Yüksek teknolojili yatırıma avantajlı finansman

İhracat birim değerini yükseltmek, cari açığı azaltmak ve milli geliri artırmak için yeni bir kredi programı açıldı. Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) Programı, rekabetçi üretim hedefine ulaşmada ihtiyaç duyulan finansmanı sağlayacak.

Yüksek teknolojili ürün üretmek üzere en az 1 milyar TL’lik yatırım projesi sunanlar, 10 yıl vadeli ve düşük faizli bu krediden yararlanabilecek. 

HABER: ADEM ORHUN

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), teknolojik ve stratejik yatırımlara odaklanan yeni Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) Programı’nı duyurdu. Kredi, orta-yüksek veya yüksek teknoloji düzeyine sahip ürünleri üretmek üzere hazırlanacak yatırım projeleri için kullandırılacak. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın yaptığı açıklamaya göre, teknolojik ürün üretmeye yönelik yatırımın en az 1 milyar TL ve üzeri olması gerekiyor. 

Bu krediye başvuracaklar için yıllık 100 milyar TL limit tahsis edildi. Bu kapsamda üç yılda toplam 300 milyar TL avans kredi kullandırılması planlanıyor.

Söz konusu krediyi kullanabilecek yatırım projelerini alma ve değerlendirme işini, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütecek. Bakanlık, bu kapsamda 281 üründen oluşan ‘Stratejik Öncelikli Ürün Listesi’ yayınladı. Ayrıca hangi alanlarda yatırım yapılabileceğine dair 261 başlıktan oluşan ‘Teknoloji Alanları Listesi’ de yayınlandı.

ARACI BANKALAR

TCMB’den yapılan açıklamaya göre, yatırım projelerine aracı bankalar kanalıyla kredi tahsis edilecek. Kredi, azami 10 yıl vadeli olacak. İlk iki yılın geri ödemesiz olması öngörülüyor. Kredinin faiz oranı ise çeşitli şartlara göre değişecek. Projenin teknoloji/strateji puanı, yurt dışından sağlanan finansman oranı ve finansal sağlamlık değerlendirmesinden çıkan sonuca göre, yüzde 15-30 aralığında bir faiz oranı belirlenecek.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de konu hakkında sosyal medyadan paylaştığı mesajında, “Yatırım projesi ve krediyle ilgili süreçte teknik yeterliliği Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, finansal fizibiliteyi bankalar inceleyecek. Nihai kararı ise TCMB verecek. Dış ticarette önemli payı olan yüksek teknolojili ürünlerin üretimine güçlü destek sağlayacağız. Cari açığı kalıcı olarak azaltmayı hedefliyoruz” dedi. 

 Hangi ürünler ve hangi alanlar listesi için QR kodu okutunuz.

ÖN ŞART VAR

Duyuruya göre, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, sunulan projeleri teknoloji ve strateji açısından değerlendirecek. 

Başvurular için ön koşul ise şöyle: “Firmanın, projeyi başarıyla hayata geçirmek ve hedeflenen nitelikte üretim yapabilmek için gerekli teknik yeterlilik ve kapasiteye sahip olması.” Bu ön koşulu karşılamadığı anlaşılan başvurular reddedilecek. Bununla birlikte değerlendirme bazı ana başlıklarda yapılacak. Gerekirse bunların alt başlıkları sonradan Bakanlık tarafından ilan edilebilecek.

UZUN VADE VE MALİYET AÇISINDAN TAVSİYE EDİYORUZ

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arif Yavuz, kredide vade maliyetinin çok avantajlı olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Yavuz, İstanbul Ticaret’e yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: “Merkez Bankası politika faizini yüzde 40’a çıkarmasına rağmen bu yatırım kredisine üst limit koydu. Faiz oranı yüzde 15-30 arasında olacak. Bu kredi TCMB tarafından ve kamu bankaları vasıtasıyla veriliyor. Şu anda bu krediyi almak uygun hale geldi. Yatırım yapacak firmalarımızın yüzde 20-25 oranıyla bu krediyi kullanmaya gayret etmelerini tavsiye ediyoruz. Şu anki durum ve ileriye dönük öngörüler dahilinde enflasyonun ve faizin üç yıldan önce yüzde 30’un altına gelmeyeceğini tahmin ediyoruz. Böyle bir durumda krediyi almak kârlı olacaktır.”

ÖNCEKİ YILLARDAN ÇOK DAHA UYGUN

Geçtiğimiz yıllarda da uygulanan bu kredi türünden şimdiye kadar onlarca firma yararlandı. Önceki yıl bir dönem düşük faiz ortamında yüzde 7.5 faizle uygulandı. 12. Kalkınma Planı açıklandıktan sonra, oradaki yüksek rekabetçi üretim hedeflerine ulaşmak üzere bu yeni program yüzde 40 politika faizinde yüzde 30 ve altında yatırım kredisi olarak devreye alındı. 

Bu kredi türünde başlıca şu şartlar bulunuyor: 

Firma limiti 5 milyar TL. Yatırımın en fazla yüzde 70’ine kadar kredi sağlanıyor. Yatırım için yatırımın yüzde 20’si kadar öz kaynak olması gerekiyor. 

Firmanın döviz varlıklarının, varlıklara oranının yüzde 5’i geçmemesi, firmanın kur koruması (KKM) sağlayan hesabı olmaması da istenen şartlardan.

Finansal fizibilitede bakılacak noktalardan biri de firmanın kredibilitesinin olumlu görünmesi. Çek yasağı, protesto, iflas veya konkordato gibi problemlerin olmaması gerekiyor.

Aracı bankalar faizin üzerine KOBİ’ler için yüzde 2, diğer firmalar için yüzde 1 komisyon alıyor.

İmalat sanayi dışındaki yatırım projelerinde minimum yüzde 50 yerli girdi kullanılması şart.

Kredi, parça parça 5 eşit taksitle kullandırılıyor. Kredinin en az yüzde 10’u ilk 6 ayda alınıyor. Tek seferde kullanım için TCMB’den izin alınması gerekiyor.

DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ VE PUANLAR

Projelerin değerlendirme kriterleri ve 100 üzerinden puanlama şöyle olacak: 

* Yatırımın ilgili sektörlerde rekabetçiliği ve teknoloji kapasitesini artıracak nitelikte ve ekonomik ölçekte olması: 15 puan

* Yatırımda yerli makina kullanımı: 5 puan

* Üretimde yerli girdi ve yurtiçi katma değer potansiyeli: 15 puan

* Projenin, üretilecek ürün veya bu ürünün ara girdi olarak kullanıldığı ürünler bakımından, belirgin kapasite artışı oluşturarak ülke arz sürekliliği, güvenliği ve fiyat istikrarına katkı sağlaması: 25 puan

* Yatırımla oluşturulacak ilave kapasitenin yurtiçi üretimin ithal ikame etkisi ve ihracat potansiyeli: 35 puan

* Projenin yeşil üretim performansı ve sürdürülebilirliğe katkısı: 5 puan

04 Aralık 2023 Pazartesi