Kamuoyunda ‘sosyal medya yasası’ olarak bilinen ve bugün yürürlüğe giren İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a ilişkin sosyal ağ sağlayıcılarına yönelik bilgilendirme toplantısı yapıldı. Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan başkanlığında, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nda (BTK) videokonferans yöntemiyle yapılan toplantıya, Facebook, YouTube, Instagram, Twitter, Linkedln, TikTok, Dailymotion, Periscope, Pinterest ve VK temsilcileri katıldı. Toplantıda, BTK Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve akademisyenler de yer aldı. Kanunun içeriği, işleyişinin nasıl olacağı, usul ve esaslarla ilgili bilgilendirmenin yapıldığı toplantıda, sosyal medya temsilcilerine yasaya ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesi için 1 ay süre verildi. Söz konusu süre, düzenlemeye ilişkin usul ve esaslarla ilgili görüş alışverişinde bulunulan toplantıda, yükümlülüklerini yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcılarına idari para cezası uygulanacağı uyarısı yapıldı. Ağustos ayında ilk bilgilendirmenin yapıldığı sosyal ağ sağlayıcısı temsilcileri, kanun çerçevesinde yayınlanacak usul ve esaslara ilişkin görüşlerini ifade etti. Bakan Yardımcısı Sayan, görüşmeye ilişkin videoyu twitter hesabından paylaştı.

02 Ekim 2020 Cuma

Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, Hukuk Departmanı Genel DirektörüRhoda Weeks-Brown ve ağustos ayında Strateji, Politika ve İnceleme Dairesi'nin başkanlığına getirilenCeyla Pazarbaşıoğlu, uluslararası borçların yapılandırılmasınailişkin ortak bir blog yazısı kaleme aldı. IMF yetkilileri, söz konusu yazıda,Kovid-19 salgınının borç seviyelerini yeni zirvelere taşıdığına dikkati çekti. Yazıda, "2019 sonu ile karşılaştırıldığında, 2021 ortalama borç oranlarının gelişmiş ekonomilerde gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 20'sine, gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde yüzde 10'una ve düşük gelirli ülkelerde yaklaşık yüzde 7'sine yükselmesi tahmin ediliyor" ifadesine yer verildi. Birçok gelişmiş ekonominin hala borçlanma kapasitesine sahip olduğu belirtilen yazıda, yükselen piyasalar ve düşük gelirli ülkelerin ise ilave borç alma kapasitesi konusunda çok daha sıkı sınırlarla karşı karşıya olduğu aktarıldı. BORÇ SERVİSİNİ ASKIYA ALMA GİRİŞİMİ 2021'E KADAR UZATILMALI Yazıda, düşük gelirli ülkelerin neredeyse yarısının ve bazı yükselen piyasa ekonomilerinin halihazırda borç krizi içinde olduğuna işaret edilerek,borçların daha da artmasının endişe verici olduğu kaydedildi. Bu ülkelerin çoğunun tam toparlanmaya başlarken ikinci bir ekonomik sıkıntı yaşayabileceğine dikkat çekilen yazıda,gelişmekte olan ülkelerdeborç krizini önlemek için acil ilave adımlar atılması gerektiği ifade edildi. Borç ServisiniAskıya Alma Girişimi'nin 2021'e kadar uzatılması gerektiğinin vurgulandığı yazıda,borç kırılganlığı olan ülkelerin, borç yönetimi ve büyümeyi yeniden canlandırmaya yönelik önlemlerle acilen bununla mücadele etmesi gerektiği belirtildi. Yazıda,devletlerin borçlarının yapılandırılmasında reforma ihtiyaç olduğuna işaret edilerek, ihtiyacı olan ülkelerin hızlı ve yeterli şekilde borçlarının hafifletilmesinin amaçlandığı ifade edildi. Borç sözleşmelerinin hükümlerinin güçlendirilmesi gerektiğinin vurgulandığı yazıda,borç şeffaflığının artırılması veborçların yapılandırılmasına yönelik ortak bir yaklaşım üzerinde anlaşılması gerektiğine de işaret edildi.

02 Ekim 2020 Cuma

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) yapılan yazılı açıklamada, son dönemde BDDK tarafından düzenlenmiş gibi görünen sahte internet sitelerinin arttığı ve bu siteler vasıtasıyla banka müşterilerinin hedef alındığıbelirtildi. Söz konusu sahte sitelerin, BDDK ismi ve logosuna ilaveten mevcut BDDK internet sitesinin arka planının da taklit edilmesiyle hazırlanmakta olduğu ifade edilen açıklamada, BDDK tarafından düzenlenmiş gibi görünen kredi kampanyasına katılım, kredi kartı masraf geri ödeme kampanyasına katılım, kolay kredi kullanımı gibi vaatler sunduğu bildirildi. Açıklamada, kullanıcılardan T.C. kimlik numarası, doğum tarihi, isim, cep telefonu, hesap numarası, kullanıcı parolası, kredi kartı numarası, banka kullanıcı kodu ve şifresi gibi kişisel bilgilerin girilmesinin talep edildiği kaydedildi. Söz konusu sahte sitelere erişimin engellenmesi, sorumlularının tespiti ve cezalandırılması için gerekli idari ve hukuki süreçlerin işletilmekte olduğu vurgulanan açıklamada, "BDDK kredi veren bir kurum değildir ve kredi vermek, internet sitesi vasıtasıyla banka masraflarının iadesi gibi nedenlerle yukarıda bahsi geçen bilgileri talep etmemektedir. Herhangi bir mağduriyet yaşanmaması adına yukarıda belirtilen hususların duyurulmasında fayda mülahaza edilmektedir" ifadelerine yer verildi.

01 Ekim 2020 Perşembe

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının etkilerini asgari düzeyde tutmak için alınan geçici tedbirler, normalleşme çerçevesinde kademeli olarak kaldırılırken, ekonomistler, kurumların aldığı kararların doğru ve yerinde olduğunu, Türk Lirası varlıkları da pozitif etkileyebileceğini belirtti. Ekonomik ve sosyal anlamda toplumları derinden etkileyen ve her anlamda yeni bir dönemin miladı olarak kabul edilen Kovid-19 ile mücadele tüm hızıyla sürerken, ülkeler salgın dönemine özgü tedbirleri kontrollü bir şekilde kaldırarak normalleşme yoluna gidiyor. Hastalığın etkisini azaltmak için hükümetler, merkez bankaları ve regülatörlerce açıklanan eşi görülmemiş teşviklerde manevra alanı daralırken, küresel ekonomi ve finansal piyasaların bir müddet daha desteğe ihtiyaç duyduğu da aşikar. Halen daha vaka sayılarının artmasına ve bazı ülkelerin kısıtlayıcı tedbirlere yeniden başvurmak zorunda kalmasına rağmen, Türkiye’de ise yerinde ve zamanında atılan öngörülü adımlar ve sağlık sektörünün başarısı normalleşme için hazırlanan zemini güçlü kıldı. Bu durum, küresel piyasalardaki belirsizlik ve risklerin arttığı hastalık döneminde alınan geçici tedbirlerde gevşemeye gidilmesinin önünü açtı. SALGIN DÖNEMİNİN GEÇİCİ TEDBİRLERİ Salgın döneminde hükümetin açıkladığı destek paketlerinin büyüklüğü milli gelirin yüzde 10'una ulaştı. Bu süreçte Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), piyasaları ve reel sektörü canlı tutmak adına adımlar atarken, swap kanalı ve türev piyasalar üzerinden de istikrarı sağlayıcı yönde hamleler yaptı. Merkez Bankası, bankaların Türk Lirası ve yabancı para likidite yönetiminde esneklik sağlanarak öngörülebilirliğin artırılmasına, reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamını teminen bankalara hedefli ilave likidite imkanları tanınmasına ve reeskont kredi düzenlemeleriyle ihracatçı firmaların nakit akışının desteklenmesine yönelik tedbirler aldı. Yılın ilk 5 ayında politika faizini toplamda 375 baz puan düşürerek yüzde 12'den yüzde 8,25'e çeken Merkez Bankası, faiz indirimleri ve destekleyici politikalarla kredi artışlarına katkı verdi. BDDK da salgın dönemine özgü olarak bankaların yurt dışı yerleşiklerle yapılan vadede TL alım ya da vadede TL satım yönündeki para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerine ilişkin limitleri düşürdü. Özellikle salgından en fazla etkilenen turizm sektörünü desteklemek için kredi kartlarında taksitlendirme süreleri havayolları, seyahat acenteleri ve konaklama ile ilgili yurt içine ilişkin harcamalarda 12 aydan 18 aya çıkarıldı. Kredi kartlarında asgari ödeme tutarları düşürüldü, gecikme ve takibe düşme süreleri uzatıldı. BDDK, salgının etkilediği bir diğer sektör olan konutta asgari peşinat oranını indirerek, kredi değer oranını yüzde 80'den yüzde 90'a yükseltti. Kurum ayrıca, bu dönemde Aktif Rasyosu (AR) hesaplanmasında da değişikliğe giderken, mevduat ve katılım bankaları için AR değerini yükseltti. Salgın döneminde Borsa İstanbul AŞ pay piyasalarında açığa satış işlemlerinin yasaklanmasına karar veren SPK, fiyat marjlarını yüzde 20'den yüzde 10'a düşürdü ve devre kesici tetikleme oranını aşağı yönlü hareketlerde yüzde 5'e çekerek, sonrasında sürekli işleme verilen arayı da 15 dakikaya çıkardı. ADIM ADIM NORMALLEŞME… Salgın hastalığı sınırlamaya yönelik tedbirlerin hafifletilmesi ve kademeli normalleşme adımlarının etkisiyle haziran ayıyla beraber küresel ekonomik aktivitede kısmi toparlanma sinyalleri gözlenirken, Türkiye'de de normalleşme kapsamında geçici tedbirler teker teker kaldırılmaya başlandı. Merkez Bankası, zorunlu karşılık oranları ve nema ödemelerini kredi büyümesi oranlarıyla ilişkilendiren zorunlu karşılık düzenlemesinde değişiklik yaptı. TCMB, finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla, yabancı para zorunlu karşılık oranları tüm bankalar için tüm yükümlülük türlerinde ve vade dilimlerinde 300 baz puan artırırken, akabinde reel kredi büyümesi koşullarını sağlayan bankaların yabancı para zorunlu karşılık oranları, tüm vade dilimlerinde geçerli olmak üzere, kıymetli maden depo hesapları için 700 baz puan, diğer tüm yabancı para yükümlülükleri için ise 200 baz puan yükseltti. Banka, iktisadi faaliyetteki normalleşme süreciyle birlikte, hedefli ilave likidite imkanlarını kademeli olarak azalttı. Merkez Bankası, son Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında da dezenflasyon sürecini yeniden tesis etmek ve fiyat istikrarını desteklemek amacıyla politika faizi 200 baz puan yükseltti. Bu süreçte BDDK ise normalleşme çerçevesinde bankaların yurt dışı yerleşiklerle yapılan vadede TL alım ya da vadede TL satım yönündeki para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerine ilişkin limitleri artırdı. AR hesaplamasında da değişiklik yapan BDDK, rasyonun değerini 1 Ekim'den itibaren mevduat bankaları için yüzde 95'ten yüzde 90'a, katılım bankaları için yüzde 75'ten yüzde 70'e düşürdü. SPK da Borsa İstanbul "BIST 30 Endeksi"nde yer alan pay piyasalarında açığa satış yasağını kaldırdı. Son olarak da kambiyo işlemlerinde uygulanan Banka Sigorta ve Muameleleri Vergisi (BSMV) oranı yüzde 1'den binde 2'ye düşürüldü. Türk lirası mevduatlarının faiz getirisinden yapılan vergi kesintisi düşürüldü, 1 yıldan uzun vadeli mevduat hesaplarında oran sıfırlandı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, "Yeni Dengelenme", "Yeni Normal", "Yeni Ekonomi" ana temasıyla detaylarını açıkladığı Yeni Ekonomi Programı (YEP) toplantısında, dengelenme döneminde, salgın sürecine özgün olarak devreye alınan finansal tedbirlerin kademeli olarak kaldırılacağını vurguladı. Ağustos başından bu yana ilgili kurumların gerek faiz ve likidite adımlarıyla gerekse de swap ve AR düzenlemeleriyle bu yönde adımlar atmaya başladığını belirten Albayrak, "Normalleşme adımları önümüzdeki günlerde de haftalarda da devam edecek, hem finansal istikrarımıza hem de makroekonomik hedeflerimize katkı sağlayacaktır." ifadelerini kullandı. BİREYSEL DÖVİZ HESAPLARININ TL'YE DÖNDÜĞÜNÜ GÖREBİLİRİZ Garanti BBVA Yatırım Araştırma ve Yatırım Danışmanlığı Koordinatörü Tufan Cömert, son hafta içinde alınan kararların genel olarak olumlu olduğunu söyledi. Bunu bir kaç açıdan ele almak gerektiğinibelirten Cömert, öncelikle uzunca bir süredir Türk mali piyasalarından çıkan yabancı yatırımcıların, faiz artışı ve swap kısıtlamasına getirilen esneklik sonrasında, halen dünyada süren getiri arayışı çerçevesinde ilk aşamada TL faizlerinden yararlanmak istemelerinin mümkün olduğunu ifade etti. Cömert, burada çok ciddi bir portföy girişi beklememek gerektiğini ancak en azından bundan sonraki süreçte, dünyada riskten kaçınma eğiliminin çok güçlendiği dönemler haricinde, ciddi çıkışlar da görmeyeceklerini dile getirdi. Fakat bundan da önemli olanın, swap düzenlemesi sonrasında piyasalarda eksik kalan "hedge" mekanizmasının yeniden çalışmasıyla birlikte, yabancı yatırımcı kaynaklı döviz talebinin de azalmasının mümkün olabileceğine dikkati çeken Cömert, bunun da yine TL açısından olumlu olacağını vurguladı. Cömert, şunları kaydetti: "TL mevduatlardaki stopaj düzenlemesini ise yerli yatırımcılar açısından değerlendirmek gerekir. Halen bankacılık sisteminde bulunan 135 milyar dolar seviyesindeki bireysel döviz hesaplarının, faiz artışı ve stopaj avantajı sonrasında kısmen de olsa TL'ye döndüğünü görebiliriz. Eğer önümüzdeki dönemde TCMB tekrar faiz artışına gider ya da likidite imkanlarını kullanarak sıkılaştırmaya devam ederse, mevduat faizlerinin de buna göre artması yatırımcılara cazip reel faiz imkanı sunacağından, bahsettiğimiz çözülme daha belirgin olabilir. Buna ek olarak döviz alım işlemlerindeki verginin düşürülmesi de yurt içi döviz piyasasında bir süredir zayıf giden bireysel döviz satışlarının yeniden artmasına ve geçmiş yıllarda gördüğümüz üzere kurda otomatik dengeleyici mekanizmasının geri gelmesine yol açabilir." Tufan Cömert, bundan sonraki süreçte ana senaryolarının, dünyada şartlar önemli ölçüde kötüleşmedikçe, TL'de görece istikrarlı bir seyir izleneceği, enflasyon beklentilerinin bu çerçevede kontrollü seyredeceği, aktif rasyosunda yapılan düzenleme sonrasında da bankaların mevduat oranlarında TCMB yönlendirmesinden çok farklı bir seviye oluşmayacağı yönünde olduğunu sözlerine ekledi. 2021 TOPARLANMA DÖNEMİ OLABİLİR Virtus Glocal Yönetici Ortağı İnanç Sözer deTL cinsi varlıkların aşırı değersiz hale gelmesi ve dolar/TL'nin 7,86'yı görmesinden sonra atılan rasyonel adımlar ve kararlı bir şekilde ihtiyaç duyulan stratejik adımların atılacağına dair vaatler içeren Yeni Ekonomik Program sonrası, TL'deki değer kaybının durduğunu söyledi. Yakın dönemdeki olumlu adımlar dikkate alınınca, akut haline gelen diğer önlemlerin de kısa vadede atılacağına dair beklentilerin artmasının yurt içi piyasaları olumluya çevirdiğini vurgulayan Sözer, "Türkiye uzun vadeli yatırımcılar için çok ciddi fırsatlar sunsa da, kısa dönemde hem yurt içi hem yurt dışı yatırımcıların algısını iyileştirecek acil önlemler paketine ihtiyacımız var. Nitekim YEP'te de bu ihtiyacın farkedildiği görülüyor. Rasyonel, piyasa dostu adımların atılması halinde 2021, Türkiye ekonomisi için endişe edilenin aksine ılımlı bir toparlanma dönemi olabilir" diye konuştu.

01 Ekim 2020 Perşembe

Ticaret Bakanlığı, Hariçte İşleme Rejimi (HİR) işleyişinde kağıtsız uygulamaya geçiş yaptı. Bundan böyle ihracatçıların bu rejime ilişkin izin belge başvuruları ve incelemeleri sadece Destek Yönetim Sistemi (DYS) üzerinden gerçekleştirilecek. Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, bilgi ve iletişim teknolojilerinin etkin kullanılması, doğru, güncel ve kesin verilere dayanan bir bilgi akışı ile karar verme süreçlerinin hızlanması amaçlarıyla oluşturulan DYS kapsamında ihracatçıların sisteme kayıtları devam ediyor. Bu kapsamda, HİR işleyişinde kağıtsız uygulamaya geçilmiş olup, ihracatçıların bu rejime ilişkin izin belge başvuruları ve incelemeleri bugünden itibaren sadece Destek Yönetim Sistemi üzerinden yapılacak. Destek Yönetim Sistemi HİR modülünün devreye alınması Ticaret Bakanlığı hizmetlerinden firmaların en kolay ve dijital ortamda faydalanabilmesine yönelik çalışmalarına önemli katkı sağlayacak. İhracatçılarDYS Otomasyon Sistemi’ne yararlanıcı kayıtlarını yaptırmalarını müteakip HİR ile ilgili tüm iş ve işlemlerini sistem üzerinden yapabilecek. DYS kapsamında yer alan ihracatta devlet yardımı modülü de 31 Aralık 2020 tarihine kadar kademeli olarak devreye alınacak ve Ticaret Bakanlığı’nca verilen tüm devlet desteklerine başvuru ve inceleme işlemleri sadece DYS üzerinden gerçekleştirilecek.

01 Ekim 2020 Perşembe