Yeraltı barajlarında 2023 hedefi 150

* Kuraklığa karşı sürdürülebilir depolama yöntemi olarak öne çıkan, 2000’li yıllarda Türkiye gündemine giren yeraltı barajlarının sayısı 25’e ulaştı.

* Tarım ve Orman Bakanlığı, yapım maliyeti yüzde 75 daha düşük olan yeraltı barajlarının sayısını 2023’e kadar 150’ye çıkarmayı hedefliyor.

HABER: MÜGE BİBER

İklim değişikliği ve nüfus artışı ile beraber gelen kuraklık, dünya için en büyük tehditlerden biri. Bunun için de ülkeler çeşitli önlemler alıyor. Bu önlemlerden biri de yeraltı barajlarının yaygınlaştırılmaya çalışılması. İçme suyu ihtiyacını karşılamak, elektrik üretmek ve sanayiye su temin etmek için en yaygın yöntemlerden biri olan barajların genellikle yer üstü örnekleri biliniyor. Ancak yapıların yerin altına inşa edilen türleri de yaygınlaşıyor.

40 MİLYON METREKÜP DEPOLAMA

Özellikle uzun ömürleri ve düşük maliyetleri ile öne çıkanyeraltı barajlarının Türkiye’deki uygulamaları ise 2000’li yıllara dayanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Devlet Su İşleri ortaklığıyla yurt genelinde 2023 yılına kadar 150 yeraltı barajıinşa edilmesi planlanıyor. Projenin toplam maliyeti 1 milyar lira olarak öngörülürken, bu projelerin tamamlanmasıyla 40 milyon metreküp su depolama imkanı, 600 bin kişiye içme suyu olanağı, 60 bin dekar arazinin sulanması ve 45 milyon lira gelir artışı gibi faydalar sağlanacak.

19 BARAJ TAMAMLANDI

Son yıllarda etkisini daha fazla hissettiren kuraklığa karşı da çok önemli bir katkı sağlayacak proje kapsamında 2020 itibariyle 19 baraj tamamlandı. Bu projeler, Çankırı’da 3, Konya, Manisa ve Bursa’da 2’şer adet olmak üzere, İzmir, Eskişehir, Antalya, Kütahya, Balıkesir, Nevşehir, Kayseri, Niğde, Malatya ve Kayseri’de hayata geçirildi. 6 projenin daha bitirilmesiyle tamamlanan proje sayısı 25’e ulaşacak.

DAHA DÜŞÜK MALİYET

Yeraltı barajları, yeraltı suyu akımına karşı geçirimsiz bir perde oluşturarak, genellikle topoğrafyanın ve jeolojinin uygun olduğu vadi alüvyonlarında veya sahil akiferlerinde inşa ediliyor. Yer üstüne inşa edilen klasik barajlara oranla daha düşük maliyetle gerçekleştirilen yeraltı barajları, yurt dışında da yoğun kullanılıyor.

İÇME SUYUNDA KULLANILIYOR

Yeraltı barajları, yüzey sularının buharlaşma kayıplarının ve kamulaştırma maliyetinin minimize edilerek yeraltı suyuna iletilmesi, bu vesileyle yeraltı suyunun rezerv ve kalite açısından korunması ve özellikle temiz içme suyu sağlanması amacıyla yapılıyor.

DÜNYADAKİ YERALTI BARAJLARI

Sayıları artan ve yapım tekniklerinde gelişme görülen yeraltı barajlarının en yaygın olduğu ülkeler Brezilya, Japonya, Çin, Kenya ve Hindistan. Orta Doğu ve Afrika ülkeleri başta olmak üzere farklı ülkelerde de yeraltı barajları inşa ediliyor. Kullanım yerleri ise küçük ölçekli ve yerel içme suyu ihtiyaçlarının karşılanmasından geniş arazilerin sulanmasına kadar farklılık gösterebiliyor.

SIRADAKİ PROJELER

Adana (3 adet) Adıyaman (1 adet), Afyonkarahisar (4 adet), Amasya (1 adet), Ankara (4 adet), Antalya (5 adet), Ardahan (1 adet), Artvin (4 adet), Aydın (6 adet), Balıkesir (2 adet), Bartın (1 adet), Bayburt (1 adet), Burdur (1 adet), Bursa (4 adet), Çanakkale (2 adet) Çankırı (3 adet), Denizli (4 adet), Diyarbakır (2 adet), Elazığ (5 adet), Erzincan (1 adet), Erzurum (3 adet), Eskişehir (2 adet), Hatay (1 adet), Isparta (1 adet), Kahramanmaraş (1 adet), Karabük (1 adet), Karaman (1 adet), Kars (1 adet), Kastamonu (1 adet), Kayseri (4 adet), Konya (5 adet), Kütahya ( 2 adet), Malatya (3 adet), Manisa (3 adet), Muğla (1 adet), Nevşehir (1 adet), Niğde (1 adet), Osmaniye (1 adet), Samsun (3 adet), Sinop (1 adet), Sivas (1 adet), Şanlıurfa (1 adet), Tekirdağ (1 adet), Trabzon (1 adet), Tokat (1 adet), Uşak (1 adet), Van (1 adet), Yalova (1 adet).

YERÜSTÜ BARAJLARINA GÖRE YERALTI AVANTAJLARI

* Yeraltı barajlarının inşaat süresi, yerüstü barajlarından daha kısa.

* Yeraltı barajının maliyeti, yerüstü barajına göre yüzde 75 daha düşük.

* Yeraltı barajlarında depolama, yeraltında gözenekli jeolojik formasyon içinde olduğundan buharlaşma kaybı hemen hemen hiç yok.

* Yeraltı barajlarında, yerüstü barajlarına göre kirlenme riski daha az.

01 Şubat 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem