Reel sektöre faizsiz ve vadesiz kaynak sağlayan alternatif finansman yöntemi olan halka arzlara talep artmaya devam ediyor. Borsa İstanbul’da son 3 senede 136 şirket daha işlem görmeye başladı. Bu şirketlerin halka arzından 104 milyar lira kaynak sağlandı.

Sadece bu yılın 10 aylık dönemi baz alındığında ise 45 şirketin halka arzıyla 62.13 milyar lira kaynak oluşturuldu. Yine aynı dönemde halka arza katılan toplam yatırımcı sayısı yüzde 932 artarak, 89 milyon 986 bin 961’e ulaştı.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Borsa İstanbul’a ilgi hem halka arz hem de yeni yatırımcı yönüyle artmaya devam ediyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre, pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı son 1 yılda yüzde 201.13 artarak, 8 milyon 564 bin 840 oldu. Ocak-Ekim 2023, yani bu yılın 10 aylık döneminde 45 şirket halka arz olurken, bu işlemlerden şirketlere 62.13 milyar lira tutarında kaynak sağlandı. Halka arz, şirketler için faizsiz ve geri ödemesiz bir mali destek kaynağı olmasıyla ön plana çıkarken, yatırımcılara da borsada işlem gören hissenin değer artışlarından kazanç elde etme imkânı tanıyor. Elde edilen kaynağın yerinde kullanımı şirket performanslarını önemli oranda etkilerken, sürdürülebilir büyüme avantajı da sağlıyor.

KATILIM REKORU

Ekim ayında Borsa İstanbul’da pay senedi bakiyeli yatırımcı 8 milyonu aştı. Ancak yatırımcı sayısındaki artıştan daha önemli olan husus, halka arza katılan toplam yatırımcı sayısı oldu. Bu yılın 10 aylık döneminde halka arza katılan toplam yatırımcı sayısı 89 milyon 986 bin 961’e ulaştı. Geçen yıl 40 şirket halka arz edilirken, halka arza katılan yatırımcı sayısı 8 milyon 713 bin 686 seviyesindeydi. Söz konusu rakam, bu yılın 10 aylık döneminde halka arza katılan toplam yatırımcı sayısının yüzde 932 arttığını da gösteriyor. Halka arza katılan toplam yatırımcı sayısının rekor düzeyde artmasında, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) bireysel yatırımcının daha fazla hisse senedi alabilmesi için yaptığı mevzuat değişikliğinin de etkili olduğu kaydediliyor.

KAPSAMLI DESTEK

Şirketlerin finansmanına ve büyümelerine katkı sağlayan halka arzlarda son 3 yıllık bilançoyu ise Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun açıkladı. Borsa İstanbul olarak iş yapma modellerini değiştirdiklerini belirten Ergun, şunları kaydetti: “Sadece şirketlerin halka arz başvurusunu değerlendiren bir borsa değiliz. Şirketlerin halka arz başvurusundan önce, karar ve hazırlık aşamasında her türlü desteği veren ve yardımcı olan bir borsayız. Bu kapsamda son 3 senede borsamızda 136 şirket işlem görmeye başladı. Bu şirketlerin halkı arzından 104 milyar TL kaynak sağlandı. Yine son 3 senede 4 bin 674 adet borçlanma aracı işlem görmeye başladı. Bu ihraçlardan da 1 trilyon TL’nin üzerinden kaynak sağlandı.”

İŞLEM HACMİ

Borsa’ya kote şirket sayısının 3 sene önce 394 iken, bugün 529’a ulaştığına da dikkat çeken Ergun, şu bilgileri paylaştı: “Günlük ortalama işlem hacmimiz 3 sene önce 26 milyar TL iken, bugün 136 milyar TL’ye ulaştı. Diğer taraftan, Türkiye nüfusunun her 10 kişiden 1’i borsamızın aktif yatırımcısı haline geldi. Birkaç yıl önce bu rakam yüzde 1’ler seviyesindeydi. Bireysel yatırımcılarımız artık genç yaşta sermaye piyasalarıyla tanışıyor.

Biz de bu ivmeyi bilgi ve deneyimle besleyerek büyütmek istiyoruz. Borsamızda yatırım yapan vatandaşlarımızın sayısının artması, sermaye piyasamız açısından çok mühim bir kazanımdır. Asıl temennimiz, yatırımcılarımızın uzun vadeli yatırım perspektifi kazanması ve ortaklık kültürü ile hareket etmesidir.”

‘YETERLİ TALEP GELİR Mİ?’ KAYGISI ORTADAN KALKTI

Sermaye piyasalarından reel sektöre son 3 yılda daha önceki yıllarla karşılaştırılamayacak kadar yüksek bir kaynak akışının yaşandığını belirten OSTİM Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Berra Doğaner, şu değerlendirmelerde bulundu: “Daha önceleri yılda 5-6 halka arz gerçekleştiriliyordu ve tutarları da yılda 1 milyar lirayı bile bulmuyordu. Şu anda ise bunun çok üzerinde rakamlar reel sektöre halka arz yoluyla aktarılıyor. Böyle olmasında pandemi sonrasında artan yatırımcı sayısının çok önemli bir payı var. Pandemi öncesi yeterli talep olmayabileceği kaygısıyla halka arzlar istenilen düzeyde gerçekleşmiyordu. Ancak pandemi sonrası artan yatırımcı sayısı ve yeni yatırımcıların halka arzlara yönelik büyük ilgisi o kaygıyı ortadan kaldırdı. Hem halka açılan şirket hem de yeni hissedarlar için çok olumlu bir ortam sağlanmış oldu. Finansman ihtiyacı olan şirketler bankalara gidip kredi kullanmak yerine sermaye piyasasında halka açılmayı tercih ediyor. Ayrıca şirketlerin sermaye piyasasında tahvil veya bono ihracı yoluyla finansman bulmayı da gündemlerine aldığını görüyoruz. Çok sayıda şirket, çeşitli safhalarda bu konuda hazırlık sürecini yürütüyor.”

KAYNAĞIN NEREDE KULLANILDIĞI SPK TARAFINDAN TAKİP EDİLİYOR

Halka arz ile sağlanan kaynağın kullanım yerine dikkat etmenin de önemli olduğunun altını çizen Dr. Berra Doğaner, şunları kaydetti: “SPK halka arzlara izin verirken şirketlerden bilgi ve doküman istiyor. Daha sonra halka arz ile sağlanan kaynağın halka arz öncesinde şirket tarafından belirtildiği şekilde kullanılıp kullanılmadığını da takip ediyor. Mesela, önceki hafta 3 şirkete daha önceden belirtilmeyen bir alanda kullandıkları için ceza verildi. Dolayısıyla şirketlerin halka açılma öncesi bu kaynağı nerede kullanacaklarını çok iyi planlamaları ve halka arzdan sonra da izahnamede yazdıkları alanlarda kullanmaları büyük önem taşıyor. Şirket, SPK’ya izahnamade kaynağı nerede kullanacağım dediyse orada kullanmalı. Yurt içinde veya yurt dışında yatırım da yapabilir, işletme sermayesi ihtiyacında da kullanabilir. Borç kapatmada da kullanabilir. Yani illa büyümenin finansmanında kullanılacak diye bir kural da yok. Ancak kural şu, ‘Nerede kullanacağım’ dediysen orada kullanacaksın.”

BİREYSELE EŞİT DAĞITIM SERMAYEYİ TABANA YAYDI

Bu yılın sadece 10 aylık döneminde halka arza katılan toplam yatırımcı sayısının geçen yıla göre yüzde 932 artmasını da değerlendiren Dr. Berra Doğaner, halka arzlarla sermayenin tabana yayılmasını sağlayan unsurun SPK’nın bu konuda yaptığı mevzuat düzenlemesi olduğunu söyledi. Dr. Doğaner, şu analizi yaptı: “SPK düzenlemesiyle ‘bireysele eşit dağıtım’ dediğimiz bir yöntem geldi. Yani talep ettiği tutardan bağımsız olarak halka arz edilen tutar, talep eden kişi sayısına bölünüyor. Yani herkes eşit miktarda hisse senedi alabiliyor. Dolayısıyla SPK’nın bu yöntemi getirmiş olması, hem yatırımcı sayısını artırdı hem de sermayenin tabana yayılmasını sağladı. Ayrıca piyasa bu yöntemle büyük halka arzların yapılacağını da keşfetti. Daha önce bu konuda, ‘300-500 milyon liralık halka arzlar rahat bir şekilde yapılıyor fakat bu yeni yöntemle büyük halka arzlarda başarılı olunabilir mi?’ diye bir endişe vardı. Mesela, geçtiğimiz haftalarda halka açılmasını tamamlayan TAB Gıda’nın halka arz büyüklüğü 6.8 milyar liralık bir rakamla başarıyla sonuçlandı. Yani sadece küçük ve orta ölçekli halka arzlara değil, büyük ölçekli halka arzlara da yatırımcının önemli bir ilgisi var.”

13 Kasım 2023 Pazartesi

Emtia piyasasında Fed'in faiz indirimlerine ilişkin beklentilerin güçlenmesi ABD'nin yaptırım kararları ve Çin'in attığı adımlarla geçen hafta sert yükselişler yaşanırken tarım grubunda üretimin artacağına yönelik öngörülerle negatif ayrışma görüldü.

Emtia piyasasında geçen hafta yükseliş eğilimi hakimdi.

ABD'de enflasyona dair endişelerin ve dolara talebin azalması emtia gruplarında genel olarak talebi olumlu etkiledi.

Analistler, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) beklentilerin altında artmasının, enflasyonun ikinci çeyreğin başında yavaşlama eğilimine devam ettiğini gösterdiğini ve eylül ayı için faiz indirimi beklentilerini artırdığını belirterek, söz konusu durumun emtia piyasasında risk iştahını artırdığını söyledi.

ABD'nin Çin'e yönelik yaptırım kararlarına Çin'den de misilleme gelebileceğine ilişkin öngörüler de arz endişelerini tetikledi.

Emtia piyasasında, Fed'in faiz indirimlerine dair beklentilerin güçlenmesi, ABD'nin yaptırım kararları ve Çin'in ekonomisini güçlendirmek için attığı adımlarla geçen hafta sert yükselişler görülürken tarım grubu, üretimin artacağına yönelik öngörülerle negatif ayrıştı.

Geçen hafta ons bazında altın yüzde 2,3, gümüş yüzde 11,5, platin yüzde 8,6, paladyum yüzde 3,1 değer kazandı.

Gümüşün onsu, 31,59 dolarla Şubat 2013'ten bu yana en yüksek seviyeyi test etti.

ABD'nin petrol hariç ithalat fiyat endeksinin son 16 ayın en büyük artışını kaydetmesinin ardından enflasyondan korunma aracı olarak artan talepten dolayı değerli metallerde sert yükselişler görüldü.

ABD'NİN ÇİN İÇİN GÜMRÜK VERGİLERİNİ ARTIRMA KARARIYLA BAZ METALLER SERT YÜKSELDİ

Baz metallerde geçen hafta ABD'nin Çin için gümrük vergilerini artırma kararıyla sert yükselişler yaşandı.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, kritik endüstrilerdeki yerli üretimi desteklemek amacıyla Çin'den ithal edilen çelik ve alüminyum, yarı iletkenler, elektrikli araçlar, bataryalar, kritik mineraller ve güneş pilleri gibi ürünlere yönelik gümrük vergilerini artırma kararı aldı.

Çin hükümetinin ülke ekonomisi için attığı destekleyici adımlar özelikle baz metallerde talebin daha fazla artabileceği öngörülerini öne çıkardı.

Halihazırda sıkıntılı durumda olan gayrimenkul sektörü için ise Çin hükümetinin yerel yönetimlerin makul fiyatlardan konut satın almasına izin vereceği bildirildi. Öte yandan, hükümet vatandaşlara uygulanan mortgage faizlerinde taban uygulamasını kaldırdığını duyurdu.

Bu gelişmelerle, tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar, libre bazında, bakırda yüzde 10,1, alüminyumda yüzde 4,1, çinkoda yüzde 3,3, kurşunda yüzde 3,2, nikelde yüzde 10,5 artış kaydetti.

BAKIRIN LİBRESİ, 5,24 DOLARLA TARİHİ ZİRVEYİ GÖRDÜ

Ekonomilerde en kötünün görüldüğü beklentisi ve artık faiz indirimlerinin başlayacağına yönelik öngörülerle özellikle bakır piyasasında yeniden toparlanma yaşandı.

Uzak Doğu'da, faiz indirimlerinin başlayabileceğine yönelik beklentilerle bölgeye verilen siparişlerde de artışlar olması bakır talebinde canlanmaya yol açtı.

Özellikle elektrikli araç kullanımının ve yenilenebilir enerjinin artması da bakır fiyatlarında sert artışlara neden oldu. Aynı zamanda uluslararası ticarette de ABD'nin Çin'e engeller koyması, yeni vergiler getirmesi, Rusya'ya uygulanan yaptırımlar da özellikle bakır fiyatlarının yönünü etkiledi.

Çin'deki devalüasyon endişeleri de bakır fiyatlarının artmasına neden olan önemli bir faktör olarak öne çıktı.

Melbourne merkezli madencilik şirketi BHP Group, Güney Amerika'daki bakır varlıkları için Londra merkezli Anglo American'a 43 milyar dolarlık teklif yapmıştı. Anglo American ise bu teklifi reddederek kendisini bir bakır devine dönüştürmek için planladığı bir yeniden yapılanmayla elmas, platin ve kömür madenciliğinden çıkmaya karar verdi.

Analistler, madencilik şirketlerinin girişimlerinin de bakıra olan talebi ortaya koyduğunu dile getirdi.

Nikel fiyatları ise dünyanın en büyük maden yataklarından bazılarını barındıran Fransa'nın, topraklarından 17 bin kilometre uzaklıktaki kolonisi Yeni Kaledonya'daki şiddet olaylarının üretimi kesintiye uğratmasıyla sert yükseldi.

Enerji grubuna bakıldığında ise Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,4, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz Termal Birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı yüzde 17,1 arttı.

Petrol fiyatlarının yükselişinde, dünyanın en çok petrol tüketen ülkeleri ABD ve Çin'de talebin artacağı beklentisi etkili olmaya devam ediyor.

ABD Enerji Enformasyon İdaresinin açıkladığı resmi veriye göre, ülkedeki benzin stokları bir önceki hafta yaklaşık 200 bin varil, ticari ham petrol stokları ise yaklaşık 2 milyon 500 bin varil azaldı. Piyasa beklentisi, ham petrol stoklarının yaklaşık 400 bin varil azalacağı yönündeydi.

Dünyanın en çok petrol tüketen ülkesinde stokların beklentilerin üzerinde düşmesi ülkede talebin arttığına işaret ederek fiyatları yukarı yönlü destekliyor.

Doğal gaz fiyatları, ABD Enerji Enformasyon İdaresinin haftalık doğal gaz stoklarının beklenenden daha az arttığını bildirmesinin ardından yükseldi. Bu durum, aşırı arza ilişkin endişelerin azalmasına yardımcı oldu.

ŞEKERİN LİBRESİ 0,1795 DOLARLA EKİM 2022'DEN BU YANA EN DÜŞÜK SEVİYEYİ GÖRDÜ

Tarım grubu, geçen hafta negatif seyretti.

Chicago Ticaret Borsası'nda geçen hafta kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 2, mısırda yüzde 3,6, pirinçte yüzde 3,1 azalırken, soya fasulyesinde yüzde 0,7 arttı.

Intercontinental Exchange'de libre bazında fiyatlar pamukta yüzde 1,8, kahvede yüzde 2, şekerde yüzde 6,2 azalış kaydetti. Kakaonun ton başına fiyatı ise yüzde 17,4 azaldı.

Şekerin libresi 0,1795 dolarla Ekim 2022'den bu yana en düşük seviyeyi gördü.

Dünya buğday ve pirinç üretim tahminlerinin artış göstermesi, fiyatlarda değer kaybına neden oldu.

Fildişi Sahili, Gana ve Endonezya'da yağışların artmasının üretime yönelik endişeleri azaltmasıyla kakao fiyatlarında sert düşüş görüldü.

Brezilya'da artan şeker üretimi fiyatların düşmesine sebep oldu.

Kahve stoklarının yeniden artış göstermesi ve üretim fazlası beklentileri, fiyatlarda değer kaybına yol açtı.

Uluslararası Kahve Organizasyonu (ICO) 2023/2024 sezonunda 1 milyon torba üretim fazlası olacağını tahmin ediyor. Avustralya'da pamuk üretiminin artacağı beklentileri de fiyatları aşağı yönlü etkiledi.

20 Mayıs 2024 Pazartesi

Trendyol Süper Lig'de dün aldığı galibiyetle taraftarını sevindiren Fenerbahçe'nin borsada işlem gören hisseleri yaklaşık yüzde 5 değer kazanarak yatırımcısının da yüzünü güldürdü.

Trendyol Süper Lig'in 37. haftasının sonuçları borsada hisse fiyatlarına da yansıdı.

Ligde Galatasaray'ın 6 puan gerisinde çıktığı karşılaşmada lig lideri Galatasaray'ı mağlup ederek puan farkını 3'e indiren Fenerbahçe hisseleri, galibiyetin ardından haftaya güçlü yükselişle başladı.

Cuma günü 105 liradan kapanış yapan Fenerbahçe Futbol AŞ'nin hisse fiyatı, açılışta yaklaşık yüzde 8 yükselirken, şu sıralarda önceki kapanışın yaklaşık yüzde 5 üzerinde 110 lirada dengelendi.

Galatasaray deplasmanından 0-1'lik galibiyetle ayrılan sarı-lacivertli ekip, böylece şampiyonluk yarışında Galatasaray'ın bu hafta şampiyonluğunu ilan etmesinin önüne geçti.

Öte yandan Galatasaray Spor AŞ hisse fiyatı, Fenerbahçe karşısında alınan mağlubiyetin ardından yüzde 2,5 değer kaybederek 8,84 liraya geriledi.

Borsa İstanbul'da işlem gören diğer spor hisselerinden Beşiktaş ise yüzde 9,9 değer kazancıyla 33,02 lira ile tavan fiyattan işlem görürken, Trabzonspor hisseleri yüzde 1 yükselişle 2,06 liradan alıcı buluyor.

Sportif başarının finansal açıdan önemli olduğunu kaydeden analistler, ligin üst sıralarında yer alan takımların Avrupa kupalarında mücadele ederek önemli gelir elde etme şansı bulunduğunu anımsattı.

20 Mayıs 2024 Pazartesi