Antarktika’ya Türk araştırma üssü

Türkiye, 2017’den bu yana düzenlediği ‘Ulusal Kutup Bilim Seferleri’ ile kutuplarda bilimsel araştırmalar yürütüyor. Artık kutuplarda kalıcı üs kurmak isteyen Türkiye, önemli bir adım attı. Antarktika’nın Horseshoe Adası’nda kurulması planlanan Türk Bilimsel Araştırma Üssü için ön çalışmalar bitti.

HABER: OSMAN KUVVET

Kutuplar, sahip olduğu eşsiz doğası ve ekolojik yapısıyla jeoloji, tıp, astronomi, iklim, canlı bilimleri gibi birçok alanda yürütülen bilimsel çalışmalar için eşsiz bir laboratuvar vazifesi görüyor. Türkiye de 2017’den itibaren Cumhurbaşkanlığı himayesinde ‘Ulusal Kutup Bilim Seferleri’ düzenliyor.  

TÜBİTAK koordinasyonunda düzenlenen 7. Ulusal Kutup Bilimleri Sempozyumu ve 3. Kutup Şenliği’nde konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, kutuplara düzenlenen bilim seferlerinin, Türk bilim insanlarının araştırmalarına öncü olduğunu ve ülkemizin kutup bölgelerindeki varlığını kalıcı yapma imkanı sağladığını belirterek, şu bilgiyi verdi: “Bugüne dek Antarktika’ya 7, Arktik’e 3 sefer düzenlenerek, 116 Türk bilim insanı kutup bölgelerinde araştırma yürüttü ve gayretler neticesinde 252 bilimsel çalışma yapıldı.”

YOL HARİTASI

Bakan Kacır, Antarktika’nın Horseshoe Adası’nda kurulması planlanan Türk Bilimsel Araştırma Üssü ile ilgili ön çalışmaları tamamladıklarını aktardı. Kacır, Türk Bilimsel Araştırma Üssü’nün kurulması ve elde edilen bilimsel çıktılarla birlikte gözlemci ülke konumunda olan Türkiye’nin, Antarktika Anlaşmalar Sistemi’nde asli üyeler arasında yer almayı hedeflediklerini belirtti.

Ulusal Kutup Bilim Programı’nın 2018-2022 döneminde hayata geçirilmesiyle TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde Kutup Araştırmaları Enstitüsü kurulduğuna dikkat çeken Kacır, “Bugün de önümüzdeki 13 yıl için bir yol haritası olan Ulusal Kutup Bilim Stratejisi’ni kamuoyu ile paylaşıyoruz. Bu strateji doğrultusunda gerçekleştireceğimiz projelerle kutup araştırmaları alanında bilimsel verilerin nicelik ve niteliklerini yükseltecek, Türkiye’nin uluslararası arenadaki bilim misyonunu ve konumunu güçlendireceğiz” dedi.

Bu çalışmaların yanına Milli Teknoloji Hamlesi vizyonuyla geliştirilen yerli ve milli teknolojiler de Antarktika’da test edildi. Dünyanın en sert iklim koşuluna sahip Antarktika ve Arktik bölgelerinde; ASELSAN’ın ürettiği telsizler ve telsiz röle istasyonları ile iletişim, TÜBİTAK SAGE’nin ürettiği ısıl pil ile olası acil durumlarda enerji ve ısı ihtiyacı karşılandı. HAVELSAN tarafından temin edilen yerli üretim küresel konumlandırma sistemi ve TÜBİTAK RUTE tarafından sağlanan sismometreyle bilimsel çalışmalara destek verildi. Ayrıca kutuplardaki çalışmalarda yerli İHA’lar da kullanıldı.

Antarktika’da yürütülen bilimsel araştırmalar sayesinde, uluslararası arenada 20’den fazla ülkeyle işbirliği yaparak dünya bilim camiasında saygın bilimsel çalışmalara imza atıldı. Bu çalışmalar sayesinde Avrupa Kutup Kurulu, Antarktika Araştırmaları Bilimsel Komitesi, Ulusal Antarktika Programları Yürütücü Konseyi gibi kuruluşlara tam üyelik süreci de başarıyla tamamlandı. Türkiye, Antarktika Anlaşması Çevre Koruma Protokolü’ne ülke olarak taraf oldu. Antarktika’da Türkiye’nin önceliği; kıtanın ekosisteminin korunması ve bilimsel araştırmaların yürütüldüğü daimi bir bölge olarak kullanılmasına katkı sağlamak. 

KUTUP BİLİMLERİ ANSİKLOPEDİSİ 

Ulusal Kutup Numune Arşivi’ni ve Ulusal Kutup Veri Merkezi’ni Türkiye’ye kazandıracaklarını anlatan Bakan Kacır, şöyle konuştu: “Kutup bilimleriyle ilgili akademik ve popüler yayınların artırılmasını teşvik edeceğiz. Kutup Bilimleri Ansiklopedisi ile ülkemiz kutup literatüründe terim birliği sağlanacak.” 

2023-2035 Ulusal Kutup Bilim Stratejisi, Kutup Bilimleri Ansiklopedisi ve Turkish Journal of Earth Sciences Kutup Bilimleri Özel Sayısı’nın da, Türk bilim camiasına kazandırıldığını belirten Kacır, “Derginin son sayısı ile Antarktika’ya ilk ayak basan Türk bilim insanımız Atok Karaali’nin anısı ve Türk araştırmacıların kutup bölgelerine yaptığı 50 yıllık katkıları da hatırlatmış oluyoruz” dedi. 

11 Aralık 2023 Pazartesi