ABD’li mühendisler, savaş uçaklarını daha çevik ve verimli hale getirmek için yapay zekâ destekli bir malzeme geliştirme süreci başlattı. Texas A&M Üniversitesi’nden bilim insanları, ısıya veya elektriğe tepki vererek şekil değiştiren ve “makinelerin kası” olarak tanımlanan yüksek sıcaklık şekil hafızalı alaşımlar (HTSMA) üzerinde çalışıyor.
Bu teknoloji, özellikle F/A-18 gibi savaş uçaklarının kalabalık uçak gemilerinde daha az yer kaplaması amacıyla katlanabilir kanat sistemlerinde kullanılmak üzere geliştiriliyor. Geleneksel sistemlerde ağır mekanik parçalar gerekirken, yeni alaşımlar bu ihtiyacı ortadan kaldırabilir.
HAFİF, AKILLI, UCUZ
Geliştirilen alaşımlar sayesinde uçaklar daha hafif olacak ve daha az enerjiyle daha hızlı hazırlanabilecek. Ancak bu malzemeler bugüne dek yüksek maliyetleri nedeniyle sınırlı kullanımdaydı.
Texas A&M Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü'nden Dr. İbrahim Karaman ve Dr. Raymundo Arroyave liderliğindeki ekip, bu sorunu yapay zekâ ile çözmeyi hedefliyor.
VERİ İLE YÖNLENDİRİLEN TASARIM
Ekip, malzeme keşfini hızlandırmak için Toplu Bayes Optimizasyonu (BBO) isimli bir çerçeve kullanıyor. Bu çerçeve sayesinde binlerce alaşım kombinasyonunu laboratuvarda tek tek denemek yerine, güçlü bilgisayarlar aracılığıyla en uygun karışımlar önceden tahmin edilebiliyor.
Karaman, "Bu sistemle artık deneme-yanılma yerine, veri ve fizik temelli, akıllı keşiflerle ilerleyebiliyoruz," diyerek sürecin ne kadar verimli hale geldiğini vurguluyor.
UÇAKLARA ENERJİ TASARRUFU
Yeni alaşımlar sadece yapısal avantajlar değil, aynı zamanda enerji verimliliği de sağlıyor. Arroyave’ye göre bu çerçeve, yalnızca keşfi hızlandırmakla kalmayıp aynı zamanda malzemenin enerji kaybını azaltacak şekilde özelleştirilmesine de olanak tanıyor.
GELECEĞİN AKTÜATÖRLERİ
Projenin nihai hedefi, aktüatör olarak görev yapabilecek bu alaşımların havacılık dışında robotik ve tıbbi cihazlar gibi pek çok alanda da kullanılmasını sağlamak. Laboratuvar ortamında geliştirilen malzemelerin gerçek dünya koşullarında test edilerek uçaklara entegre edilmesi, ABD hava gücünde önemli bir değişim başlatabilir.
