Bütün modern cihazlarda yer alan çipler günümüz teknolojik ürünlerinin en önemi bileşenleri arasında yer alırken, gelişmiş ülkelerin çip üretimini artırmak için hızla yeni yatırımlara yönelmesi dikkati çekiyor.

"Elektronik cihazların beyni" olarak tanımlanan yarı iletken çipler, teknolojik ürünlerin kritik unsurları arasında başı çekiyor.

Çiplerin tedarikinde özellikle Kovid-19 salgını ile birlikte ciddi bir sıkıntı yaşanmaya başladı. Salgın, çip piyasasında talebi ve üretim seviyelerini etkileyen, piyasayı istikrarsız hale getiren sert dalgalanmalara neden oldu.

Salgın esnasında sıkı kapanma tedbirlerinin uygulandığı dönemde özellikle kişisel bilgisayar, tablet ve oyun konsolları gibi elektronik cihazlara talep hızla yükseldi. Bu durum nedeniyle söz konusu cihazlara yönelik çip talebinde sert bir artış meydana geldi. Ancak ülkelerin kısıtlayıcı tedbirleri yumuşatarak açılmasıyla bu talep hızla geriledi.

Salgında otomotiv sektörüne olan talep de düşmüştü. Araç üretimindeki azalma sektörün çip talebini durgunluğa sürüklerken, çip üreticileri otomobillere yönelik üretimi azalttı. Otomobil sektörünün toparlanması ve daha fazla çip yer alan elektrikli otomobillerin yaygınlaşması ile birlikte çip talebi tekrar hız kazandı.

Kovid-19, çip kıtlığına neden olan bazı üretim sorunlarını da ortaya çıkardı. Bazı çip üretim tesisleri kapanmak zorunda kalırken, bazıları da işçi sayısını ve üretim miktarını azalttı. Bu süreçte çiplerin teslimatlarında da gecikmeler yaşandı.

Son dönemde özellikle hızlı teknolojik ilerleme ve her gün yeni cihazların ortaya çıkması, çiplere yönelik talebin hızla artmasını beraberinde getirdi. Özellikle akıllı telefon ve çeşitli akıllı cihazların yaygınlaşmasının ortaya çıkardığı artan çip talebi üreticileri zorladı.

ABD ile Çin arasında devam eden ticari gerilimler de çip sektörünü olumsuz etkiledi. Pek çok ABD firması, Çinli çip üreticilerinden alımları sonlandırdı. Bu da zaten sıkışık olan çip sektörünü daha da sıkıntıya soktu.

YENİ YATIRIMLAR HIZLANIYOR

Dünya genelinde bir süredir yaşanan çip krizinin aşılması için bu alana önemli miktarda yeni yatırımlar yapılması dikkati çekiyor.

Çip üreticileri derneği SEMI'den verilerine göre, 2021'den 2023 sonuna kadarki dönemde dünya çapında 84 büyük çip üretim tesisi inşasına başlanacak. Bu tesislere yapılacak toplam yatırım miktarı da 500 milyar doları aşacak.

Yeni çip üretim tesisi inşasına başlangıç sayısı, 2021'de 23, 2022'de 33 olurken, bu rakam 2023'te 28'i bulacak.

Bu çerçevede 2021-2023 döneminde Çin'de 20, ABD'de 18, Avrupa ve yakın çevresinde 17, Tayvan'da 14, Japonya'da 6, Güneydoğu Asya ülkelerinde 6 ve Güney Kore'de 3 yeni çip fabrikası inşaatına başlandı.

Günümüzde çip üretiminin büyük kısmı Asya ülkelerinde gerçekleştiriliyor. Küresel çip üretiminin yarıya yakını ve gelişmiş çiplerin neredeyse tamamı Tayvan'da üretiliyor.

Çip üretimi için zor bir süreç ve ciddi boyutta yatırımlar gerekiyor. Çip fabrikaları çok yüksek maliyete sahip yatırımlar arasında yer alıyor. Bu tesisler kurulduktan sonra kesintisiz üretim yapılıyor.

Başlangıç düzeyinde bir çip üretim tesisinin maliyetinin 15 milyar doları bulduğu belirtiliyor. Çip fabrikaları, teknolojik ilerleme nedeniyle yaklaşık 5 yılda eskimiş kabul edilebiliyor.

ÇİP ÜRETİMİNİN YÜZDE 75'İ DOĞU ASYA'DA GERÇEKLEŞTİRİLİYOR

Halihazırda çip üretiminin yüzde 75'i Doğu Asya'da gerçekleştiriliyor. Tayvan, Güney Kore, Japonya, Çin ve ABD, çip üretiminde öncü ülkeler konumunda yer alıyor.

Gelişmiş çiplerin ise yüzde 90'ı Tayvan'da üretiliyor. Tayvan merkezli TSMC, dünyanın en büyük çip üreticisi durumunda bulunuyor. Şirketin piyasa değeri 400 milyar doları, yıllık geliri de 70 milyar doları buluyor.

Çip üretiminde ikinci sırayı ABD merkezli Intel firması alıyor. Piyasa değeri 100 milyar dolar olan şirketin geliri 69 milyar dolar seviyesinde seyrediyor.

Bu alanda bir başka ABD'li çip üreticisi Qualcomm üçüncü sırada bulunuyor. Piyasa değeri 128,5 milyar dolar olan Qualcomm'un hasılatı 42,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Dördüncü sırada da yine ABD merkezli Broadcom firması yer alıyor. Bu şirketin piyasa değeri 234,5 milyar avro, geliri de 33,2 milyar dolar seviyesinde seyrediyor.

ABD merkezli Micron firması da 5'inci sırada yer alıyor. Bu firmanın piyasa değeri 55,7 milyar doları, geliri de 30,7 milyar doları buluyor.

Nvidia, bir başka ABD merkezli çip üreticisi durumunda. 6'ncı sıradaki firmanın piyasa değeri 405,9 milyar dolar, yıllık geliri de 28,5 milyar dolar seviyesinde seyrediyor.

ABD merkezli Applied Materials da 89,4 milyar dolarlık piyasa değeri ve 25,8 milyar dolarlık gelirle 7'nci sırayı alıyor.

Çip üretiminde 8'inci sırada olan Tayvanlı şirket ASE Technology'nin yıllık geliri 23 milyar doları buluyor.

ABD firması AMD de 109 milyar dolarlık piyasa değerine sahip durumda. Şirket, 22,8 milyar dolarlık gelirle 9'uncu sırada yer alıyor.

Hollanda merkezli ASML firması, çip sektöründe 10'uncu sırada bulunuyor. Şirketin piyasa değeri 234 milyar dolar olurken, geliri 21,3 milyar dolar seviyesinde seyrediyor.

ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile birlikte Çin de bu piyasaya hakim olmak için hızla yeni yatırımlar yapıyor.

ABD, çip endüstrisi için 50 milyar doların, AB de 40 milyar avronun üzerinde destek vermeye yönelik programlar hazırladı.

12 Mart 2023 Pazar

Türkiye, programa katılan üye ülkeler arasında hem başvuran kuruluş hem de alınan hibe miktarına göre birinci, programa dahil 34 ülke arasında ise başvuru sayısına göre 9'uncu, kazanılan proje sayısı olarak da 11'inci sırada bulunuyor.

Ulusal koordinasyonu Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen #DijitalAvrupaProgramı kapsamında aralarında Ofisin de yer aldığı 6 kuruluş, 3 farklı projeyle toplam 655 bin 524 euro hibe almaya hak kazandı.

AA muhabirinin, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisinden aldığı bilgiye göre, Ulusal koordinasyonu Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen #DijitalAvrupaProgramı'nda, 2023 yılı ikinci dönemine ait 7 çağrının değerlendirme sonuçları açıklandı.

Türkiye'den toplam 16 paydaş Dijital Avrupa Programı kapsamında açılan çağrılara başvurdu.

Aralarında Dijital Dönüşüm Ofisinin de yer aldığı 6 kuruluş, DIGITAL-2023-CLOUD-AI-04 ve DIGITAL-2023-PROGRAM-SUPPORT-04 başlıklı çağrılarda 3 farklı projeyle toplam 655 bin 524 euro hibe almaya hak kazandı.

Programın ulusal koordinatörlerinden biri olan Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, DIGITAL-2023- PROGRAM-SUPPORT-04 başlığı altında açılan yüzde 100 finansman destekli National Contacy Point çağrısına katılım sağlayarak, DEP4ALL projesiyle 15 puan üzerinden 11 puan alarak desteklenmeye hak kazandı.

TÜRKİYE 20 ÜLKE ARASINDA 4'ÜNCÜ SIRADA

DIGITAL-2023-CLOUD-AI-04 başlığı altında açılan Developing Citiverse çağrısına Türkiye'den "Expanding the Experience of Citizens through Extended Reality (xCITE)" projesine ortak olarak başvuruldu ve 15 puan üzerinden 13 puan alınarak fonlanmaya değer görüldü.

DIGITAL-2023-CLOUD-AI-04 başlığı altında açılan diğer çağrı Genome of Europe çağrısına ise Türkiye'den "Genome of Europe (GoE)" projesine ortak olarak katılım sağlandı, 15 puan üzerinden 13,5 puan alarak başarılı olan projede hibe almaya hak kazanıldı.

Türkiye, programa katılan asosiye ülkeler arasında hem başvuran kuruluş hem de alınan hibe miktarına göre birinci, programa dahil 34 ülke arasında ise başvuru sayısına göre 9'uncu, kazanılan proje sayısı olarak da 11'inci sırada yer aldı.

Türkiye'nin hem programa katılım hem de kazanılan proje sayısı açısından 20 ülke arasında 4'ünci sırada olduğu göründü.

2027 sonuna kadar sürecek olan Dijital Avrupa Programı kapsamında açılan bütün çağrılara Funding&Tenders portalından ulaşılabiliyor.

Programla ilgili her türlü soru/görüş/öneriye "dapkg@cbddo.gov.tr" ve "dijitalavrupa@sanayi.gov.tr" adreslerinden ulaşılabiliyor.

19 Nisan 2024 Cuma

Çin, optik görüş dışında renk ve ısı tayflarında uzaktan algılama özelliği bulunan "Gaojin" sınıfı yer gözlem uydusunu uzaya gönderdi.

Çin haber ajansı Xinhua'nın haberine göre, "Gaojin-3 01" uydusu, Long March 2D roketiyle ülkenin kuzeybatısındaki Ciuçüen Uydu Merkezi'nden fırlatıldı.

Fırlatmanın ardından uydunun planlanan yörünge konumuna yerleştiği bildirildi.

Fırlatma, Long March roketleriyle icra edilen 516'ncı taşıma görevi oldu.

Çin Uzay Teknolojisi Akademisi tarafından geliştirilen Gaojin uyduları, "çok yüksek çözünürlüklü" yer gözlemleri yapmak üzere tasarlandı. "SuperView" olarak da anılan Gaojin uyduları, yüksek çözünürlüklü optik görüşün yanı sıra kromatik dalga boylarını da algılayarak ısı, yoğunluk gibi verileri de kaydedebiliyor.

Gaojin-1 takım uydu ağına ait iki uydu 2016'da, iki uydu ise 2018'de uzaya yollanmıştı. Gaojin-2 uydu ağı için ise 2022'de iki uydu fırlatılmıştı.

Uyduların dijital tarım, kentsel bilgi modellemesi ve 3 boyutlu canlı veri gibi yeni alanların yanı sıra kadastro ve haritalandırma, afet önleme ile giderme ve deniz çevresi izleme gibi mevcut çalışma alanlardaki ihtiyaçlara yanıt vereceği kaydedildi.

15 Nisan 2024 Pazartesi