Elektronik bir cihaza güç sağlamak için yeterli titreşim enerjisi üreten, pilsiz bir sensör geliştirildi. Ses dalgalarına tepki veren bu yeni sensör, koklear implant gibi tıbbi cihazlara güç sağlayacak. Yeni ürünün, çevreyi kirleten pil atığını azaltması bekleniyor.

AYŞE BAŞAK

Akıllı telefonlardan oyuncaklara, uzaktan kumandalardan el fenerlerine kadar sık kullandığımız pek çok cihazda pillere bağımlıyız. Bunun sonucunda tüm dünyada her yıl 15 milyar pil çöpe atılıyor ve bunların çoğu çöp depolama alanlarında birikiyor.

ETH Zürih araştırmacıları, ses dışında hiçbir şeye ihtiyaç duymayan pilsiz bir sensör geliştirerek bazı cihazlar için pil kullanımını geçmişte bırakmak üzere adım attı. Böylece atık pil sorununa katkı sağlamayı da hedefliyorlar.

MEKANİK İŞLİYOR

Araştırmacıların, geliştirdikleri sensör tamamen mekanik olarak işliyor ve harici bir enerji kaynağına ihtiyaç duymadan, sadece ses dalgalarının içerdiği titreşim enerjisini kullanarak çalışıyor. Yalnızca belirli ses dalgalarını kullanabilen sensör, pasif konuşma tanıma özelliğine sahip ve belirli bir kelime ile ya da belirli bir ton veya gürültü üretildiğinde etkinleşiyor. Yayılan ses dalgaları sensörün, elektronik cihazı çalıştırmaya yetecek büyüklükte bir elektrik darbesi oluşturacak kadar titreşmesini sağlıyor.

SİLİKON MALZEME

Sensör, tamamen silikondan oluşuyor ve geleneksel tipteki elektronik sensörler gibi ne toksik ağır metaller ne de nadir toprak elementleri içeriyor. Araştırmacılar, sensörün yapısını, bilgisayar modellemesi ve algoritmaları kullanarak, yay gibi davranan küçük çubuklarla birbirine bağlanan özdeş silikon plakalardan oluşan bir kafes kullanarak tasarladı. Bu küçük çubuklar belirli bir sesin sensörü harekete geçirip geçirmeyeceğini belirliyor.

TEMELİ DİNLEYEBİLECEK

Araştırmacılar, sensör için çok sayıda potansiyel uygulama alanı öngörüyor. Örneğin, bir binanın temel çatlamasından kaynaklanan belirli bir sesi kaydederek depremleri ve binaları izlemek için kullanılabilir. Sensörün, sağırlık veya işitme kaybı nedeniyle koklear implant kullanan kişiler için kullanılabileceği de düşünülüyor. Şu anda her implant, kullanılan ses işlemcisinin türüne bağlı olarak iki ya da üç pil gerektiriyor. Kişisel kullanıma göre değişmekle birlikte, tek kullanımlık piller 30-60 saat arasında dayanıyor ve sık sık değiştirilmeleri gerekiyor.

Detayları Advanced Functional Materials dergisinde yayınlanan konunun araştırmacıları, 2027 yılına kadar 12 farklı kelimeyi/ komutu ayırt edebilecek, şimdi düşünülenden daha da küçük bir prototip sensörü piyasaya sürmeyi hedefliyor. Araştırmacılar, o zamana kadar yatırımcıların ilgisini çekemezlerse kendi startup’larını kuracak. 

12 Şubat 2024 Pazartesi

Türkiye Bankalar Birliği, (TBB) dijital kanallarda güvenli işlem için sıkça karşılaşılan dolandırıcılık yöntemlerine ve bu yöntemlerden korunma yollarına dair açıklama yatı. Dikkatli olunmazsa kişisel bilgiler ele geçirilebilir, cihaza zarar verilebilir ve hatta kimlik hırsızlığına yol açılabilir.

Son dönemde, internet ve mobil kanallarda yaşanan dolandırıcılık vakalarının artması nedeniyle kamuoyunu bilgilendirme ihtiyacı doğduğuna değinilen açıklamada, sıklıkla karşılaşılan dolandırıcılık türleri sıralandı.

Bunlar arasında; sahte internet siteleri ve güvensiz alışveriş platformları üzerinden yapılan dolandırıcılık, kişisel bilgilerin manipülasyon yoluyla ele geçirilmesi, sosyal medya platformlarında sahte hesaplar aracılığıyla yapılan dolandırıcılık, sahte e-posta adreslerinden gelen mesajlar ile kişisel bilgilerin ele geçirilmesi, sahte SMS ve e-postalar yoluyla kişisel bilgilerin çalınması, cihazlara uzaktan erişim sağlayarak bilgi ve para çalma girişimleri, bilgisayarlara veya mobil cihazlara zararlı yazılımlar yükleyerek veri hırsızlığı yapılması yer aldı.

KAYNAĞINDAN EMİN OLMADAN TIKLAMAYIN

Bilgilendirmede, SMS, e-posta veya sosyal medya yoluyla gelen bildirimlerdeki bağlantılara veya linklere kaynağından emin olunmadan tıklanmamasının altı çizildi.

Hizmet alınan kuruluşun resmi iletişim kanallarını kullanarak doğrulama yapılması gerektiği ve tek tıkın, kişiyi sahte sitelere veya virüslere yönlendirebileceğine dikkat çekildi.

ŞİFRELERİNİZİ KİMSEYLE PAYLAŞMAYIN

Kullanıcıların banka hesaplarının hiç kimseye kullandırılmaması gerektiği vurgulanan bilgilendirmede, "Şifrelerinizi kimseyle paylaşmayın. Kendini savcı, polis, asker, banka çalışanı, avukat olarak tanıtan veya bir ödül, prim iadesi, kart aidatı iadesi için sizden şifrenizi, kart bilgilerinizi ve kişisel verilerinizi talep eden kişilere itibar etmeyin, bu amaçla gelen linklere tıklamayın. Güvenliğinizden emin olmadığınız mobil uygulamaları cihazlarınıza yüklemeyin. Güvenlik açığı bulunan veya korsan uygulamalar, kişisel bilgilerinizi ele geçirebilir, cihazınıza zarar verebilir ve hatta kimlik hırsızlığına yol açabilir" denildi.

Bankalarca yapılan güvenlik duyurularının takip edilmesi yönünde uyarıda bulunulan açıklamada, kişisel bilgilerin güncel kalması için bu duyurularda iletilen uyarıların da dikkate alınması gerektiğinin altı çizildi.

GÜVENİLİR OLMAYAN KAYNAKLARDAN UYGULAMA İNDİRMEYİN

Açıklamada, kişisel cep telefonuna, bilgisayara ve tablete yüklenen uygulamanın istediği izinlerin dikkatlice kontrol edilmesinin önem taşıdığı ifade edilerek şu uyarılarda bulunuldu: "Bankacılık uygulamalarınızı resmi uygulama mağazalarından indirin. Bilinmeyen veya güvenilir olmayan kaynaklardan uygulama indirmeyin. Bankacılık uygulamalarında kullandığınız şifrelerinizi, başka uygulamalarda ve alışveriş sitelerinde kullanmayın. Daha az güvenlikli sitelerde şifreleriniz ele geçirilebilir, bankacılık uygulamalarınıza bu şifreler denenerek giriş yapılabilir. Güvenliğinden emin olmadığınız internet sitelerinden alışveriş yapmayın. Dolandırıcılık amaçlı açılmış sahte bir site üzerinden dolandırılabilirsiniz. Banka hesap özetlerinizi ve işlemlerinizi düzenli olarak kontrol edin, şüpheli bir durumda vakit kaybetmeden bankanızla iletişime geçin. Bu kapsamda; dolandırıcılık vakalarına ilişkin olarak resmi kurumlar ve hizmet alınan kuruluşlar tarafından yapılan tüm uyarılar ve bilgilendirmeler dikkate alınmalıdır."

11 Ekim 2024 Cuma

Sydney Üniversitesi ve Çin Ulusal Doğa Bilimleri Vakfı dahil olmak üzere birçok enstitüden araştırmacılar yapay zeka teknolojisi kullanarak genetik materyali RNA (ribonükleik asit) olan 161 bin 979 yeni virüs türü keşfetti.

Geçtiğimiz günlerde kamuoyunda büyük tepkilere neden olan gelişmeler sonrasında sosyal medya platformu Discord'a erişim engeli getirilmesi başta ebeveynler olmak üzere yürekle su serpti. Yine de söz konusu yaşanan travmatik olaylar hâlâ sıcaklığını korurken, en küçükten en büyüğe teknolojik ürün kullanan herkesi tedirgin eden virüslerle ilgili Sydney Üniversitesi bir keşif duyurdu.

161 BİN 979 YENİ VİRÜS TÜRÜ KEŞFEDİLDİ

Sydney Üniversitesi’nin internet sitesinden yapılan açıklamaya göre, Sydney Üniversitesi ve Çin Ulusal Doğa Bilimleri Vakfı dahil olmak üzere birçok enstitüden araştırmacılar yapay zeka teknolojisi kullanarak genetik materyali RNA (ribonükleik asit) olan 161 bin 979 yeni virüs türü keşfetti.

Bilim insanları, yapay zekayla bir derin öğrenim algoritması oluşturulan araştırmada, virüsleri keşfetmek için 47 bin 250 nükleotide kadar uzanan virüs genomları gibi genetik dizi verilerini hesaplamak için LucaProt adlı bir derin öğrenme algoritması oluşturdu.

Araştırmacılar, keşfedilen virüslerin çoğunun bilgilerinin mevcut veri tabanlarında olduğu belirtirken, yapay zeka teknolojisi kullanılarak bu verilerin organize edilerek kategoriler altına alındığı kaydedildi.

YAŞAMIN TÜRLÜ GİZLİ KALMIŞ BİR BÖLÜMÜNE AÇILAN PENCERE

Çalışmanın yazarlarından Edwards Holmes, çalışmayı "Dünya üzerindeki yaşamın türlü gizli kalmış bir bölümüne açılan bir pencere", olarak tanımlarken, bu çalışmanın tek bir araştırmada keşfedilen en fazla sayıda yeni virüs türü olduğunu vurguladı.

Keşfedilmesi gereken milyonlarca daha virüs türü olduğunu belirten Holmes, aynı uygulamanın bakteri ve parazitlerin keşfi için de kullanılabileceğini kaydetti.

Araştırmanın bir diğer yazarı Mang Shi, yapay zeka teknolojisi kullanılmadan önce biyoinformatik boru hatlarının kullanıldığını ancak bunun keşfedebilecek çeşitliliği sınırladığını aktardı.

Oluşturulan yapay zeka modelinin viral çeşitliliği çok daha derinlemesine incelenmesine olanak tanıdığını kaydeden Mang, bu modeli çeşitli uygulamalarda kullanmayı planladıklarını ifade etti.

11 Ekim 2024 Cuma