Türkiye'de canlı doğan bebek sayısı, geçen yıl 937 bin 559 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin doğum istatistiklerini açıkladı.
Buna göre, 2024'te canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 olarak kayıtlara geçti. Geçen yıl canlı doğan bebeklerin yüzde 51,4'ü erkek, yüzde 48,6'sı kız oldu.
Bir kadının doğurgan olduğu dönem (15-49 yaş grubu) boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eden "toplam doğurganlık hızı", 2001'de 2,38 çocukken 2014'ten itibaren aralıksız düşüş eğilimine girerek 2024'te 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. Bu durum, son 8 yıldır nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,1'in altında kaldığını gösterdi.
TOPLAM DOĞURGANLIK HIZININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL 3,28 ÇOCUK İLE ŞANLIURFA OLDU
Toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 2024 yılında 3,28 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2,62 çocuk ile Şırnak, 2,32 çocuk ile Mardin izledi.
Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu iller ise 1,12 çocuk ile Bartın ve Eskişehir oldu. Bu illeri 1,15 çocuk ile Zonguldak ve Ankara, 1,17 çocuk ile İzmir izledi.
TOPLAM DOĞURGANLIK HIZI 2024 YILINDA 71 İLDE 2,10'UN ALTINDA KALDI
Toplam doğurganlık hızının nüfusun yenilenme seviyesinin altına düştüğü 2017 yılında 57 ilin toplam doğurganlık hızı 2,10'un altında iken 2024 yılında 71 ilin toplam doğurganlık hızı bu seviyenin altında kaldı.
Toplam doğurganlık hızının 1,50'nin altında kaldığı il sayısı 2017 yılında 4 iken 2024 yılında 55 oldu. Toplam doğurganlık hızının 3 çocuk ve üzerinde olduğu il sayısı 2017 yılında 10 iken 2024 yılında sadece Şanlıurfa ili oldu.
TOPLAM DOĞURGANLIK HIZININ AVRUPA BİRLİĞİ ÜYE ÜLKELERİ ORTALAMASI 1,38 ÇOCUK OLDU
Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin 1,81 çocuk ile Bulgaristan olduğu, en düşük toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin ise 1,06 çocuk ile Malta olduğu görüldü. Toplam doğurganlık hızı 2024 yılında binde 1,48 olan Türkiye, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında 9. sırada yer aldı.
YÜKSEK ÖĞRETİM MEZUNU ANNELERİN TOPLAM DOĞURGANLIK HIZI 2024 YILINDA 1,22 ÇOCUK OLDU
Annenin eğitim durumuna göre toplam doğurganlık hızı incelendiğinde, 2024 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızı okuma yazma bilmeyen/okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen anneler için 2,65 çocuk iken en düşük toplam doğurganlık hızı yüksek öğretim mezunu anneler için 1,22 çocuk oldu.
YOĞUN KENT OLARAK SINIFLANDIRILAN YERLERDE TOPLAM DOĞURGANLIK HIZI 2024 YILINDA 1,39 ÇOCUK OLDU
Mekânsal Adres Kayıt Sistemi'nin (MAKS) kullanılmaya başlanması ile birlikte fiili kent-kır yapısını daha doğru yansıtan, "yoğun kent, orta yoğun kent ve kır"(1) ayrımında oluşturulan yeni bir sınıflama yapılmıştır.
Kent-kır sınıflamasına göre toplam doğurganlık hızı incelendiğinde, 2024 yılında kır olarak sınıflandırılan yerlerde toplam doğurganlık hızı 1,83 çocuk iken orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde 1,58 çocuk ve yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde ise 1,39 çocuk oldu.
KABA DOĞUM HIZI BİNDE 11,0 OLDU
Kaba doğum hızı, bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade etmektedir. Kaba doğum hızı, 2001 yılında binde 20,3 iken 2024 yılında binde 11,0 oldu. Diğer bir ifade ile 2001 yılında bin nüfus başına 20,3 doğum düşerken, 2024 yılında 11,0 doğum düştü.
Yaşa özel doğurganlık hızının en yüksek olduğu yaş grubu 25-29 oldu
Yaşa özel doğurganlık hızı, belli bir yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade etmektedir.
Yaş grubuna göre doğurganlık hızı incelendiğinde, 2001 yılında en yüksek yaşa özel doğurganlık hızı binde 144 ile 20-24 yaş grubunda iken 2024 yılında binde 100 ile 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu durum, doğurganlığın kadının daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
ADÖLESAN DOĞURGANLIK HIZI DÜŞTÜ
Adölesan doğurganlık hızı, 15-19 yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade etmektedir.
Adölesan doğurganlık hızı, 2001 yılında binde 49 iken 2024 yılında binde 10'a düştü. Diğer bir ifadeyle, 2024 yılında 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 10 doğum düştü.
ANNENİN SON İKİ DOĞUMU ARASINDAKİ ORTALAMA SÜRE 2024 YILINDA 4,7 YIL OLDU
Annenin "son iki doğumu arasındaki ortalama süre"(2) incelendiğinde, bu süre 2019 yılında 4,6 yıl iken 2024 yılında 4,7 yıl oldu.
2024 yılında 2. doğumunu yapan annelerin ilk gerçekleştirdiği doğumu ile bu doğumu arasındaki ortalama süre 4,3 yıl oldu. Doğum yapan annelerden 2024 yılında 3. doğumunu gerçekleştirenlerin 2. doğumu ile arasındaki ortalama süre ise 5,4 yıl oldu.
ANNENİN 2. İLE 1. DOĞUMU ARASINDAKİ ORTALAMA SÜRENİN EN KISA OLDUĞU İL, 2,7 YIL İLE ŞANLIURFA OLDU
Doğum yapan annelerden 2024 yılında 2. doğumunu gerçekleştirenlerin 1. doğumu arasındaki ortalama sürenin en uzun olduğu il, 2024 yılında 5,4 yıl ile Kırklareli oldu. Bu ili 5,3 yıl ile Çanakkale, 5,1 yıl ile Kütahya, Edirne, Uşak ve Bartın izledi.
Annenin 2. ile 1. doğumu arasındaki ortalama sürenin en kısa olduğu il, 2024 yılında 2,7 yıl ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2,9 yıl ile Şırnak, 3,0 yıl ile Ağrı ve Muş izledi.
DOĞUM YAPAN ANNELERİN ORTALAMA YAŞI 29,3 OLDU
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken 2024 yılında 29,3 oldu. İlk doğumunu 2024 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27,3 oldu.
İLK DOĞUMDAKİ ORTALAMA ANNE YAŞININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL 29,4 İLE TUNCELİ OLDU
İlk doğumdaki ortalama anne yaşı illere göre incelendiğinde, 2024 yılında ilk doğumda ortalama anne yaşının en yüksek olduğu il 29,4 ile Tunceli oldu. Bu ili 29,0 yaş ile Artvin, 28,8 yaş ile İstanbul izledi. İlk doğumdaki ortalama anne yaşının en düşük olduğu iller ise 24,4 ile Şanlıurfa ve Muş oldu. Bu illeri 24,5 yaş ile Ağrı, 25,2 yaş ile Gaziantep izledi.
DOĞUMLARIN %3,3'Ü ÇOĞUL DOĞUM OLARAK GERÇEKLEŞTİ
Çoğul doğum sayısı 2024 yılında 31 bin 109 oldu. Doğumların 2024 yılında %3,3'ü çoğul doğum olarak gerçekleşirken, bu doğumların %97,0'ı ikiz, %2,9'u üçüz ve %0,1'i dördüz ve daha fazla bebek olarak gerçekleşti.
DOĞUMLARIN %41,9'U ANNENİN İLK DOĞUMU OLARAK GERÇEKLEŞTİ
Doğum sırasına göre doğumlar incelendiğinde, 2024 yılında doğumların %41,9'unun ilk, %30,3'ünün ikinci, %16,0'ının üçüncü, %11,5'inin ise dördüncü ve üzeri doğum olarak gerçekleştiği görüldü.
