İstanbul’da 1 milyona yakın konutu Bakanlık vasıtasıyla dönüştürmeyi planladıklarını belirten Özhaseki, “Deprem gerçeğini bilerek hareket etmemiz lazım. Biz kamu olarak hem yasal süreçleri hem de mali kaynakları seferber ettik” dedi.
HABER: ADEM ORHUN
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, İstanbul Ticaret Odası çalışma toplantısına katıldı. İTO Başkanı Şekib Avdagiç tarafından ağırlanan Bakan Özhaseki, daha sonra İTO meclis salonunda sektör temsilcilerinin katıldığı toplantıda konuştu.
Deprem riskine ve İstanbul’da depreme hazırlık çalışmalarına dikkat çeken Özhaseki, 6 Şubat 2023’teki depremler ve sonrasında yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Bakan Özhaseki, “680 bin konut ve 170 bin işyerinde hasar oluştu. Hasar ve zararın maddi tutarı 104 milyar dolar” dedi.
Depremden birkaç hafta sonra kalıcı konut yapılması için plan ve projelere geçildiğini hatırlatan Özhaseki, şöyle devam etti: “Hak sahipliği olarak AFAD’ın belirlemiş olduğu konut sayısı 390 bin. Evinin dışında konteynerlerde kalan 300 bin kadar aile var. Bir o kadar aileye de kira yardımı yapılıyor. Deprem bölgesinde şu ana kadar gerek ihale sürecinde olan veya başlamış olan, temeli atılan veya kaba inşaatı biten veya bitme aşamasına gelen tam 307 bin konut var. 50 bin kadar köy evini çelik karkas yapıyoruz. Şimdiye kadar 30 bine yakın konutu teslim ettik. Önümüzdeki ayın sonuna kadar 75 bin konutu teslim etmiş olacağız. Deprem bölgesinde her ay 15-20 bin konut, senenin sonuna kadar 200 bin konut teslim edeceğiz. Bunların altyapıları da yapılıyor, suları, kanalları bağlanıyor. Okullar, kütüphaneler, spor tesisleri yapılıyor.”
İSTANBUL’DA RİSK YÜKSEK
Deprem gerçeğini bilerek hareket edilmesi gerektiğini anlatan Özhaseki, şunları söyledi: “İstanbul’a geldiğimizde 7.5 milyon civarında bağımsız birim var. 6 milyonu konutlardan, 1.5 milyonu işyerlerinden oluşuyor. Burada da dönüşmesi gereken ilk etapta 600 bin bağımsız birim var. Eğer yapmazsak ne olur? Allah korusun, her sokakta 1-2 binanın çökmesiyle trafik durur, altyapı kesilir, fırınlar bile çalışamaz hale gelir. Büyük bir felaketle karşı karşıya kalırız. Bunu korkutmak için söylemiyorum. Ama bu gerçekliği bilerek hareket etmemiz gerekiyor.”
DAHA FAZLASI LAZIM
İTO Meclisi kürsüsünden konuşan Bakan Özhaseki, şöyle devam etti: “2012’de Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Kentsel Dönüşüm Yasası çıktı. Bu yasaya dayalı olarak bugüne kadar İstanbul’da 850 bin bağımsız birim yenilendi. Şu anda da 194 bin birimde değişim, dönüşüm için çalışma, gayret var. İstanbul’daki Marmara Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü 319 ayrı noktada çalışıyor. Bu yetmiyor. Bu sayılar İstanbul’u kurtarmıyor. Bir an önce hızlanmamız, kentsel dönüşümün önündeki engelleri kaldırmamız gerekiyor.”
KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Özhaseki, İTO Meclisi kürsüsünden yaptığı konuşmasından sonra, İTO Başkanı Şekib Avdagiç’in koordinasyonunda gerçekleşen soru-cevap bölümünde sektör temsilcilerinin ilettiği soruları cevapladı. Bakan Özhaseki, Avdagiç’in, “İstanbul’da yeni sanayi alanları kurulması konusunda, TOKİ ile bir çalışma var mı?” şeklindeki sorusuna şu cevabı verdi: “Mevzi olarak müracaat edildiğinde küçük sanayi sitesi diye isimlendirdiğimiz konularda hazine arazilerini, rayiç bedelin çok altında tahsis ediyoruz, tapusunu veriyoruz. Eğer dükkan sahipleri böyle bir şey yapmak isterlerse müracaat ettiklerinde sonuna kadar kapıyı açıyoruz. Bir taraftan TOKİ’miz geliyor, dükkanlarını da yapıyor aynı zamanda. Vadeli olarak zaman içinde tahsil ediliyor. İstanbul’da sadece konutları değil, dükkanları da işyerlerini de bu şekilde dönüştürmekte fayda var diye düşünüyorum.”
DÜKKANLARIN DÖNÜŞÜMÜ
Toplantıda, semt içinde kalan oto tamirhaneleri gibi küçük sanayi dükkanları hakkında da bir soru dile getirildi. Bu konudaki talepleri paylaşan Avdagiç, “Son 40 yılda nesil değiştiği için dükkanlarda kiracılar çalışıyor, esas mülk sahipleriyse ‘artık dükkan yıkılsın, orada konut veya daha çok gelir getirici bir yapı oluşturulsun’ istiyor. Fakat biz şehirdeki ihtiyaçlar açısından baktığı-mızda, o hizmetlerin verileceği dükkanların, çarşıların, sitelerin muhafaza edilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Dolayısıyla bu küçük sanayi sitelerinin yerinde ıslah edilmesi, dönüştürülmesine ihtiyaç olduğu yönünde bir arzımız var” dedi.
Bakan Özhaseki de bu talebe karşılık, “Dediğiniz gibi, mülk sahipleri hesap yapıyor, dükkan olarak durmasındansa yeni ev yapılırsa daha çok gelir elde ederim diyor. Ama orada ihtiyaç olan işler de var. Bunu gözeterek biz de planlıyoruz” şeklinde konuştu.
İTO’DAN İSTANBUL’DA DÖNÜŞÜME 16 ÖNERİ
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin konuk olduğu toplantıda, kentsel dönüşümü hızlandıracak önerilerini paylaştı.
İstanbul’u depreme hazırlama ve kentsel dönüşüm konusunda meslek komiteleri ve ilgili STK’lardan İTO’ya gelen talep ve beklentiler bulunduğunu belirten Avdagiç, şunları söyledi: “İstanbul’un kaybedecek değil 5 yılı, bir yılı bile yok. Türkiye’nin ihracatının, dış ticaretinin, istihdamının, üretiminin kesintiye uğramamasını istiyorsak, İstanbul’u çok hızlı depreme hazırlamalıyız.”
İMAR HAKKI
Şekib Avdagiç, kentsel dönüşümü hızlandıracak talepleri 16 başlık halinde şöyle sıraladı:
1- Kentsel dönüşüm sürecinde ‘müktesep hakların korunması’ talebi en başta geliyor.
2- Otel, özel hastane, özel okul gibi yapıların tamamını kullanan işletmelerin, dönüşüm aşamasında imar hakkında mevcut gabari ve inşaat alanlarını muhafaza edebilmeleri çok önemli.
3- Küçük sanayi siteleri, iş merkezleri, sanayi yapıları ve fabrikalara da konuta verilen dönüşüm desteklerinin benzeri bir paketin ivedilikle devreye girmesi talebimiz var.
4- Kentsel dönüşümde ‘Rezerv Yapı Alanı’ uygulamasının gözden geçirilmesi talep ediliyor.
5- Kentsel dönüşüm süreci ve otopark için ilçe belediyelerinin farklı uygulamaları önlenmeli.
6- ‘Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden’ ve ‘İlk Evim, İlk İş Yerim’ gibi projeleri hızlandırılmalı.
7- Afet riski olan tüm illerde ‘Afet Atıkları Yönetim Planı’ oluşturulmasını önemli buluyoruz. Burada bakanlık, yerel yönetimler, STK’lar ve akademisyenler ortak çalışmalı.
YAPI DENETİM
8- Yapı denetim firmalarının atanmasında bölge çalışması yapıldı. Ancak sorun çözülemedi. Ek bütçe talebi oluyor, firma değişikliğinde süre uzuyor. Bunlar giderilmeli.
9- Yapı denetim, beton ve laboratuvar firmaları teknik ve mevzuata uygunluk yönünden daha etkili denetlenmeli.
10- Kaçak inşaatlara beton verilmesi önlenmeli, verenlere müeyyide olmalı.
11- Binalardaki taşıyıcı elemanların, tahribata uğramaması için bina izolasyonları sıkı takip edilmeli.
HAFRİYAT
12- Hafriyat için döküm sahaları yetersiz, çalışma saatleri kısıtlı ve evrak süreçleri uzun. Ciddi sıkıntılara yol açan bu üç konuda çözüm bekleniyor.
13- Agreganın yakın kaynaklardan temini, maliyeti olumlu etkiler. Bu konuda Tarım ve Orman Bakanlığı ile çözüm için destek talep ediliyor.
14- İmar hakkı transferi, 3194 sayılı İmar Kanunu’na eklenerek yasal güvence altına alınmalı.
15- Güçlendirme ile ilgili cari yönetmelik ihtiyacı karşılamıyor. 6 Şubat
2023 depreminden sonra yeni düzenleme ihtiyacı ortaya çıktı.
16- İnşaat ruhsat süreci çok uzuyor, 6-9 ay geçebiliyor. İlçe belediyeleri bu süreçlerde farklı uygulamalar yapıyor, farklı harç ve vergi tahakkuk ettiriyor. Teknik eleman harcı gibi kalemler başta olmak üzere uygulama birliğinin sağlanması talep ediliyor.
