Küresel piyasalarda artan gaz talebini karşılamak için üretimin 2022’ye kıyasla 1.3 trilyon metreküp artarak 2050’de 5.3 trilyon metreküpe ulaşması bekleniyor. Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu’nun (GECF) ‘2050 Görünüm’ raporuna göre, 2050’de küresel doğalgaz üretimi 2022’ye göre yüzde 32 artacak. Doğalgaz üretiminin 2030’a kadar yıllık yüzde 1.4 büyümesi, 2030’larda yüzde 1.1 ve 2040’larda yüzde 0.5’e kadar düşmesi bekleniyor. Üretimin 2050’de 5.3 trilyon metreküpe yükselmesi öngörülüyor.
YÜZDE 23 ARTACAK
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) Dünya Petrol Görünümü Raporu’na göre, 2022’de 291 milyon varil petrol eşdeğeri seviyesinde olan küresel birincil enerji talebi, günlük 68.3 milyon varil petrol eşdeğeri (yüzde 23) artışla 2045’te günlük 359 milyon varil petrol eşdeğerine ulaşacak. Kaynak bazında, enerji politikaları ve iklim taahhütleri nedeniyle kömür hariç tüm birincil yakıtlara olan talebin uzun vadede artması bekleniyor. Bu dönemde en çok, günlük 34.3 milyon varil petrol eşdeğeri artışla rüzgar ve güneş başta olmak üzere diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının büyümesi öngörülüyor. 2022’de küresel enerji karışımındaki payı yaklaşık yüzde 2.7 olan diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının 2045’teki payı ise yüzde 11.7 olacak.
FOSİL YAKIT GERİLEYECEK
Rapora göre, küresel petrol talebi artmaya devam edecek. Petrolün, 2045’e kadar yüzde 29.5 ile küresel enerji karışımındaki en büyük payı alması öngörülüyor. Küresel doğalgaz talebinin de 2045’e kadar günlük 20 milyon varil petrol eşdeğeri artışla günlük 87 milyon varil petrol eşdeğerine yükseleceği hesaplandı. Fosil yakıtların küresel enerji karışımındaki payının ise 2045’te, kömür talebindeki düşüşe bağlı olarak 2022’deki yüzde 80 seviyesinden yüzde 69’a gerilemesi bekleniyor. Aynı dönemde, petrol ve gazın enerji karışımındaki toplam payının ise yüzde 54 seviyesini koruyacağı tahmin ediliyor.
EN FAZLA REZERV ORTA DOĞU’DA
GECF verilerine göre, küresel kanıtlanmış doğalgaz rezervlerinin toplamı 205 trilyon metreküp olarak hesaplandı. Buna göre, Orta Doğu 83 trilyon metreküp doğalgazla küresel piyasanın en büyük rezerv sahibi oldu. Bunu, 66 trilyon metreküple Avrasya izledi. Bu iki bölge birlikte dünya gaz rezervlerinin yüzde 73’ünü oluşturdu.
ARAMA TEKNOLOJİSİ
Hassas arama teknolojilerinin geliştirilmesi, gaz sahalarının doğru şekilde tanımlanmasına önemli ölçüde katkıda bulundu. Konvansiyonel olmayan kaynakları da kapsayacak şekilde bakıldığında, 2010 ile 2022 arasında keşfedilen toplam hacmin 36 trilyon metreküpe ulaşarak 2010 ile 2019 arasındaki kümülatif küresel doğalgaz üretimini aştığı kaydedildi.
ENERJİ PİYASASINDA YAŞANAN GELİŞMELER
Doğalgaz üretimi küresel piyasalarda 2022’de 4 trilyon metreküp olarak hesaplanırken, bölgesel üretimdeki değişiklikler dikkati çekti. Orta Doğu ve Kuzey Amerika gaz üretim kapasitelerini artırırken, Asya Pasifik ve Avrupa’da nispeten mütevazı bir büyüme gözlendi. GECF raporuna göre doğalgaz piyasasının görünümü şöyle:
* Latin Amerika’nın gaz üretimi sabit kalırken, Afrika’nın gaz üretimi hafif geriledi. Avrasya’nın üretimi ise önemli ölçüde düştü.
* Orta Doğu’daki gaz üretimi yüzde 2.2 artarak 2022’de 685 milyar metreküpe yükseldi, İran ve Suudi Arabistan bu büyümeye öncülük etti. Orta Doğu, 2022’de küresel doğalgaz üretiminin yüzde 17’sini gerçekleştirdi.
* Kuzey Amerika gaz üretimi yüzde 6 artarak 1 trilyon 160 milyar metreküpten 1 trilyon 230 milyar metreküpe yükseldi. Bu büyüme, temel olarak ABD’de çıkarılan kaya gazından kaynaklandı. Öte yandan, Kuzey Amerika yüzde 30.6 pay ile küresel gaz üretiminde en büyük paya sahip bölge oldu.
* Asya Pasifik bölgesinde de gaz üretimi yaklaşık 12 milyar metreküp artarak 2022’de 650 milyar metreküpe ulaştı ve yıllık yüzde 1.8 büyüdü. Bu artışa Çin öncülük etti ve 11 milyar metreküplük ilave katkı sağladı.
* Avrupa’nın üretimi ise yüzde 3.8 artışla 213 milyar metreküpe ulaştı ve bu da dünya gaz üretiminin yüzde 5.3’üne denk geldi. Avrupa’daki üretim artışı, Hollanda’daki önemli düşüşü fazlasıyla telafi eden Norveç ve Birleşik Krallık’taki üretime bağlandı.
* Avrasya, yüzde 9.7’ye karşılık gelen 90 milyar metreküple doğalgaz üretimi en fazla düşen bölge oldu. Bölgede, bu dönemde toplam 835 milyar metreküp doğalgaz üretimi yapıldı. Avrasya, 2022’de küresel doğalgaz üretiminin yüzde 20.7’sini oluşturdu.
