ABD Enerji Bakanlığı’na bağlı Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı (ORNL), nükleer lisanslama süreçlerini modernize etmek için yapay zeka şirketi Atomic Canyon ile bir mutabakat zaptı imzaladı. Knoxville’de düzenlenen Nükleer Fırsatlar Çalıştayı’nda duyurulan anlaşma, nükleer enerji alanında dijitalleşme sürecinde önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.
TAM ZAMANINDA GELİŞME
ORNL Direktörü Stephen Streiffer, bu ortaklığı “yeni nükleer çağa geçişte atılmış stratejik bir adım” olarak değerlendirerek, yapay zeka ve ileri bilgi işlem teknolojileri sayesinde ABD’nin enerji altyapısının güçlendirileceğini vurguladı.
Yeni nesil nükleer santrallerin lisanslama süreçleri, ABD Nükleer Düzenleme Komisyonu (NRC) tarafından yürütülüyor ve genellikle uzun ve karmaşık evrak süreçleri gerektiriyor. Yapay zeka bu noktada devreye girerek, belge tarama, veri analizi ve düzenleyici uyumluluk kontrollerinde devrim yaratmayı hedefliyor.
FERMI MODELLERİYLE AKILLI ARAMA
Atomic Canyon’un Frontier süper bilgisayarı üzerinde eğittiği yapay zeka modeli FERMI, NRC'nin ADAMS veri tabanındaki 53 milyon sayfalık teknik dokümantasyon üzerinde eğitildi. FERMI sayesinde kullanıcılar, aradıkları bilgileri akıllı sorgularla saniyeler içinde bulabilecek.
TEKNOLOJİYE KÜRESEL İLGİ
Atomic Canyon CEO’su Trey Lauderdale, yapay zeka destekli bu sistemin yalnızca ABD için değil, dünya genelinde nükleer enerjide artan talep göz önüne alındığında küresel ölçekte bir çözüm sunduğunu ifade etti. “Nükleer, Amerika’daki enerjinin yüzde 20’sini sağlıyor ve 7/24 kesintisiz çalışıyor. Bu dönüşüm yalnızca kaçınılmaz değil, aynı zamanda gerekli” dedi.
DİJİTAL ÇEKİRDEK: FRONTIER
ORNL, dünyanın ilk eksaskala süper bilgisayarı olan Frontier’a ev sahipliği yapıyor. FERMI modellerinin geliştirilmesinde kilit rol oynayan bu sistem, nükleer enerji alanında dijitalleşmenin motor gücü konumunda.
VERİYE ERİŞİM ÖNCELİKLİ
Atomic Canyon, yapay zekanın karar vermekten çok veri erişimini kolaylaştırma amacı taşıdığını vurguluyor. CEO Lauderdale, “Yapay zeka santralleri kontrol etmeyecek; onun rolü, veriyi organize edip aranabilir hale getirmek” diyerek sektöre getirdikleri çözümün amacını özetledi.
ENERJİDE YENİ DÖNEM
ORNL Baş Bilim İnsanı Tom Evans, yapay zeka destekli bu iş birliğini nükleer enerjinin yeni çağına geçişin anahtarı olarak değerlendirdi. “Şebekeye daha hızlı bağlanabilen santraller, daha esnek ve sürdürülebilir enerji altyapısının kapısını aralayacak” ifadelerini kullandı.
GELECEĞİN ENERJİSİNE GEÇİŞ
Bu dijital atılımın yalnızca lisans süreçlerini hızlandırmakla kalmayıp, yeni nesil nükleer santrallerin devreye alınmasında da ciddi zaman ve maliyet avantajı sağlayacağı öngörülüyor. Uzmanlar, yapay zeka destekli sistemlerin, enerji sektöründeki regülasyonlara yeni bir bakış açısı kazandıracağı görüşünde.
Bu iş birliği, yapay zekanın düzenlemeye tabi sektörlerde yaratabileceği potansiyelin somut örneklerinden biri olarak öne çıkıyor. Nükleer enerjinin geleceği artık sadece reaktör odalarında değil, algoritmaların ve süper bilgisayarların çalıştığı merkezlerde de şekilleniyor.
