HABER: ÖMÜR KIRBAŞLI
Teknopark İstanbul’da iki yıl önce kurulan SİGMA A.Ş., büyük ölçekli, karmaşık sorunlara çözüm sunan yazılım ve teknoloji tabanlı ürünler geliştiriyor. Endüstriyel otomasyon, yapay zeka ile veri analitiği alanlarında özelleştirilmiş çözümler üreten şirket, ülkemizin ilk yarı endüstriyel reaktör prototipini geliştirerek, atıktan yakıt üretimini sağlayan yerli bir katalizör üretti. Bu yerli ve milli katalizör, petrolde dışa bağımlılığın azaltılmasına önemli katkı sağlayabilecek. Müşteri memnuniyetini odak noktası olarak belirleyen teknoloji alanındaki gelişmeleri yakından takip edip müşterilerine en güncel ve etkili çözümleri sunmayı hedefleyen SİGMA’yı, kurucusu kadın girişimci Gülşen Soyhan, İstanbul Ticaret’e anlattı.
PETROLDE DIŞA BAĞIMLILIĞI AZALTIR
* Geliştirdiğiniz ürün ya da hizmetler hakkında bilgi verir misiniz?
SİGMA, ülkemizin ilk yarı endüstriyel reaktör prototipini geliştirerek, atıktan yakıt üretimini sağlayan yerli bir katalizör geliştirdi. Bu katalizör, düşük sıcaklıklarda yakıt elde edilmesini sağlayan FCC (Fluid Catalytic Cracking) teknolojisinde kullanılmış ve önemli bir başarıya imza attı. SİGMA’nın geliştirdiği katalizör ile yapılan verimlilik hesaplamalarına göre, ilk çevrimde hammadde olarak kullanılan 10 kg’dan 5 kg destilat elde edildi ve verim yüzde 50 olarak hesaplandı. İkinci çevrimde, kalan hammadde miktarından 2.25 kg destilat elde edildi ve verim yüzde 47.4 olarak bulundu. Toplamda, hammadde miktarının yüzde 72.5’i destilat olarak kazanıldı. Bu, petrolde dışa bağımlılığın azaltılmasına önemli bir katkı sağlıyor.
YIPRANMAYA KARŞI DİRENÇLİ
* SİGMA’nın geliştirdiği FCC katalizörleri hangi özelliklere sahip?
Geliştirdiğimiz FCC katalizörlerinde şu özellikler bulunuyor:
Yüksek stabilite ve ısı dayanımı: Katalizör, yüksek sıcaklıklarda stabil kalabilir ve uzun süreli kullanıma uygun olabilir.
Yüksek proses verimi: Katalizör, proses verimini artırıcı etkilere sahip. Böylece daha fazla ürün elde ediliyor.
Maksimum gözenek yapısı: Katalizörün gözenek yapısı, etkin katalitik dönüşümleri ve ürün çeşitliliğini maksimize ediyor.
Minimum koklaşma ve koklaştırma: Katalizör, istenmeyen yan ürünlerin oluşumunu minimumda tutuyor.
Yıpranmaya karşı yüksek direnç: Katalizör, uzun süreli kullanımda performansını koruyor ve yıpranmaya karşı direnç sağlıyor.
YAPAY ZEKAYLA YÜKSEK VERİM
* Yapay zeka ya da ileri teknolojiden yararlanıyor musunuz?
Devam eden projelerimizde FCC teknolojisinde yapay zeka ve ileri teknolojilerin kullanımı sağlanarak, süreçlerin izlenmesi, kontrol edilmesi ve optimize edilmesinde önemli faydalar sağlamayı hedefliyoruz. Özetle planladığımız adımları şöyle sıralayabiliriz:
* Proses izleme ve analiz: Yapay zeka algoritmaları, FCC reaktöründeki süreçleri sürekli olarak izler ve veri toplar. Bu veriler, reaksiyon sıcaklığı, basınç, akış hızları gibi parametreler. Bu verilerin analizi, süreçte olası problemlerin önceden belirlenmesini ve operatörlere uyarılar gönderilmesini sağlar.
* Tahmin ve öngörü: Yapay zeka modelleri ile FCC reaktöründeki değişkenleri analiz ederek gelecekteki performansı tahmin edebilir.
* Optimizasyon: Yapay zeka ile FCC işlem parametreleri optimize edilerek, en iyi ürün verimini elde etmek için reaksiyon sıcaklığı, basınç, katalizör akış hızı gibi parametrelerin ayarlanması sağlanır. Yapay zeka, süreçteki değişkenlere anlık olarak adapte edilecek ve en iyi sonuçları elde etmek için sürekli olarak ayarlamalar yapılır.
* Bakım tahmin ve planlama: Yapay zeka, FCC reaktöründeki ekipmanın bakım ihtiyaçlarını öngörecek, sensör verilerini analiz ederek, ekipmanın potansiyel arızalarını belirleyerek bakım zamanlamasını optimize eder.
* Öğrenme ve gelişme: Yapay zeka, süreci sürekli olarak izleyerek ve veri toplayarak, zamanla daha iyi performans göstermemizi sağlar. Örneğin, daha etkili katalizör formülasyonları geliştirebilecek veya işletme koşullarına uygun yeni reaksiyon yöntemleri önerilebilir.
Bu şekilde, yapay zeka ve ileri teknolojilerin kullanımı, FCC teknoloji-sinde verimliliği artırır, ürün kalitesini iyileştirir, maliyetlerin düşmesini ve sürecin daha güvenli ve sürdürülebilir olmasını sağlar. Böylece enerji sektöründe önemli bir rekabet avantajı elde edilir.
HEDEF 36 ÜLKEYLE İŞBİRLİĞİ
* Hedefte başka projeler var mı? Farklı alanlarda yer alacak mısınız?
Edindiğimiz kazanımların farklı sektörlerde de uygulanması için yeni projeler üzerine çalışıyoruz. Özellikle yeşil yakıtlar ve e-yakıtlar, geleceğimizin alternatif yakıtları olarak dikkat çekiyor. Bu bağlamda SİGMA A.Ş. ve Team-San Ltd. Şti., AB COST projelerinde yakın işbirliği yapıyoruz ve yeni pazarlar kurulmasına dair faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Yine bir Teknokent şirketi olan Team-San Ltd. Şti., yıllardır sektörde kazandığı deneyimle SİGMA A.Ş.’nin uluslararası pazara açılmasında ve geliştirdiği teknolojinin yeni sektörlere uygulanmasında danışmanlık hizmeti sunuyor. CYPHER isimli AB projesinde sağlanan işbirliği ile hali hazırda Belçika, Macaristan ve Yunanistan’da bulunan kuruluşlarla işbirliği altyapısı kuran SİGMA, bu işbirliğini 36 ülkeye yaymak için çalışmalarını sürdürüyor.
ÜRÜNLER ÖNCE PROTOTİPTE GELİŞTİRİLİYOR
* Yeni ürünleri prototipte geliştirmek avantajlı mı?
Firmamızda kurulu olan proje çıktısı rafineri prototipi yeni ürün geliştirme amacıyla dünya çapında yaygın kullanılıyor. Burada geliştirilen yeni ürünler performansları yeterli olursa gerçek üretim koşullarında üretiliyor. Bu bağlamda yeni yakıt geliştirme faaliyetlerinde ürettiğimiz prototip rafinerinin know how’ı da önemli bir çıktı olarak satılabiliyor.
FCC KATALİZÖRLERİ HANGİ FAYDALARI SAĞLIYOR
* Reaksiyon sıcaklığını düşürür: Katalizör, reaksiyon sıcaklığını düşürerek proses verimini artırıyor.
* Proses verimi artar: Katalizör, oluşan yeni hafif ürünlerin miktarını artırarak proses verimini artırıyor.
* Aktivasyon enerjisini düşürür: Katalizör, reaksiyon için gerekli aktivasyon enerjisini azaltarak verimi artırır.
* Birim maliyeti düşer: Katalizör, proses maliyetlerini azaltarak ekonomik verimliliği artırıyor.
* Geri kazanım oranlarının artışı: Katalizör, geri kazanım oranlarını artırarak kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlıyor.
* Reaksiyon süresinde düşüş sağlama: Katalizör, reaksiyon süresini kısaltarak prosesi hızlandırıyor.
* Hafif ürünlerin kalitesinde artış: Katalizör, üretilen hafif ürünlerin kalitesini artırarak daha değerli ürünler elde edilmesini sağlıyor.
* Gözenek yapıları, tanecik büyüklükleri ve yığın yoğunlukları: Katalizör, optimize edilmiş gözenek yapısı, tanecik büyüklüğü ve yığın yoğunluğu ile prosesin etkinliğini artırıyor.
