Virüs yerel risk küresel

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Sayısı ve türü son 30 yılda önemli ölçüde artan salgın hastalıklar hem insanların ölümüne sebep oluyor hem de küresel ekonomik etkisini artıyor. Dünya Bankası’nın araştırmasına göre, günümüzde orta şiddetli ve şiddetli salgınların yıllık küresel maliyeti; yaklaşık 570 milyar dolar yani küresel gelirin yüzde 0.7’sine ulaşabiliyor. Çin’in Hubei eyaletindeki Wuhan şehrinde ortaya çıkan ve kısa sürede yayılan ‘Wuhan Koronavirüs’, ölümlere neden olarak dünyaya korku saldı. Vakaların 17 ülkede görülmesi ise endişeleri artırdı. Çin hükümeti, bölgeyi karantina altına almak ve yurtiçi-yurtdışı seyahatleri durdurmak gibi birçok tedbiri uygulamaya alarak hastalığın yayılmasına engel olmaya çalışıyor.

TARİHTEKİ ÖRNEKLER

‘Wuhan Koronavirüs’, küresel ekonominin biyolojik tehditler karşısında ne kadar hazırlıklı olduğu konusunu da tekrar gündeme getirdi. Hatırlanacağı üzere, 2003’te Çin’de ortaya çıkan SARS virüsü yaklaşık 800 kişinin ölümüne sebep olmuş, küresel ekonomiye 50 milyar doların üstünde zarar vermişti. Güney Kore’de 2015’teki MERS virüsü salgınında 38 kişi ölmüş, 8.5 milyar dolarlık da ekonomik kayıp yaşanmıştı. Ebola salgını ise 2014-2015 yıllarında üç Batı Afrika ülkesinde büyük bir hızla yayılmış, 11 binden fazla insanın ölümüne sebep olmuştu. Salgının üç Batı Afrika ülkesi ekonomisine 53 milyar dolar zarar verdiği de aktarılmıştı.

S&P’NİN ÇİN TAHMİNİ

Geçtiğimiz yıllardaki salgınlardan hareketle, Wuhan Koronavirüs’ün, 2020’de Çin ekonomisini nasıl etkileyeceğine yönelik tahminler de yayınlanmaya başladı. Uluslararası derecelendirme kuruluşu Standart and Poors (S&P) yaptığı açıklamada, virüsün yayılma hızının bu şekilde sürdüğü sürece Çin’in bu yıl büyümesinin beklenenden 1.2 puan daha az olabileceğini belirtti. Başka bir araştırmada ise 2003’teki SARS salgınının Çin GSYH’sının (gayri safi yurtiçi hasıla) yüzde 1.1’ini ve Hong Kong GSYH’sının da yüzde 2.6’sını yok ettiği vurgulandı. Çin ekonomisi 2019’da yüzde 6.1 büyümüştü.

TURİZM SEKTÖRÜNE İLK ETKİLERİ

Çin’deki salgının Türkiye-Çin arasındaki ticarete olumsuz etkileri de yansımaya başladı. Salgının ilk olumsuz etkilerinin görüldüğü sektörlerden biri de turizm sektörü oldu. Çin hükümetinin 27 Ocak’tan itibaren 1 ay boyunca yurtdışı paket turları iptal etmesi, Kapadokya’daki turizmcileri etkiledi. Kapadokyalı turizmciler, iptaller sebebiyle şimdiden 30 milyon dolarlık zararlarının oluştuğunu aktardı. Turizmciler, bu dönemde Çin’in yeni yıl tatili olması sebebiyle yoğun bir ilginin olduğunu, Kapadokya’daki otel doluluğunun yüzde 50’sinin Çinli turistlerle sağlandığını da vurguladı. 2019’da, Çin’den Türkiye’ye yaklaşık 450 bin turist geldi. Türkiye ve Çin’in, Çin’den gelen turist sayısını kısa vadede 1 milyona çıkarma konusunda ortak hedefi var.

DOĞALTAŞ İHRACATINDA ÇİN 1. MÜŞTERİ

Türkiye ile Çin arasındaki dış ticaret rakamlarına bakıldığında Türkiye, 2019’da Çin’den yaptığı 19.1 milyar dolarlık ithalata karşılık, 2.6 milyar dolarlık ihracat yaptı. Yani iki ülke arasında yaklaşık 22 milyar dolarlık bir ticaret hacmi gerçekleşti. Çin’deki salgının mevcut hızda ilerlemesi durumunda kısa vadede ithalat ve ihracata da etki etmesi bekleniyor. Nitekim, Türkiye’deki madencilik sektöründe faaliyet gösteren 15 sivil toplum kuruluşu, yaptıkları ortak açıklamada, Wuhan Koronavirüs nedeniyle, şehirlerin karantina altına alındığını, Çin’in üretimi için ihtiyaç duyduğu mal alımını neredeyse sıfırladığını, 16-19 Mart’ta yapılacak Xiamen Doğaltaş ve Teknolojileri Fuarı’nı da 6-9 Haziran’a ertelediği belirtti. Doğaltaş ihracatında Çin, Türkiye’nin önemli bir pazarı konumunda. Türkiye, 2019’da 180 ülkeye, 1 milyar 864 milyon dolarlık doğal taş ihraç ederken, Çin 695 milyon dolarlık tutarla zirvede yer aldı. Çin, Türkiye’nin doğal taş ihracatında yüzde 37’lik dilimi tek başına temsil etti.

04 Şubat 2020 Salı

Etiketler : Gündem