Vizörden bakan Osmanlı kadını

HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL

Bugün Türkiye’de ekonomiye katılma oranı yüzde 30 civarında olan kadınlar, Osmanlı döneminde de aslında ekonominin görünmez kahramanlarıydı. Erkeklerin egemen olduğu çalışma hayatında farklı renklerle var olmaya çalışan Osmanlı kadınları, günümüz kadınlarının da iktisadi hayattaki varlığının öncülüğünü üstlendi.

EŞİ GİDİNCE

Osmanlı kadın girişimcilerinin en büyük öncülerinden biri, ilk Türk Müslüman kadın fotoğrafçı Naciye Hanım’dı. Osmanlı’nın cesur kadınlarından olan Naciye Hanım, girişimciliğe eşi savaş yıllarında askere alınınca dört çocuğuna bakmak için başlamıştı. Henüz imparatorluk topraklarına yeni giren fotoğrafçılık mesleğinde kadın olmanın zorluklarını göğüsleyen Naciye Hanım, Osmanlı kadınları için de en güzel kıyafetlerle rahatça fotoğraf çektirebilecekleri bir figür halini almıştı.

İKİ ŞUBE

Naciye Hanım’ın eşi İsmail Hakkı Bey, Balkan Savaşı’nda yaralanıp İstanbul’a dönmeden önce iyileşene kadar kaldığı Avusturya’da fotoğrafçılığı öğrenmişti. Fakat çok kısa süre sonra çıkan I. Dünya Savaşı’nda cepheye giden İsmail Hakkı Bey’in yerine iş başa düşmüş ve Naciye Hanım fotoğrafçılık yapmaya başlamıştı. Kısa süre içinde kadın fotoğrafçı olarak Osmanlı İstanbul’unda ünü yayılan Naciye Hanım, 1919 yılında başladığı fotoğrafçılık serüveninde, 1921 yılında Beyazıt’ta cadde üzerinde ikinci şubeye ulaşmıştı.

ÜNÜ CEPHEDE

“Hanımlar Fotoğrafçısı Naciye” markasıyla adını duyuran Naciye Hanım’ın ünü cepheye kadar ulaşmıştı. Öyle ki, Kurtuluş Savaşı’nda cepheden eşlerine mektup yollayan askerler, İstanbul’da bir kadın fotoğrafçı olduğunu ve onunla başı, kolları açık fotoğraf çektirip kendilerine göndermelerini salık veriyordu. Böylece Naciye Hanım’ın fotoğrafhanesi cepheye fotoğraf göndermek isteyen hanımlarla dolup taşıyordu.

MİTİNG FOTOĞRAFLARI ÇEKTİ

Naciye Hanım, yalnızca Osmanlı kadınlarının fotoğraflarını çekmiyordu. O yıllarda İstanbul’da bulunan işgal kuvvetlerindeki askerlerin eşleri de Naciye Hanım’ın müşterileri arasındaydı. Naciye Hanım stüdyoda fotoğraf çekmekle kalmamıştı.

O yıllarda İstanbul’da sık sık gerçekleşen işgal karşıtı gösteriler de Naciye Hanım’ın objektifine takılan görüntüler arasındaydı.

KADINLARA DERS

Naciye Hanım, özel dersler vererek kendinden sonraki fotoğrafçı kadınların da önünü açmıştı. Yaklaşık 10 öğrencisi bulunan Naciye Hanım’ın bir de özel öğrencileri vardı ki, bunlar Sultan Reşat’ın torunlarıydı. Haftada iki gün Yıldız Sarayı’na giderek burada fotoğrafçılık dersleri veren Naciye Hanım, böylece saray yaşamına dair fotoğrafları da arşivine almayı başarmıştı. Ancak Naciye Hanım’ın arşivinden yalnızca altı fotoğraf günümüze kadar ulaşma şansına erişmiş.

27 Ocak 2017 Cuma

Etiketler : Gündem