Avrupa ülkelerinin Rusya-Ukrayna Savaşı öncesinde 256.9 milyar metreküp olan ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satın alımına imkan sağlayan gazlaştırma kapasitesini, bu yıl sonunda yüzde 26 artışla 324.2 milyar metreküpe yükseltmesi bekleniyor.
Doğal gazda arz güvenliğini sağlamak ve kaynak çeşitliliğini artırmak isteyen Avrupa ülkelerinin Rusya-Ukrayna Savaşı öncesinde 256,9 milyar metreküp olan ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satın alımına imkan sağlayan gazlaştırma kapasitesini, bu yıl sonunda yüzde 26 artışla 324,2 milyar metreküpe yükseltmesi bekleniyor.
Uluslararası düşünce kuruluşu Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü'nün (IEEFA) yayımladığı son verilere göre, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesiyle Türkiye ve Birleşik Krallık'ın toplam gazlaştırma kapasitesinin 2030'da 413.6 milyar metreküpe ulaşması bekleniyor.
Söz konusu ülkelerin 2021'de 256,9 milyar metreküp olan ve LNG satın alımına imkan sağlayan gazlaştırma kapasitesini bu yıl sonunda yüzde 26 artışla 324,2 milyar metreküpe yükselteceği tahmin ediliyor. Avrupa'nın mevcut kapasitesinin sadece yarısını kullanması ise dikkati çekiyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın 2022'de başlamasıyla LNG yatırımlarına ağırlık veren Avrupa ülkeleri söz konusu yılda 277,8 milyar ve 2023'te 312,9 milyar metreküp gazlaştırma kapasiteye ulaşmıştı.
Öte yandan, Avrupa'nın gaz talebi, yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaşması ve enerji verimliliği önlemlerinin etkisiyle düşmeye devam ediyor.
Geçen yıl, son 10 yılın en düşük seviyesine gerileyen Avrupa'nın gaz tüketimi, 2024'ün ilk yarısında yıllık bazda yüzde 5,4 azalarak 232,1 milyar metreküpe düştü. AB gaz tüketimi ise bu dönemde yüzde 3,2 azaldı.
Bu yılın ilk yarısında Norveç ve Birleşik Krallık'ın gaz tüketiminde sırasıyla yüzde 36 ve yüzde 13 düşüş kaydedildi.
Gaz tüketimini en çok azaltan AB ülkeleri yüzde 18'le Portekiz, yüzde 15'le Malta, yüzde 14'le Hırvatistan oldu. Bu dönemde Türkiye'nin gaz tüketimi de geçen yılın ilk yarısına oranla yüzde 4 azaldı.
Finlandiya'nın tüketimi yüzde 37, Yunanistan'ın yüzde 30, Litvanya'nın yüzde 27, Estonya'nın yüzde 25 ve İsveç'in yüzde 24 arttı.
IEEFA'nın son raporunda LNG terminallerine yapılan yatırımlara ilişkin değerlendirmeler de yapıldı.
Doğal gaz tüketimindeki düşüş eğiliminin LNG ithalatına ihtiyacın azalması anlamına geldiğine işaret edilen raporda, "IEEFA, Avrupa'nın bu yakıta olan talebinin bu yıl yüzde 11,2 düşerek 148 milyar metreküpe gerileyeceğini tahmin ediyor, bu da kıtanın LNG tüketiminde zirveyi çoktan geçtiği anlamına geliyor. 2030'a kadar LNG talebinin 93 milyar metreküpe düşmesi bekleniyor. Operasyonel LNG ithalat terminalleri bu azalan tüketimden şimdiden etkilenmiş olabilir. AB terminallerinin ortalama kullanım oranı 2023'ün ilk yarısında yüzde 62,8'ken bu yılın ilk yarısında yüzde 47,2'ye düştü." ifadelerine yer verildi.
Yılın ilk yarısında Yunanistan'ın LNG terminallerini kullanma oranı yüzde 23, İspanya'nın ise yüzde 27 olarak kayıtlara geçti.
IEEFA'ya göre, aynı dönemde AB'deki LNG terminallerinin yarısı yüzde 50'nin altında kullanım oranına sahip oldu.
Bununla birlikte, Avrupa ülkeleri yeni LNG ithalat terminallerine yatırım yapmayı planlıyor.
IEEFA, 2030'a kadar bunun, Avrupa'da 300 milyar metreküpten fazla kullanılmayan kapasiteyle sonuçlanabileceğini tahmin ediyor.
Yılın ilk yarısında AB ülkeleri LNG'nin yüzde 46'sını ABD'den, yüzde 21'ini Rusya'dan, yüzde 11'ini Katar'dan, yüzde 10'unu Nijerya ve Norveç'ten, yüzde 8'ini Cezayir'den ve geri kalanını farklı ülkelerden tedarik etti.
Bu dönemde, Türkiye'nin LNG ithalatında Cezayir'in payı yüzde 45, ABD'nin payı yüzde 42, Rusya'nın payı yüzde 8 ve diğer ülkelerin payı yüzde 6 olarak kayıtlara geçti.
IEEFA, yılın ilk yarısında AB ülkelerinin LNG ithalatına yönelik harcamalarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41 azalarak 21 milyar avroya gerilediği tahminini paylaştı.
Ülkeler, LNG için ABD'ye yaklaşık 10,5 milyar avro, Rusya'ya 3,5 milyar avro, Katar'a 2,1 milyar avro, Cezayir'e 2,1 milyar avro, Nijerya'ya 870 milyon avro ödedi. Geri kalan ödeme Norveç, Mısır ve Trinidad ve Tobago gibi ülkelere yapıldı.
LNG ithalatına ödenen miktar 2022'de 116 milyar avro ve 2023'te 68,1 milyar avro olmuştu.
16 Eylül 2024 Pazartesi
Türkmen gazını Afganistan'dan geçerek Pakistan ve Hindistan'a ulaştırmayı hedefleyen Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan Doğalgaz Boru Hattı (TAPI) Projesi’nin Afganistan kısmındaki çalışmalar 8 yıl aradan sonra yeniden başladı.
Afganistan'da Ağustos 2021'de yaşanan yönetim değişikliği sonrası Afganistan yönetimi özellikle altyapı projelerine ağırlık verme, başta komşu ülkelerle iyi ilişkiler geliştirme ve özellikle madenler olmak üzere çeşitli alanlarda yatırımcı çekme yoluyla ülke ekonomisini geliştirmeye odaklandı.
Geçen 3 yılda Çinli şirketler, Afganistan'ın önemli maden ve petrol sahalarına yatırım yaptı. Afgan yönetimi, ayrıca komşu ülkeler İran, Türkmenistan ve Özbekistan ile de enerji alanında çeşitli anlaşmalara imza attı.
Daha önce hayata geçirilmeye çalışılan ancak güvenlik sorunları ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle aksayan TAPI Projesinin Afganistan ayağında çalışmalar Herat vilayetinde tekrar başladı.
HERAT VİLAYETİ GENELİNDE RESMİ TATİL İLAN EDİLDİ
Afganistan geçici hükümeti Başbakanı Molla Muhammed Hasan Ahund liderliğindeki üst düzey Afgan heyeti, projenin açılış törenine katılmak üzere Türkmenistan sınırına gitti. Afgan heyeti, Türkmenistan'ın Selim Çeşme bölgesini de ziyaret ederek sınırdaki çalışmaları izledi. Üst düzey Türkmen yetkililerinin de katıldığı Herat'taki programa Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov da internet üzerinden katıldı. Projenin başlaması nedeniyle Herat vilayeti genelinde resmi tatil ilan edildi.
Afgan basınına göre, iki ülke yetkilileri konuşmalarında projenin sadece Afganistan-Türkmenistan ilişkilerini değil, bölge ülkelerinin ekonomik ve diplomatik ilişkilerini de geliştireceğini kaydetti.
İYİ NİYETLE VE AKILLICA SİYASET
Afganistan geçici hükümeti Başbakanı Molla Muhammed Hasan Ahund, ülkede uzun yıllar süren çatışmalı ortamın projenin hayata geçirilmesini geciktirdiğini belirterek, "Yıllardan bu yana bugünün gelmesi beklendi. Türkmenistan bu girişimle iki ülke ilişkilerini ve dostluğunu güçlendirdi. Bu, özellikle Afganistan başta olmak üzere iyi komşuluk ilişkileri geliştirdiğine yönelik Türkmenistan yönetiminin iyi niyetle ve akıllıca siyaset izlediğinin bir göstergesidir." dedi.
Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov ise "Türkmenistan ve Afganistan'ın iyi ilişkileri devam ediyor. TAPI ve diğer büyük projelerde çalışmaların başlaması sadece Afganistan için değil, aynı zamanda bölge ülkeleri için de faydalıdır. Türkmenistan, Afganistan ile ilişkileri güçlendirme çabasında." diye konuştu.
Berdimuhamedov, ayrıca projenin Orta Asya'yı Güney Asya'ya bağlayacağını ve bölgedeki güvenlik durumunu da geliştireceğini vurguladı.
Enerji alanında Orta Asya'yı Güney Asya'ya bağlamayı hedefleyen TAPI, Türkmenistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazanmasından bu yana gündemde. Türkmenistan, bu proje ile gazını Afganistan-Pakistan ve nihayetinde Hindistan'a ulaştırmayı planlıyor.
Taraflar arasındaki görüşmelerin ardından projenin Afganistan ayağı ilk olarak 2016'da Türkmenistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan devlet başkanlarının Herat'ta bir araya gelerek düzenlediği törenle başlamıştı. Ancak Afganistan'da yaşanan istikrarsız ortam nedeniyle proje devam ettirilemedi.
Türkmenistan'ın güneyindeki Galkynysh Gaz Sahası'ndan başlayan projenin Afganistan'da Herat, Ferah, Nimruz, Hilmend, Kandahar vilayetlerini geçerek Pakistan'a, oradan da Hindistan'ın kuzeybatısındaki Fazilka şehrine ulaşması planlanıyor.
Toplamda 1814 kilometre uzunluğundaki projenin 821 kilometresi Afganistan içinde olacak.
TAPI Projesi, doğal gaz dışında elektrik transferi, fiber optik ağların döşenmesi ve demir yolu hatlarının geliştirilmesi gibi projeleri de barındırıyor.
Projenin Afganistan ayağı iki aşamadan oluşuyor. İlk aşamada Herat bölgesinde boru hatların döşenmesi, elektrik santrallerinin güçlendirilmesi, demiryolu hatlarının inşası ve fiber optik ağların döşenmesi tamamlanacak. İlk aşamanın en fazla 2 yıl sürmesi bekleniyor. Daha sonra ikinci aşamada ise bu çalışmalar Pakistan'a kadar ulaştırılacak.
Toplam maliyeti 10 milyar doları bulan ve yıllık 33 milyar metreküp doğal gaz kapasitesi bulunan projenin Afganistan ayağındaki çalışmaları da Türkmenistan üstlenecek.
Afgan yönetimine göre, proje ile en az 12 bin Afgan iş sahibi olacak ve ülke yıllık milyonlarca dolar gelir elde edecek.
Proje ile ilgili TOLO News'a konuşan Afganistan geçici hükümeti Sözcüsü Zabihullah Mücahid, uzun yıllar süren istikrarsızlıktan sonra her türlü altyapı projesinin Afganistan için "müjde" olduğunu söyledi. Mücahid, projenin güvenliğinin sağlanması için Türkmenistan'a garanti verdiklerini, Türkmenistan'ın da projeyi bitireceklerine dair kendilerine söz verdiğini aktardı.
Mücahid, projenin ilk aşaması tamamlandığında 2,5 milyon metreküp doğal gaz kullanacaklarını, sonraki 10 yıla kadar bunu 1 milyar metreküpe çıkaracaklarını kaydetti.
Afganistan Ulusal Elektrik Şirketi Brişna'ya göre, projenin Afganistan ayağındaki ilk aşamasının tamamlanmasıyla Türkmenistan'dan alınan elektrik 60-70 megavattan 120 megavata çıkacak.
İlk aşamasının hayata geçirilmesiyle birlikte Afganistan'ın kuzeyinde enerji ihtiyacının karşılanması ve buradaki sanayi ve tarımsal faaliyetlerin artış göstermesi bekleniyor.
12 Eylül 2024 Perşembe
25 Nisan 2023 Salı
08 Nisan 2021 Perşembe
28 Nisan 2023 Cuma
07 Haziran 2017 Çarşamba
23°C
