Dünyanın birçok ülkesinde Müslümanlar, Ramazan Bayramı'nı kutluyor.

Gürcistan

Sabahın erken saatlerinde camiye akın eden Müslümanlar, çift mihraplı Tiflis Cuma Camisi'nde bayram namazını eda etti.

Gürcistan, Türkiye ve Azerbaycan ile farklı etnik kökenlerden Tiflis'te yaşayan veya buraya turist olarak gelen Müslümanlar, bayram namazı için camiyi doldurdu.

Kalabalık nedeniyle caminin önündeki sokakta da bayram namazını kılındı.

Türkiye'nin Tiflis Büyükelçiliği Din Hizmetleri Müşaviri Mahmut Göl ile Tiflis Cuma Camisi İmamı Şirhan Çobanov vaaz verdi.

Doğu Gürcistan Müslümanları Müftüsü Etibar Eminov da bayram namazını kıldırdı.

Kırgızistan

Vatandaşlar, bayram namazını kılmak için yerel saatle 05.00'te toplanmaya başladı.

Başkent Bişkek'teki Mahmud Kaşgari Camisi'nde gelenler, cami ve avlusunu doldurdu.

İmam İlyaz Abdulayev, dindeki tekbirin anlamı ve dini konulu vaaz verdikten sonra saat 07.40'ta bayram namazını kıldırdı.

Abdulayev, bayram namazının ardından AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Allah, oruçlarımızı kabul etsin. Dünya ve ahiretin iyiliğini versin. Bu ramazan ayı özellikle tüm Müslümanların ve Türk dünyasının birliğine sebep olsun." ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Bakanlar Kurulu Başkanı Akılbek Caparov, Sağlık Bakanı Alımkadır Beyşenaliyev, Bişkek Belediye Başkanı Aybek Cunuşaliyev, bayram namazını Bişkek Merkez İmam Serahsi Camisi'nde kıldı.

Kırgızistan Devlet Radyo ve Televizyonu, Bişkek Merkez İmam Serahsi Camisi'ndeki bayram namazını naklen yayınladı.

Cumhurbaşkanı Caparov, yayımladığı mesajda, halkın Ramazan Bayramı'nı tebrik ederek, "Allah, halkımızın, huzuru ve ülkemizin kalkınması için yaptığı dua ve dileklerini kabul eylesin." ifadesini kullandı.

Kırgızistan'da yetkililer, her yıl camilerde ve meydanlarda kılınan bayram namazının bu yıl sadece camilerde kılınmasına karar vermişti.

Özbekistan

Başkent Taşkent’te camiler sabahın erken saatlerinden itibaren bayram namazını kılmak isteyen vatandaşlarla doldu.

Müslümanlar, camilerde yer kalmayınca cami bahçelerini ve sokakları doldurdu. Camilerin bulunduğu cadde ve sokaklar trafiğe kapatıldı.

"Osman Mushafı" olarak bilinen, üzerine Hazreti Osman'ın kanının aktığı ceylan derisine yazılan Kur'an-ı Kerim'in muhafaza edildiği, Taşkent'teki Hazret İmam Külliyesi'ndeki bayram namazını, Özbekistan Müslümanları Dini İdaresi Başkanı Nuriddin Haliknazarov kıldırdı.

Haliknazarov vaazında, Müslümanların bayramını kutlayarak, bayram günlerinde yaşlı ve hastaların ziyaret edildiğini, küs olanların barıştığını belirtti.

Namazın ardından ülkenin kalkınması, refahı, huzuru, tüm dünyada barış ve istikrar için dua edildi.

Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Ramazan Bayramı dolayısıyla mesaj yayımlayarak, vatandaşların bayramını tebrik etti.

Mirziyoyev, Ramazan Bayramı dolayısıyla dün imzaladığı kararnameyle 426 mahkumu affetmişti.

Ramazan ayı boyunca ülke genelindeki 2 binden fazla camide teravih namazı kılınırken, 1500 camide hatim indirildi ve bunun için 3 bine yakın hafız görevlendirildi.

Bulgaristan

Bulgaristan’da nüfusun yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan Müslümanlar, bayram namazını kıldı.

Fotoğraf: Borislav Troshev/AA

Başkent Sofya’da Banya Başi Camisi sabahın erken saatlerinden itibaren bayram namazına gelen vatandaşlarla doldu. Cemaatin büyük bölümü, namazını cami önündeki kaldırımda kılmak zorunda kaldı.

Cemaati, ülkedeki Türk toplumunun yanı sıra çok farklı milletlerden Müslümanlar oluşturdu.

Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rumen Radev, yayımladığı bayram mesajında, “Manevi yücelme, tevazu ve bağışlama arayışının insanlık ve ahlakın korunması yolunda yeni bir güç bulacağına umut ediyorum.” ifadesini kullandı.

Radev, Müslüman inancının temsilcilerine sağlık, anlayış ve refah diledi.

Bulgaristan Müslümanları Başmüftüsü Mustafa Aliş Haci, Bulgaristan Ulusal Televizyonundan (BNT) yaptığı konuşmada, şunları söyledi:

“Ramazandan ayrılıyoruz ama Allahü Teala'dan ayrılmıyoruz yani bu aydan sonra da iyilik yapmaya devam edeceğiz. Dahası, Kutsal Ay öncesinden daha aktif olacağız çünkü maneviyatın yükü şimdi daha güçlü. Bugünlerde, dünyanın çektiği acılar ve vatanımızın felaketlerden korunması için Yüce Allah'a dua etmek herkesin görevidir. Herkesin yapabileceği ve yapması gereken en az şey budur.”

Sofya'nın yanı sıra Kırcaali, Hasköy, Razgrad, Şumnu ve Yeni Pazar gibi kentlerde Türk ve Müslümanların yoğun yaşadığı bölgelerde de cemaat, cami ve ibadet yerlerine akın etti.

Azerbaycan

Başkent Bakü'de başta Türk Şehitliği, İlahiyat, Haydar, Tezepir camileri ile Gök Mescit, sabahın erken saatlerinden itibaren bayram namazı kılmak isteyen vatandaşlarla doldu.

Camilerde yer bulamayan vatandaşlar, namazlarını avlularda ve bahçelerde eda etti. Vatandaşlar, namaz sonrası cami çıkışında bayramlaştı.

Azerbaycan'da bayram gelenekleri

Ramazan Bayramı'nda, Azerbaycan'da da diğer İslam ülkelerinde olduğu gibi akraba ve yakınlara bayram ziyaretleri yapılıyor.

Mezarlıkların ziyaret edilmesi ve kabirlerin başında Kur'an-ı Kerim okunması da gelenekler arasında bulunuyor.

Azerbaycan'da "kara bayram" ismi verilen gelenek de yaşatılıyor. Bu geleneğe göre iki Ramazan Bayramı arasında vefat eden akrabaların evleri ziyaret ediliyor. Son bir yılda yakınlarını kaybedenlerin evlerinde taziye sofraları kuruluyor.

Bosna Hersek

Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da, yüzlerce kişi tarihi Osmanlı çarşısı Başçarşı'daki Gazi Hüsrev Bey Camisi'nde bayram namazını kılmak için buluştu.

Fotoğraf: Elman Omic/AA

Bosna Hersek İslam Birliği Başkanı Husein Kavazovic, namazı kıldırdıktan sonra verdiği hutbede, "Allah'ın rahmet, mağfiret ve acılardan kurtuluş ayı olan ramazan geçti. Dün gece onu biraz üzüntüyle uğurladık ve bize getirdiği birçok güzel şeye veda ettik. Bu sabah bayramımızı karşıladığımız için çok mutluyuz." dedi.

Banjaluka şehrindeki Ferhat Paşa Camii'nde yüzlerce Boşnak bayram namazı için toplandı.

Öte yandan Bosna Hersek'in genelindeki camilerde de bayram namazı coşkusu yaşandı.

Sırbistan, Hırvatistan ve Karadağ

Sırbistan'ın başkenti Belgrad'daki Müslümanlar, şehirdeki tek cami olan Bayraklı Cami'nde bayram namazını eda etti.

Fotoğraf: Filip Stevanovic/AA

Sırbistan'da Boşnak nüfusun yoğun yaşadığı Sancak bölgesindeki camilerde de Ramazan Bayramı coşkuyla karşılandı.

Fotoğraf: Stipe Majic/AA

Hırvatistan'ın başkenti Zagreb'de şehirle aynı ismi taşıyan camide bayram namazı idrak edilirken, Sisak şehrinde yaşayan Müslümanlar, bayram namazını Recep Tayyip Erdoğan İslam Kültür Merkezi'nde kıldı.

Karadağ'ın başkenti Podgoritsa ve diğer şehirlerde de tüm camilerde bayram namazı kılındı.

Fotoğraf: Rusmin Radic/AA

Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Kosova

Kuzey Makedonya'da Ramazan Bayramı dolayısıyla merkezi tören, Kuzey Makedonya İslam Birliği (Diyanet İşleri) himayelerinde başkent Üsküp'teki Mustafa Paşa Camisi'nde düzenlendi. Program kapsamında Türkçe, Arnavutça ve Boşnakça ilahiler okundu.

Fotoğraf: Abdula Berisha/AA

Bayram hutbesini Kuzey Makedonya İslam Birliği Başkanı Şakir Fetahu Arnavutça ve Makedonca verdi.

Arnavutluk'ta bu bayram da merkezi program, geleneksel olarak başkent Tiran'daki İskender Bey Meydanı'nda binlerce Müslüman'ın katılımıyla icra edildi. Program kapsamında Kur'an-ı Kerim okundu, dualar edildi.

Fotoğraf: Olsi Shehu/AA

Kosova'da da Müslümanlar Ramazan Bayramı vesilesiyle camileri doldurdu. Başkent Priştine'deki merkezi tören, Fatih Sultan Mehmet Camisi'nde Kosova İslam Birliği Başkanı Naim Ternava'nın katılımıyla yapıldı.

Fotoğraf: Erkin Keçi/AA

Ternava, verdiği hutbede, ailenin toplumun temel unsuru olarak korunması çağrısında bulundu.

Vatandaşlar namazın ardından bayram geleneği olarak şehir mezarlıklarında yakınlarının kabirlerini ve akrabalarını ziyaret etti.

Afgan halkı, güvenlik önlemleri eşliğinde bayram namazını eda etti

Başkent Kabil, Herat ve Kandahar gibi önde gelen vilayetler başta olmak üzere ülke çapında özellikle merkez camilerde bayram namazına yoğun katılım gösterildi.

İmam ve vaizler, Afganistan'da barış, huzur ve refah dilerken, Filistin halkı başta olmak üzere tüm Müslümanların birlik ve beraberlik içerisinde hareket etmesini istedi.

Öte yandan terör örgütü DEAŞ'ın saldırı ihtimali nedeniyle Taliban yönetimi, camiler ve şehir merkezlerinde geniş güvenlik önlemleri aldı.

Çok sayıda camide insanlar, üst araması yapılarak içeri alındı.

Kabil ile birçok vilayette saldırı ihtimali nedeniyle GSM operatörleri de faaliyetlerini geçici süreliğine durdurdu.

Kabil merkezindeki Abdurrahman Camisi'nde toplanan yaklaşık 700 kişi bayram namazını kıldı. Cemaat, hep bir ağızdan Filistin halkı için dua etti.

Bayram namazı sonrası insanlar kucaklaşarak bayramlaştı.

İsveç

İsveç'in başkenti Stockholm'de Müslümanlar, Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı Fittja Ulu Camisi'nde bayram namazı kıldı.

Fotoğraf: Atila Altuntaş/AA

Camiye sığmayan cemaatin bir kısmı dışarıda olmak üzere yaklaşık 2 bin 500 kişi namazlarını eda etti.

Namaz öncesinde vaaz veren İsveç Diyanet Vakfı Sosyal Din İşleri Müşaviri Kerim Birinci, toplumsal birliğe ve beraberliğe işaret etti.

İnsanların birbirlerine her konuda yardımcı olması gerektiğini vurgulayan Birinci, bayram gününde kırgınlıkların ve dargınlıkların son bulması gerektiğini söyledi.

Fittja Ulu Cami Görevlisi Osman Doğan da hutbede, anne, baba ve yakın akraba ile bayramlaşmanın önemine atıfta bulundu.

Namazın ardından bayramlaşan cemaate, cami yönetimince lokum ve bisküvi ikram edildi.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)

Vatandaşlar bayram namazını kılmak üzere yerel saatle 06.30'da ülke genelindeki camilerde toplandı.

Başkent Lefkoşa'daki Hz. Abu Bekir Camisi'ne gelenler cami içini ve avlusunu doldurdu.

Bayram namazının kılınmasının ardından cemaat, başta Gazze olmak üzere İslam dünyası için dua etikten sonra bayramlaştı.

Bayram namazını Hz. Ebu Bekir Camisi'nde kılan KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, çıkışta gazetecilere yaptığı açıklamada tüm İslam aleminin bayramını kutladı.

Fotoğraf: Ali Ruhluel/AA

Tatar, "Şu anda Gazze'de Filistin'de büyük acı yaşayan, orada olup da bu felaketi yaşayan kardeşlerimize sabırlar diliyorum, yaşamlarını yitirenlere rahmet diliyorum. En kısa zamanda Gazze'deki katliamın durmasını temenni ediyorum." ifadesini kullandı.

Tatar, Kıbrıs Türklerinin 1960'lı yıllarda Gazze'dekine benzer katliam ve acılar yaşadığını hatırlatarak, barış, huzur ve güvenin kendileri için ne kadar önemli olduğunu bu aziz mübarek günde anladıklarını söyledi.

Türkiye'deki Kahramanmaraş merkezli depremde Adıyaman'daki yıkılan otelde yaşamlarını yitiren ve KKTC'de "Şampiyon Melekler" olarak bilinen kolej öğrencilerine bir kez daha rahmet dileyen Tatar, bayram ziyaretleri için trafiğe çıkacak sürücüleri kazalara karşı dikkatli olmaları tavsiyesinde de bulundu.

KKTC'nin Gazimağusa, Girne, Güzelyurt, Lefke ve İskele kentlerinde de Müslümanlar bayram namazı için camilere akın etti.

Gümülcine ve İskeçe

Gümülcine ve İskeçe'de yaşayan Türkler, Ramazan Bayramı namazını kılmak için camilere akın etti.

İskeçe'de başta Sunne Cami olmak üzere tüm camiler bayram namazı için gelen soydaşlarla doldu.

Cemaat, bayram namazını kıldıktan sonra okunan hutbe ve duanın ardından birbirleriyle bayramlaştı.

Türkiye'nin Gümülcine Başkonsolosu Aykut Ünal da bayram namazını Sunne Camisi'nde eda etti. Ünal, namazın ardından soydaşlarla hatıra fotoğrafı çektirdi.

Gümülcine Seçilmiş Müftüsü İbrahim Şerif ve İskeçe Müftüsü Mustafa Trampa da Ramazan Bayramı dolayısıyla mesaj yayımlayarak, soydaşların bayramını tebrik etti.

Hollanda

Müslümanlar, bayram namazı için kentteki camileri doldurdu.

Fotoğraf: Abdullah Aşıran/AA

Schiedam kentindeki yüzlerce Müslüman, Hollanda'nın en büyük camilerinden biri olan, İslam Toplumu Milli Görüş Güney Hollanda Bölgesine (IGMG GH) bağlı Yıldız İslam Merkezi'nde bayram namazını kılmak için bir araya geldi.

Cami imamı Yasir Altıok, namaz sonrasında okuduğu hutbede, bayramda büyükleri ziyaret etmenin önemini vurguladı.

Bayramın, mağdur ve mazlumları da hatırlama günü olduğuna dikkati çeken Altıok, Müslümanların dualarında Gazze'deki Müslümanları da unutmaması gerektiğini söyledi.

Yan yana saf tutan Müslümanlar, namazın ardından bayramlaştı.

Rusya

Rusya'nın başkenti Moskova'da binlerce Müslüman, Ramazan Bayramı namazında camilerden sokaklara taştı.

Sabah erken saatlerde Müslümanlar, Ramazan Bayramı namazını eda etmek için başta Moskova Merkez Camisi olmak üzere Anıt Camisi ve Tarihi Cami’ye akın etti. Moskova’da camiler dışında namaz kılınması için ayrı bir alan daha hazırlandı.

Şehirde namaz kılmaya gelenler, metro istasyonları ve caddelerde kalabalık oluşturdu. Camiler etrafında polis, yoğun güvenlik önlemi alırken, namaz kılınacak alana girenler tek tek kontrol edildi.

Camilere sığmayan binlerce kişilik cemaat caddelere, sokak aralarına ve parklara taştı. Müslümanlar, camilerde ve sokaklarda uygun yerlerde seccadeleri üzerinde bayram namazını kıldı.

Rusya Federasyonu Müslümanları Dini İdaresi ve Müftüler Konseyi Başkanı Ravil Gaynutdin, Moskova Merkez Camisi’nde hutbe okudu ve bayram namazını kıldırdı. Gaynutdin, İsrail'in saldırıları altındaki Filistinliler için de dua etti.

Hutbe esnasında Gaynutdin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, Rusya Parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi Başkanı Valentina Matviyenko, Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması Başkanı Vyaçeslav Volodin ve Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin’in Rusya’daki Müslümanlar için ilettiği Ramazan Bayramı kutlama mesajını okudu.

Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi Tanju Bilgiç dahil Rusya’da bulunan İslam ülkeleri ve Arap ülkelerinin büyükelçileri de bayram namazını Moskova Merkez Camisi’nde kıldı.

Moskova Merkez Camisi’ndeki bayram namazı ve okunan hutbenin kaydı bir süre sonra Rossiya-1 devlet kanalında yayınlandı.

Rusya Müslümanları St. Petersburg, Vladivostok, Ufa, Kazan, Grozni başta olmak üzere ülkedeki diğer şehirlerde de bayram namazını eda etti.

Ürdün

Ürdün'ün başkenti Amman ve civar kentlerde bayram namazı eda edildi.

Amman'da genellikle futbol sahaları, açık alanlarda kılınan bayram namazı bu yıl yağmur nedeniyle Vakıflar Bakanlığının belirlediği büyük camilerde ve kapalı alanlarda kılındı.

Ülke çapında verilen bayram hutbelerinde İsrail saldırıları altındaki Gazze'ye destek mesajları verildi.

Başkentteki El-Hüseyni Camisi'nde bayram namazını kıldıran Vakıflar Bakanı Muhammed el-Halayile, hutbede Gazze'de katliam, tehcir ve büyük sıkıntılar yaşandığını belirterek, Gazze'dekilerin başına gelenlerden dolayı, yaşanan insanlık felaketinden ötürü insanın içinin parçalandığını söyledi.

Halayile, bugün herkesin kalben Gazze'nin yanında olması gerektiğini ifade etti.

İtalya

Başkent Roma Büyük Camisi'nde bir araya gelen farklı milletlerden Müslümanlar, bayram namazı için birlikte saf tuttu.

Bayram namazını eda eden Müslümanlar, namazın ardından bayramlaştı.

Yoğun ilgi sebebiyle Roma Büyük Camisi'nde bayram namazı 3 kez kılındı.

Çok sayıda inanan, bayram coşkusunu cami avlusunda aileleriyle yaşadı.

İtalya'nın kuzey bölgelerinde yaşayan Türk vatandaşları da bayram namazı için Diyanet İşleri Türk İslam Birliğine (DİTİB) bağlı camilerde bir araya geldi.

Vatandaşlar, DİTİB'in Milano, Como, Venedik, Modena ve Imperia'daki camilerinde kılınan bayram namazına büyük ilgi gösterdi.

Diğer yandan, İtalya Birinci Futbol Ligi (Serie A) takımlarından Milan, Inter ve Roma da sosyal medya hesaplarından yaptıkları paylaşımlarda, Müslümanların Ramazan Bayramı'nı kutladı.

Almanya

Berlin'de yaşayan Türkler, bayram namazı için Berlin Şehitlik Cami'ni doldurdu.

Namaza Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi Ahmet Başar Şen ve Berlin Başkonsolosu İlker Okan Şanlı da katıldı.

Büyükelçi Şen ve Başkonsolos Şanlı, namazın ardından vatandaşlarla bayramlaştı.

Şen, namaz sonrası yaptığı açıklamada, İslam alemi ve Almanya'daki Türk toplumunun bayramını kutladığını söyledi.

Öte yandan Türklerin yoğun olarak yaşadığı Almanya'nın Köln kentinde bulunan Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB) Merkez Camisi'nde akın eden binlerce Müslüman, bayram namazını eda etmek için saf tuttu.

DİTİB Genel Başkanı Muharrem Kuzey, Köln Merkez Camisi'nde yaptığı konuşmada, Ramazan Bayramı'nın birleştirici ve kaynaştırıcı gücünü vurguladı.

Almanya'daki Müslümanlar, ülke genelindeki camilerde kılınan bayram namazlarına yoğun katılım gösterdi.

10 Nisan 2024 Çarşamba

Çin'in döviz rezerv varlıklarının ağustosta 3 trilyon 288 milyar dolara yükseldiği bildirildi.

Çin Devlet Döviz Takas İdaresinden yapılan açıklamada, döviz rezervlerinin, ağustos sonunda önceki aya kıyasla 31,8 milyar dolar artış kaydettiği belirtildi.

Döviz rezervlerinin temmuza göre yüzde 0,98 arttığı aktarılan açıklamada, döviz rezerv varlıklarının ağustosta 3 trilyon 288 milyar dolara yükseldiği kaydedildi. 

Açıklamada, rezervlerin son 9 ayda 3,2 trilyon doların üzerinde istikrarlı seyrettiği vurgulandı.

Açıklamada, ağustosta majör ekonomilerin para politikası beklentileri ve makroekonomik verilerinin etkisiyle ABD doları endeksinin düştüğü, küresel finansal varlıkların fiyatlarının ise arttığı kaydedildi. 

Artışın takas işlemleri ile varlık fiyatlarındaki değişimin bileşik etkisinden kaynaklandığına işaret edildiği açıklamada, Çin'in ekonomik faaliyetlerinin genel olarak istikrarlı olduğu ve uzun dönemli büyüme eğiliminin değişmediği, bunun ülkenin döviz rezervlerini istikrarını sürdürmesine yardım edeceği vurgulandı.

07 Eylül 2024 Cumartesi

Etiketler : Çin döviz dolar

ABD'de açıklanan makroekonomik verilerin resesyon korkularını beslemesiyle küresel piyasalarda satıcılı seyir hakim oldu.

Küresel piyasalar, geçen hafta ABD'de açıklanan verilerin ekonomik aktivitenin öngörülünden daha sert yavaşlayabileceği endişesini beslemesiyle negatif seyir izlerken gözler, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) gelecek hafta duyuracağı faiz kararına ve ABD'de açıklanacak enflasyon verisine çevrildi.

ABD Merkez Bankasının (Fed) gelecek dönem atacağı faiz indirimi adımlarının büyüklüğüne ilişkin belirsizlikler sürerken ülkede açıklanan makroekonomik verilerin resesyon korkularını beslemesiyle küresel piyasalarda satıcılı seyir hakim oldu.

Analistler, ABD ekonomisinin beklenenden hızlı soğuyabileceği endişelerinin risk iştahını törpülediğini belirtti.

Ülkede enflasyonun istenilen seviyeye ineceğine yönelik güven güçlenirken resesyon endişelerinin öne çıkmayı sürdürmesi, fiyatlamaları zorlaştıran etkenlerin başında geldi.

Buna göre, ABD'de tarım dışı istihdam ağustosta 142 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşirken işsizlik oranı yüzde 4,3'ten yüzde 4,2'ye indi. Tarım dışı istihdama ilişkin haziran ve temmuz ayı verilerinde aşağı yönlü revizyona gidildi. Buna göre, tarım dışı istihdamda kaydedilen artış, haziran ayı için 179 binden 118 bine, temmuz ayı için 114 binden 89 bine düşürüldü.

Söz konusu dönemde haftalık ortalama çalışma saati 34,3 e yükselirken ABD Merkez Bankasının dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç, yüzde 0,4 artarak 35,21 dolara çıktı.

Ortalama saatlik kazanca dair piyasa beklentileri, geçen ay yüzde 0,3 artması yönündeydi. Ortalama saatlik kazanç, ağustosta yıllık bazda da yüzde 3,8 artış kaydetti.

ABD'de ADP Araştırma Enstitüsünün, Stanford Digital Economy Lab işbirliğiyle hazırladığı ağustos ayına ilişkin özel sektör istihdamı, ağustosta 99 bin kişi ile Ocak 2021'den bu yana en düşük seviyede arttı.

Ülkede JOLTS açık iş sayısı, temmuzda 7 milyon 673 bine gerileyerek Ocak 2021'den bu yana en düşük seviyesini kaydederken temmuz ayına ilişkin fabrika siparişleri ise yüzde 5 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti.

Buna ek olarak, ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 31 Ağustos ile biten haftada 227 bine inerek piyasa beklentilerinin altında kaldı.

Hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verisi ağustosta bir önceki aya kıyasla 0,7 puan artarak 55,7'ye çıktı. Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü PMI verisi de ağustosta piyasa beklentilerini aşarak aylık bazda 0,1 puan arttı ve 51,5'e yükseldi.

Ülkede Tedarik Yönetim Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ağustosta 47,2'ye çıkmasına rağmen piyasa beklentilerinin altında kaldı. S&P Global'in imalat sektörü PMI verisi de ağustosta 47,9 ile tahminlerin hafif altında gerçekleşti. İmalat sektöründeki daralmanın sürdüğünü gösteren PMI verileri sonrasında ABD'nin 10 yıl vadeli hazine tahvili faizi, yaklaşık 9 baz puan azalışla yüzde 4,83'ün altına indi.

Bu gelişmelerin yanı sıra Amerikan ekonomisindeki mevcut duruma ilişkin değerlendirmelerin yer aldığı Fed'in "Bej Kitap" raporu da ekonomik faaliyetin son haftalarda yavaşladığını ortaya koydu.

Bankanın 12 şubesinden gelen analizlerle hazırlanan raporda ekonomik faaliyetlerin 3 bölgede hafif artış gösterdiği ve geçen rapor döneminde 5 olan yatay veya azalan faaliyet bildiren bölge sayısının 9'a yükseldiği ifade edildi.

Ülkedeki ekonomi yetkililerinin açıklamaları da takip ediliyor. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, ABD iş gücü piyasasının yavaş işe alım temposuna rağmen sağlıklı olduğunu belirterek, tüketici harcamaları ve yatırım harcamalarına ilişkin sağlam verilerle büyümenin ikinci çeyrekte yüzde 3 düzeyinde hızla sürdüğünü dile getirdi.

Fed yetkililerinin açıklamaları da izleniyor. New York Fed Başkanı John Williams, ekonominin artık dengede olması ve enflasyonun yüzde 2'ye doğru bir yolda ilerlemesi nedeniyle politika duruşundaki kısıtlayıcılık derecesini azaltmanın artık uygun olduğunu bildirdi.

Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller da "Enflasyon ve iş gücü piyasasındaki ılımlılık konusunda kaydedilen ve devam eden ilerlemeyi göz önünde bulundurarak önümüzdeki toplantımızda faiz oranını düşürmenin zamanının geldiğine inanıyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Faiz indirimlerinin hızının ve politika faizindeki toplam düşüşü belirlemenin gelecekte verilecek kararlar olduğuna işaret eden Waller, faiz indirimi sürecini bir sonraki toplantıda başlatmanın önemli olduğunu anlattı.

Waller, verilerin daha büyük faiz indirimlerine ihtiyaç olduğunu göstermesi halinde bunu destekleyeceğini kaydetti.

Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee de iş piyasasının açıkça soğuduğu ve enflasyonda ilerleme kaydedildiği bir anda sıkılaştırma istenip istenmeyeceğini sordu.

Bunun sadece Fed'in eylül ayı toplantısıyla ilgili değil gelecek birkaç ay için soruları gündeme getirdiğini belirten Goolsbee, "İşlerin daha da kötüye gitmemesi için nasıl çaba göstereceğiz? Bana göre Fed'in karşı karşıya olduğu kritik zorluk bu." değerlendirmesinde bulundu.

Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic ise iş gücü piyasasının yumuşamaya devam ettiğini ancak zayıf olmadığını kaydetti. Fiyat baskılarının hızla ve genel olarak azaldığına işaret eden Bostic, son verilerin, enflasyonun muhtemelen yüzde 2'ye doğru sürdürülebilir bir yolda olduğuna dair güvenini güçlendirdiğini bildirdi.

Bostic, Fed'in çok uzun süre kısıtlayıcı politika duruşunu sürdürmemesi gerektiğini savunarak, enflasyon risklerinin azalmaya devam etmesini sağlamak için dikkatli olunması gerektiğini vurguladı.

Enflasyona karşı henüz zafer ilan etmediklerini dile getiren Bostic, ekonomide ciddi hasara yol açmadan yüksek enflasyonu ortadan kaldırmanın ulaşılabilir olabileceğini belirtti.

San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de ABD Merkez Bankasının iş gücü piyasasını sağlıklı tutmak için faiz oranlarını düşürmesi gerektiğini ancak bunun ne kadar olacağını belirlemenin artık gelen ekonomik verilere bağlı olduğunu kaydetti.

Söz konusu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in yıl sonuna kadar 100 baz puanlık faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılıyor. ABD'de açıklanan istihdam verisinin ardından bu ay 50 baz puan faiz indirimi yapabileceğine ilişkin tahminler, bir ara yüzde 69'a kadar yükselmesine karşın daha sonra yüzde 30'a indi.

Bankanın sıkı para politikasını bu aydan itibaren gevşeteceği fiyatlanırken atılacak adımların büyüklüğü belirsizliğini koruyor.

Analistler, gelecek hafta ECB'nin açıklayacağı faiz kararının da piyasaların odak noktasında bulunduğunu belirterek, bankanın politika faizinde 25 baz puanlık indirime gitmesinin beklendiğini, yatırımcıların ECB Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamalarında bankanın bundan sonraki politikalarına ilişkin ipucu arayacağını ifade etti.

ABD'de açıklanacak enflasyon verisinin de ABD ekonomisi hakkında daha çok bilgi vermesi bekleniyor.

Bu gelişmelerle 3,65 ile 2 Haziran 2023'ten bu yana en düşük seviyeyi gören ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi, haftayı 19 baz puan azalışla yüzde 3,72'den tamamladı. Dolar endeksi, yüzde 0,5 gerileyerek 101,2 seviyesine, altının ons fiyatı da yüzde 0,2 azalışla 2 bin 497 dolara geriledi.

Brent petrolün varil fiyatı, artan resesyon endişeleri ve başta Çin tarafında olmak üzere zayıf talebin sürmesi endişeleriyle haftayı yüzde 7,2 düşüşle 71,4 dolardan tamamladı.

NEW YORK BORSASINDA SATIŞ BASKISI HAKİM OLDU

New York borsasında artan resesyon endişeleriyle teknoloji hisseleri öncülüğünde geçen hafta satış baskısı hakim oldu.

Yapay zeka konusunda yatırımcıların şirketleri yeniden değerlendirdiği görüldü.

Nvidia’nın hisseleri yüzde 12,6, Broadcom’un hisseleri yüzde 12,7, Qualcomm’un hisseleri yüzde 6,7 ve Micron’un hisseleri yüzde 9,6 değer kaybetti. US Steel’ın hisseleri, Beyaz Saray’ın söz konusu çelik üreticisinin Japon şirket Nippon Steel tarafından satın alınmasını engellemeye hazırlandığı haberinin ardından yüzde 18,9 azaldı.

Gelecek yıl Avrupa ve Çin’de otonom araçlarını piyasaya sürmeyi planladığını duyuran Tesla’nın hisseleri ise yüzde 2,2 değer kazandı.

Öte yandan, ABD’de Demokrat başkan adayı Kamala Harris, yeni kurulan şirketler için vergi indirimini 5 bin dolardan 50 bin dolara çıkarmayı planladığını bildirdi. İlk başkanlık döneminin sonunda 25 milyon yeni küçük işletme başvurusu görmek istediğini ifade eden Harris, bunun gerçekleşmesi için yeni işletme kurma maliyetini düşüreceklerini açıkladı.

Bu gelişmelerle Nasdaq endeksi yüzde 5,77, Dow Jones endeksi yüzde 2,93, S&P 500 endeksi yüzde 4,21 değer kaybetti.

Gelecek hafta pazartesi toptan stoklar, Çarşamba Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Perşembe haftalık işsizlik maaşı başvuruları, Cuma Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi takip edilecek.

AVRUPA BORSALARI, ECB KARARI ÖNCESİNDE HAFTAYI DÜŞÜŞLE TAMAMLADI

Avrupa borsalarında ECB'nin faiz kararı öncesinde geçen hafta negatif seyir izlenirken bölge genelinde ekonomik aktiviteye yönelik endişeler varlığını koruyor.

Analistler, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) bu yıl içinde iki faiz indirimi daha yapacağına kesin gözüyle bakıldığını kaydederek, bölgede enflasyonist baskıların azalmasının üçüncü bir faiz indirimi ihtimalini de güçlendirmeye devam ettiğini belirtti.

ECB üyesi Claudia Buch, Avro Bölgesi bankalarının ne kadar sermaye tutacaklarına ve nerede iş yapacaklarına karar verirken jeopolitik riskleri hesaba katmalarının gerektiğini bildirdi.

ECB Yönetim Kurulu üyesi ve Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Joachim Nagel de Almanya'nın ilkbaharda yaşadığı ekonomik daralmanın "uyanış çağrısı" olması gerektiğini ve hükümetin büyümeyi artırmak ve borç frenini iyileştirmek için daha önce duyurulan önlemleri uygulaması gerektiğini belirtti. Nagel, verdiği başka bir demeçte "tüketici fiyatlarındaki gerileme önümüzdeki hafta bir faiz indirimine daha olanak tanısa bile ECB, enflasyon karşısında çok erken zafer ilan etmemeli." ifadesini kullandı.

Açıklanan verilere göre Almanya'da temmuzda 43,2 puan olan imalat sanayi PMI ağustosta 42,4 puana inerek son beş ayın en düşük seviyesine geriledi. Hizmet sektörü PMI Almanya'da 51,2, Avro Bölgesi'nde ise 52,9 ile beklentilerin altında gerçekleşse de güçlü kalmaya devam etti.

Ülkede fabrika siparişleri, uçak, gemi, askeri araç ve tren gibi büyük siparişlerin etkisiyle temmuzda yüzde 2,9 yükselerek aylık bazda artışını ikinci aya taşıdı.

Ayrıca, Almanya'nın önde gelen ekonomik düşünce kuruluşlarından Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo), zayıf yatırım ve sipariş durumu nedeniyle ülkenin 2024 ve gelecek yıla ilişkin büyüme tahminini yüzde 0,4'dan yüzde 0’a ve 2025 büyüme beklentisini de yüzde 1,5’ten 0,9’a düşürdü.

Avro Bölgesi'nde de temmuzda 45,8 seviyesinde olan imalat sanayi PMI, ağustosta değişmedi. Böylece PMI, faaliyetlerde büyümeyi gösteren 50 puan seviyesinin altında kaldı.

Ayrıca, Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), temmuzda aylık bazda yüzde 0,8 yükselirken yıllık bazda yüzde 2,1 geriledi. Bölgede ayrıca mevsimsellikten arındırılmış GSYH, 2024'ün ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe kıyasla yüzde 0,2 artarak beklentilerin altında gerçekleşirken yıllık ise yüzde 0,6 yükselerek beklentileri karşıladı.

Avro/dolar paritesi, haftayı yüzde 0,3 artışla 1,1086 seviyesinden tamamladı.

Öte yandan, Alman otomobil üreticisi Volkswagen, tasarruf ve maliyet azaltma önlemlerinin parçası olarak ilk defa Almanya'da fabrika kapatabileceği konusunda uyarılarda bulundu.

Yönetim kurulunun gerçekleştirdiği son toplantı sonrası Alman şirketinden yapılan açıklamada, Volkswagen AG bünyesindeki markaların kapsamlı şekilde yeniden yapılandırılmasının gerektiği bildirildi.

Bu gelişmelerle İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 2,33, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 3,65, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 3,15, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 3,20 değer kaybetti.

Gelecek hafta salı Almanya'da TÜFE, çarşamba İngiltere'de sanayi üretimi, perşembe ECB faiz kararı takip edilecek.

ASYA BORSALARINDA DA NEGATİF SEYİR ÖNE ÇIKTI

Asya tarafında da yarı iletken çip sektörü öncülüğünde satış baskısının sürmesiyle negatif seyir öne çıktı.

Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, yaptığı açıklamada verilerin tahminler doğrultusunda gerçekleşmesi durumunda artışlara devam edeceklerini duyurdu.

BoJ Yönetim Kurulu Üyesi Hajime Takata yaptığı açıklamada, şirketlerin harcamalarını ve ücretleri artırmayı sürdüreceğini teyit etmesi halinde Merkez Bankasının faiz oranlarını yükseltmeye devam etmesinin gerektiğini dile getirdi.

Bölgede açıklanan verilere göre, Çin'de imalat sanayi PMI, ağustosta 0,3 puan azalarak 49,1'e gerilerken ülkede imalat sanayisinde ekonomik aktivite, ağustosta önceki 3 aydaki daralma seyrini devam ettirdi.

Japonya'da hizmet sektörü PMI 53,7 seviyesine gerilerken imalat sanayi PMI 49,8'e çıktı. Ülkede temmuz ayı hanehalkı harcamaları, bir önceki yıla göre yüzde 0,1 yükselirken temmuz ayına ilişkin öncü endeks 117,1 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti.

Güney Kore'de TÜFE aylık bazda yüzde 0,4 ile beklentilerin hemen üzerinde artarken yıllık bazda yüzde 2 yükselerek öngörülere paralel gerçekleşti. Ülkede TÜFE, böylece yıllık bazda Mart 2021'den bu yana en yavaş artışı kaydetti.

Dolar/yen paritesi haftayı önceki kapanışın yüzde 2,6 altında, 142,30 seviyesinde tamamladı. Analistler, dolar/yen paritesinin geçen hafta 141,9 seviyesine kadar indiğini belirterek, BoJ'un sıkılaşma adımlarına yönelik piyasa beklentilerinin güçlü kalmaya devam ettiğini bildirdi.

Kurumsal tarafta ise dünyanın en büyük çip üreticilerinden Amerikan Intel'in Japonya'da yarı iletken alanında araştırma ve geliştirme merkezi kuracağı bilgisi yer aldı.

Bu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 5,84, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,03, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 2,69, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 4,86 değer kaybetti.

Gelecek hafta pazartesi Japonya'da büyüme, Çin'de enflasyon, salı Çin'de dış ticaret dengesi, cuma Japonya'da sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı takip edilecek.

Yurt içinde gözler, gelecek hafta ödemeler dengesi ve sanayi üretimi verilerine çevrildi

Yurt içinde geçen hafta düşüş eğilimi öne çıkarken Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,63 değer kaybederek 9.771,16 puandan tamamladı.

Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,3 altında 33,9851'den kapattı.

Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.500 puan seviyelerinin destek, 10.100 ve 10.200 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.

Yurt içinde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 2,47, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,68 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 51,97, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 35,75 olarak gerçekleşti.

2025-2027 dönemini içeren Orta Vadeli Program'ı (OVP) açıklayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, büyüme oranının 2024'te yüzde 3,5 olmasının beklendiğini belirterek, "2025 yılına geldiğimizde büyüme oranının toparlanarak yüzde 4 seviyesine ulaşmasını bekliyoruz." ifadesini kullandı.

OVP'ye göre enflasyonun bu yıl sonunda yüzde 41,5 olacağı tahmin edilirken enflasyon hedefi gelecek yıl için yüzde 17,5, 2026 için yüzde 9,7, 2027 için yüzde 7 olarak belirlendi.

Öte yandan Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye'nin kredi notunu "B+"dan "BB-"ye yükseltirken not görünümünü durağan olarak belirledi.

Fitch'in açıklamasında, pozitif reel faiz oranlarının, düşük cari hesap açıkları ve döviz korumalı mevduatlardaki kademeli düşüşün, muhtemelen dış tamponlardaki iyileşmenin kalıcılığını destekleyeceği belirtilerek, rezervlerin bu yıl sonunda 158 milyar dolara, 2025 sonunda 165 milyar dolara çıkmasının öngörüldüğü bildirildi.

Yurt içi piyasalarda gelecek hafta salı sanayi üretimi, perşembe ödemeler dengesi, cuma piyasa katılımcıları anketi takip edilecek.

07 Eylül 2024 Cumartesi

Etiketler : piyasalar ECB ABD