Yabancı turistte rekor yatırımda hareketlilik

HABER: CANAN BİLGİN

Hain darbe girişimi sonrası yatırımda çekimser kalan yabancı sermaye, son 3 yılda rotayı yeniden ‘güvenilir ve potansiyeli yüksek ülke’ Türkiye’ye çevirdi. Geçen yıl yüzde 13 artan yabancı yatırım tutarı bu yılın ilk çeyreğinde de pozitif ilerledi.

Türkiye, geçtiğimiz yıl çektiği 13 milyar dolarlık yabancı yatırımda, bu yıl da önemli destinasyonlardan olmayı sürdürüyor. Yılın ilk dört ayında 2.7 milyar dolarlık yatırım Türkiye’ye yöneldi. Bu, geçtiğimiz yılın ynı döneminde 2.3 milyar dolardı.

Yatırımcıya sağlanan teşvikler, şirket kurmayı birkaç saate indiren düzenlemeler, teknoloji geliştirme ve özel endüstri bölgeleri, ikili anlaşmalar ve STA’lar, yatırımcının iştahını artırdı. Türkiye; Asya, Avrupa ve ABD’li sermaye gruplarının radarında.

Geçtiğimiz yıl uluslararası doğrudan yatırımlardan yüzde 13’lük bir artışla 13 milyar dolar çeken Türkiye, bu yıl da yatırımcıların, ibreyi yönelttiği önemli destinasyonlardan biri olmayı sürdürüyor. Merkez Bankası verilerine göre yılın ilk dört ayında Türkiye’ye 2.7 milyar dolar yabancı yatırım geldi. Bu rakam geçtiğimiz yılın aynı döneminde 2.3 milyar dolar idi.

1.7 MİLYAR MÜŞTERİ

Trump’ın korumacı politikaları ve Brexit süreci küresel sermayeyi gelişmekte olan ülkelere yönlendirirken Türkiye, bu ülkeler arasında ilk sıralarda yer almayı başardı. Art arda açıklanan reform paketleri, yabancı yatırımcıya sağlanan teşvikler, yatırım ortamını iyileştirmeye yönelik düzenlemeler, şirket kurmayı birkaç saate indiren ve bürokrasiyi azaltan uygulamalar, teknoloji geliştirme ve özel endüstri bölgeleri ile Ar-Ge’ye yapılan yatırımlar ve vatandaşlık hakkı, 2019’da da yabancı yatırımcının rotasını Türkiye’ye çevirdi. Üstelik bu dönemde sadece Asyalı yatırımcıların değil, Avrupalı ve ABD’li sermaye gruplarının da Türkiye iştahı azalmadı. Avrupa, Asya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da 1.7 milyar müşteriye ve toplam milli hasıla miktarları 27 trilyon doları aşan çok sayıda pazara kolay erişim imkanı da Türkiye’yi cazip kılıyor.

GÜVENİLİR LİMAN

Türkiye, 15 Temmuz 2016’daki hain darbe girişiminin ardından yürütülen yapısal ve ekonomik reformlarla yabancı sermaye için ‘güvenilir ve potansiyeli yüksek ülke’ imajını kuvvetlendiriyor. Hain darbe girişimi sonrası çekimser kalan yabancı sermaye, 2017 itibariyle yeniden Türkiye’ye yöneldi ve 11.5 milyar dolarlık yatırım yapıldı.

EY’nin Avrupa Ülke Çekiciliği Araştırması’na göre 2017’de Türkiye, 2016’ya kıyasla üç sıra yükselerek doğrudan yabancı yatırım açısından Avrupa’daki en popüler 7. ülke oldu. Türkiye 2017’de, bir önceki yıla oranla yüzde 66 artışla 229 adet projeye ev sahipliği yaptı ve Avrupa’daki doğrudan yabancı projelerde yüzde 3 paya sahip oldu. Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) verilerine göre de Türkiye 2017’de dünyada en fazla yatırım çeken 26. ülke, gelişmekte olan ekonomiler arasında en fazla yatırım çeken 13. ülke oldu.

İKİLİ ANLAŞMALAR

Türkiye’nin küresel çapta ‘güvenilir bir liman’ olduğunu, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü’nün (UNCTAD) 2019 Dünya Yatırım Raporu da adeta teyit etti. Rapora göre, uluslararası doğrudan yatırımların yüzde 13 düşüşle 1.3 trilyon dolara gerilediği 2018’de; Türkiye yüzde 13 artışla 13 milyar dolarlık yabancı yatırım çekti. Böylece uluslararası doğrudan yatırım sıralamasında dört basamak yükselerek 21. sıraya yerleşti. Türkiye, 2018’de sekiz ikili yatırım ve serbest ticaret anlaşması imzalayarak, geçtiğimiz yılı dünyada en fazla ikili anlaşma tamamlayan ülke olarak da ön plana çıktı.

CAZİP BÖLGELER

Raporda Türkiye’nin, teknoloji geliştirme bölgeleriyle araştırma, yazılım geliştirme ve inovasyon aktivitelerine sağlanan teşviklere yöneldiği vurgulandı. Türkiye, en fazla özel ekonomi bölgesi olan ülkeler sıralamasında 6., gelişen Asya’da ise 4. sırada yer aldı. Sanayi yatırımlarını hızlandırmak, teknoloji yoğun üretimin önünü açmak ve yabancı sermaye yatırımlarını özendirmek için İstanbul, İzmir, Bursa, Mardin, Balıkesir ve İzmir’de altı özel endüstri bölgesi ilan edildi. Azerbaycan devlet petrol şirketi SOCAR’ın İzmir Aliağa’da 6.3 milyar dolarlık yatırımla tek noktaya yaptığı en büyük proje olma özelliğini taşıyan ve geçtiğimiz yıl açılan STAR Rafineri, Türkiye’nin ilk özel endüstri bölgesi ilan edildi. İstanbul’daki iki özel endüstri bölgesinden en büyüğü olan ve 650 milyon TL yatırımla ilk tesisleri 14 Haziran’da açılan Teskoop Özel Endüstri Bölgesi’nde de Japon ve Tayvanlı yatırımcılar şimdiden yatırım için görüşmelere başladı. UNCTAD’ın raporuna göre, Türkiye’de 20’si inşaat halinde olan 83 teknoloji geliştirme bölgesinde yazılım geliştirme, Ar-Ge ve tasarım faaliyetleri için sunulan vergi muafiyetleri ve sosyal güvenlik primlerinde sübvansiyonlar da Türkiye’yi yatırımcının radarına yerleştirdi.

YATIRIM İÇİN TÜRKİYE’Yİ SEÇEN ÜLKELER

TURİSTLERİN TERCİHİ DE TÜRKİYE

Birleşmiş Milletler DünyaTurizmÖrgütü (UNWTO) verilerine göre 2017’de Türkiye, 39.9 milyon turistle dünyada en çok ziyaret edilen 6’ncı ülke oldu. Geçen yıl ağırladığımız turist sayısı 46 milyona ulaştı. Avrupa Seyahat Komisyonu tarafından yayımlanan 2018 turizm raporunda da 33 Avrupa ülkesi arasında turist sayısını en fazla artıran ülke Türkiye. Bu yılın ilk 5 ayında Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.3 arttı ve 12 milyon 757 bin 522’ye yükseldi. İstanbul ise bu süreçte ağırladığı 5.5 milyon turistle son 5 yılın rekorunu kırdı. İstanbul’a gelen ziyaretçiler listesinin ilk sırasında Almanlar yer alıyor. 2019, kruvaziyer gemilerinin de Türkiye limanlarına daha fazla demir attığı yıl oldu. İstanbul, 3 yıl aradan sonra ilk kruvaziyer konuklarını Sarayburnu’nda karşıladı. Mart 2020’de açılması planlanan Galataport limanına ise şimdiden 50 geminin rezervasyonu yapıldı.

ÇALIŞMAK İÇİN EN İYİ 7. ÜLKE

HSBC Grubu’nun, 163 ülkeden 18 binin üzerinde yabancı çalışanın görüşünü alarak gerçekleştirdiği ‘Expat Explorer’ anketine göre Türkiye, yaşamak ve çalışmak için dünya genelinde en iyi 7. ülke seçildi. Ankete göre Türkiye’deki yabancı çalışanların yüzde 62’si yaşam kalitelerinin kendi ülkelerine göre arttığını belirtiyor. Türkiye’deki yabancı çalışanların yüzde 52’si kariyerine, hobilerine veya ailesine odaklanmaya daha fazla zaman bulduğunu, yüzde 55’i daha iyi bir ev veya araç gibi isteklerini karşılayabildiğini, yüzde 69’u ise kendisini güvende hissettiğini ve yerel halkın cana yakın olduğunu ifade ediyor. Yabancı çalışanların yüzde 60’ı kendi ülkelerine kıyasla Türkiye’de iş-özel yaşam dengesinin daha iyi olduğunu belirtiyor. Yüzde 59’u daha fazla seyahat ettiğini, yüzde 57’si dalış, yabancı dil veya yemek pişirme gibi yeni bir beceri öğrendiğini kaydediyor.

2018’DE EN FAZLA YATIRIM AVRUPA’DAN

* Avrupa: Yüzde 65
* Asya: Yüzde 27
* ABD: Yüzde 7.4
* Afrika: Yüzde 0.6

İŞ YAPMA ENDEKSİNDE 17 BASAMAK YÜKSELDİ

Dünya Bankası’nın 2019 İş Yapma Kolaylığı Endeksi’nde (Doing Business Report 2019), Türkiye bir önceki yıla göre 17 basamak atlayarak 60. sıradan 43. sıraya yükseldi. Türkiye, böylece en çok gelişme gösteren 10 ülke arasında yer aldı.

66 BİN KÜRESEL ŞİRKET TÜRKİYE’DE İŞ YAPIYOR

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, 2018 itibariyle Türkiye’de uluslararası sermayeli
65 bin 957 şirket faaliyet gösteriyor. Bu şirketlerden 26 bin 924’ü Yakın ve Orta Doğu ülkeleri ortaklı girişim. AB ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketler içinde ise Almanya 7 bin 333 şirket ile birinci sırada. Almanya’yı 3 bin 137 şirket ile İngiltere ve 2 bin 880 şirket ile Hollanda izliyor. Uluslararası sermayeli şirketler, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere gayrimenkul kiralama ile imalat sanayi sektörlerinde faaliyet gösteriyor.

AVRUPA’NIN EN BÜYÜK İŞ GÜCÜ HAVUZU

Avrupa’nın en genç ülkesi Türkiye; genç, eğitimli ve nitelikli nüfusu sayesinde 2050’ye kadar ‘demografik fırsat periyodu’nda kalacak. Şu anda 31.6 milyon kişilik iş gücüyle Avrupa’nın üçüncü en büyük iş gücü havuzunu oluşturan Türkiye, 2023’te yaklaşık 87 milyon nüfusa ulaşacak. Bu nüfusun yüzde 67.2’sini ise gençler oluşturacak.

SERMAYE GELİŞEN ÜLKELERE YÖNELİYOR

UNCTAD 2019 Dünya Yatırım Raporu, uluslararası doğrudan yatırımların gelişmekte olan ülkelere yöneldiğine dikkat çekti. Rapora göre, geçtiğimiz yıl gelişmiş ülkelere gelen uluslararası doğrudan yatırım miktarı yüzde 27 düşüş ve 557 milyar dolar ile 2004’ten bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Avrupa’ya yatırım 200 milyar dolar seviyesinde kaldı. ABD’ye yatırım yüzde 9’luk azalma ile 252 milyar dolar oldu. Rapora göre, bu düşüşün en önemli sebepleri, yatırımların ana ülkelerine geri dönmeleri ve Brexit süreci. Gelişmekte olan ülkelerin küresel yatırım akışından aldığı pay ise yüzde 46’dan yüzde 54’e yükseldi. Asya ve Afrika kıtası yatırımları artıran bölgeler oldu.

16 Temmuz 2019 Salı

Etiketler : Gündem