. Dünyada bu üretimi yapan biri büyük ölçekli olmak üzere üç şirket var. Anatomik olarak ve mekanik özellikler açısından doku eşdeğerliğini sağlayan sınırlı sayıda üretimden bahsedebiliriz. Fakat Medion Arge’nin üzerinde çalıştığı özellikler, bu firmalarınkinden çok farklı.

İTHAL KADAVRA

Kadavrayı nasıl temin ediyorsunuz?

Cerrahi eğitimlerde en gerçekçi ameliyat senaryosu kadavrada sağlanabildiği için cerrahi eğitimlerin en önemli eğitim materyali kadavralardır. Fakat kadavra temin etmek oldukça pahalı ve zor bir süreç. Vücudunu eğitim amacıyla kullanılmak üzere bağışlayanların vefatlarından sonra vücutları özel işlemlerden geçirilip ilaçlanıyor ve özel dolaplarda saklanıyor. Türkiye’de kadavra temininde kısıtlılıklar olduğu için ihtiyaç ithalatla karşılanıyor. Kadavraların temini, nakliyesi ve saklanması çok pahalı olduğu için bazı cerrahi eğitimlerde sadece anatomik özellikleri benzeştirilmiş yapay organlar kullanılıyor.

TEKNOPARK İSTANBUL’UN FAYDASI BÜYÜK

Teknopark İstanbul’un katkıları neler oldu?

Teknopark İstanbul, farklı disiplinlerde faaliyet gösteren bir ekosistem ve biz bu sistemin büyük faydalarını görüyoruz. Malzeme bilimi ile ilgilenen, inovasyon ve Ar-Ge yapan insanların desteğini aldık. Aynı toplantılarda görüştük, fikir tartışmaları yaptık. Teknik sorunlarda bizi yönlendiren çok kıymetli destekler aldık.

SOLUNUM KORUYUCU KASK

Başka projeleriniz var mı?

Solunum koruyucu kask projesi geliştirdik. Bu kask, yüz çehresini şeffaf bir vizör ile dış ortamdan izole ediyor. Ortamın havasını filtreleyip, temiz havayı içeri veren ve kullanımı çok rahat bir siperlik gibi düşünün. Dünyada örnekleri var ama belli standartlarda Türkiye’de üretimi olmayan bir ürün. Biz bazı patentli özellikler ekleyerek rakiplerimizden ayrışıyoruz. Bu üstünlükleri ile sektörde önemli bir yer bulacak kask, ithal muadillerine göre çok daha düşük maliyetli olacak.

KOMPOZİT KEMİK

Kemik ve eklem dokularına odaklanarak farklı kompozit malzemelerin kompozisyonu ile ilgili ayarlamalar yaptıklarını söyleyen Prof. Dr. Fatih Küçükdurmaz, şu bilgiyi verdi: “Biyomekanik doku eşdeğerliğini sağlamaya çalıştık. Böylece kemik dokusunu mikro mimari ve anatomik şekil açısından taklit etmeyi başardık. Eklem bağları ve çevresindeki dokuları da oluşturduk.”


HER HASTALIĞA FARKLI KADAVRA

Prof. Dr. Küçükdurmaz, “Ben şimdiye kadar hiçbir kadavrada kireçlenmiş diz eklemine rastlamadım. Oysa kireçlenmiş eklem ameliyatı eğitimi veriyor ve gerçek senaryoyu taklit edemiyoruz. Ürünlerimizde hasta dokuları taklit edip, hastalığın başlangıç, orta ve ileri evre durumuna uygun yapay eklemler de üretebileceğiz. Mesela kalp cerrahı, atan bir yapay kalp üzerinde bypass ameliyatı yapabilecek. Günümüzde bu ne kadavra ile ne de yapay organ modelleri ile mümkün” dedi.

01 Mart 2021 Pazartesi

Etiketler : Teknoloji