WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Yaban Hayatı Kıdemli Uzmanı Nilüfer Araç, karbon yutağı görevi gören ve iklim kriziyle mücadelede önemli müttefikler olan pek çok canlının, iklim krizinden etkilenerek popülasyonlarının azaldığını söyledi.

Birleşmiş Milletler (BM), canlı yaşamının devamlılığını sağlayan hayvan ve bitki türlerinin korunmasına dair farkındalık yaratmak için, 2001 yılında aldığı kararla, 22 Mayıs gününü "Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü" olarak kabul etti. Her yıl farklı temalarla kutlanan Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü’nün bu yılki teması "Anlaşmadan Eyleme: Biyolojik Çeşitliliği Yeniden İnşa Etme" olarak belirlendi.

WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) raporlarına göre, bazı hayvan ve bitki türleri, atmosferdeki oksijen seviyesini yükseltmelerinin yanı sıra küresel ısınmaya neden olan sera gazı emisyonlarının azaltılmasına katkı sağlıyor.

Dünyada 22 türü bulunan ve leş yiyen akbabalar, bu beslenme alışkanlıklarıyla sera gazı artışını engelleyen canlıların başında geliyor. Öldükten sonra çürüyen hayvanlar, karbondioksit ve metan da dahil olmak üzere atmosfere çeşitli sera gazları salıyor. Türüne bağlı olarak, tek bir akbaba günde 0,2 ila 1 kilogram hayvan leşi ile besleniyor. 1 kilogram hayvan leşinin, akbabalar tarafından tüketilmediği takdirde, yaklaşık 0,86 kilogram karbondioksit eşdeğeri emisyona neden olduğu hesaplanıyor. Bu, dünya genelinde sayıları 134-140 milyon arasında olduğu tahmin edilen akbaba popülasyonuyla çarpıldığında, her yıl on milyonlarca metrik ton emisyonun önlenmesi anlamına geliyor.

Akdeniz'e özgü bir tür olan posidona oceanica yani deniz çayırları, bulunduğu ortamdaki oksijen seviyesini yükseltiyor. Akdeniz ülkelerinin neden olduğu karbondioksit emisyonlarının yüzde 11 ila 42’sini depoladığı varsayılan deniz çayırları, gövdeleri, yaprakları ve deniz tabanından 4 metre derine kadar uzanan kökleriyle oluşturduğu kalın katman sayesinde karbon yutağı görevi görüyor.

Atmosferdeki karbonu yakalamada ve küresel iklimi düzenlemede önemli rol oynayan balinalar uzun ömürleri boyunca vücutlarında karbon biriktiriyor ve öldüklerinde okyanusun dibine batarak bu karbonu yüzlerce yıl boyunca hapsediyorlar. Her büyük balina ömrü boyunca ortalama 33 ton karbondioksit tutuyor.

Balinaların karbon yakalama potansiyelinin bir kısmı da fitoplankton üretimini artırmadaki rolleriyle gerçekleşiyor. Balinalar beslendikten sonra okyanuslara demir ve nitrojen açısından zengin atık bırakıyor. Bu atıkları tüketen fitoplanktonlar ideal büyüme koşullarını sağlıyor ve sayıları artınca daha fazla karbon yakalayabiliyorlar. Bu mikroskobik deniz organizmaları, atmosferdeki oksijenin yaklaşık yarısını üretmenin yanı sıra üretilen tüm karbondioksitin yaklaşık yüzde 40'ını yakalıyor.

"KARBON YUTAĞI GÖREVİ GÖRÜYORLAR"

WWF-Türkiye Yaban Hayatı Kıdemli Uzmanı Nilüfer Araç, iklim krizine neden olan esas şeyin insan faaliyetleri nedeniyle atmosfere gereğinden fazla sera gazı salınması olduğunu ve bu sorunun, kaynağından çözülmesi gerektiğini belirtti.

Araç, "İklim kriziyle mücadelede en önemli müttefiklerimiz olan pek çok canlı, iklim krizinden etkileniyor ve popülasyonları hızla azalıyor. Bu canlılar, karbon yutağı görevi görerek iklim krizinin nedeni olan atmosferdeki sera gazlarını azaltma gücüne sahipler. Ne zaman ki orman varlığımızı artırırsak, ne kadar çok canlıyı korursak, o zaman iklim krizini bir adım daha geriye çekmiş oluruz." dedi.

Sera gazı emisyonunu engelleyen akbabaların popülasyonlarının, özellikle Afrika ve Asya türlerinde hızla azaldığını, Türkiye'de ise kara akbaba, kızıl akbaba, küçük akbaba ve sakallı akbaba olmak üzere 4 türün bulunduğunu aktaran Araç, küresel ölçekte akbaba popülasyonunun düşüşte olduğunu, bu düşüşün, tarım ilaçları, elektrik tellerine çarpılma ve yaşam alanlarının daralması gibi nedenlerden kaynaklandığını bildirdi.

Balina türlerinden bazılarının da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna dikkati çeken Araç, "Bu türlerin yaşam döngüleri iklim krizinden çok fazla etkilenebiliyor. Mevsimlerin kayması, özellikle göç eden türlerin yaşam koşullarını zorlaştırıyor. Bu döngü içinde iklimde yaşanan değişim bütün sistemi altüst ediyor." diye konuştu.

"DOMİNO TAŞININ UCUNDA BİZ DE VARIZ"

Karbon yutağı olarak doğada var olan orman, deniz ve sulak alan ekosistemlerinin önemine değinen Araç sözlerini şöyle tamamladı: "İklim krizini en az zarar verecek seviyeye getirmemiz öncelikle emisyonlarımızı azaltmamız ve bununla birlikte sahip olduğumuz doğal ekosistemleri korumamızla mümkün. Domino taşı gibi, bir taşı devirdiğiniz zaman bütün sistem etkileniyor. Tüketici olarak palmiye yağı içerikli bir ürün aldığınız anda en büyük karbon yutağı olan yağmur ormanlarının kesilerek palmiye plantasyonlarına dönüştürülmek üzere tahrip edilmesine bir nevi katkı sunmuş oluyorsunuz. Domino taşının ucunda biz de varız, herkesin elini taşın altına koyması ve bunun farkına varıp yaşam şeklini bu yönde değiştirmesi gerekiyor. Bu, mümkün olduğunca toplu taşıma kullanmadan tutun da tüketim alışkanlıklarımıza kadar yaşam şeklimizi ivedilikle değiştirmemiz gerektiği anlamına geliyor."

22 Mayıs 2023 Pazartesi

Eskişehir'in Mahmudiye ilçesinde bulunan Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne (TİGEM) bağlı Anadolu Tarım İşletmesi Müdürlüğü’nde barınan geçmişin ‘şampiyon’ Arap atlarının 101 tayı, bu satış sezonunda ihaleyle satışa sunulacak.

Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı TİGEM bünyesindeki Anadolu Tarım İşletmesi, yarış hayatları sırasında birçok kez dereceler elde etmiş "Ayabakan", "Altaha", "Serdümen", "Semend", "Ufukbir", "Hızlıtay", "Yakupbey" ve "Anka"nın aralarında olduğu 13 baş aygırı bünyesinde barındırıyor.

İşletmenin bu yıl faaliyete geçirdiği 120 locaya sahip modern Anadolu Kısrak Tavlası'nın da yer aldığı tesiste, İşletme Müdürü Hüseyin Yılmaz idaresindeki uzman personel, 162 baş kısrakla ilgileniyor.

Geçmişin şampiyon yarış atlarının yavruları olan Anadolu Tarım İşletmesinin 1 ve 2 yaşlarındaki erkek ve dişi 101 tayı, İstanbul Veliefendi Hipodromu ile Bursa'daki Karacabey Tarım İşletmesi'nde satılacak. Karacabey Tarım İşletmesi'nde 6 Haziran ve 25 Temmuz'da 84, Veliefendi Hipodromu'nda ise 19 Eylül'de 17 tay satışa çıkarılacak.

"Altaha", "Ayabakan", "Tamerinoğlu" ve "Turbo"nun da yavrularının bulunduğu satışlara ilginin olması bekleniyor.

"ARAP ATÇILIĞI İÇİN HAYIRLI BİR SATIŞ SEZONU OLMASINI İSTİYORUZ"

İşletmenin Müdür Yardımcısı Eren Karabulut, tay satışları için takvimin başladığını, ilk satışı haftaya Karacabey Tarım İşletmesi'nde gerçekleştireceklerini söyledi.

Karacabey'de 68 tayın sahiplerini bulacağını belirten Karabulut, "32'si dişi, 36'sı da erkek tayların arasında Tamerinoğlu, Turbo, Ayabakan, Altaha, Yakupbey, Hızlıtay gibi şampiyon aygırların yavruları var." dedi.

Karabulut, yine Karacabey'de 25 Temmuz'da TİGEM'in Arap atı yetiştirdiği 3 işletmenin ortak satışının olacağını dile getirdi.

Bu ihalede 1-2 yaşlarında 16 tayın satılacağını söyleyen Karabulut, şunları kaydetti: "19 Eylül'de İstanbul Veliefendi Hipodromu'nda işletmemize ait 17 baş 2 yaş elit erkek tayların satışı olacak. Bu yıl Anadolu Tarım İşletmesi olarak 101 tay satacağız. Bunların 44'ü 2 yaş erkek, diğerleri ise 1 yaş erkek, 2 yaş dişi taylardan oluşacak. Bu tayların hepsi geleceğin şampiyon adayı. TİGEM, Anadolu Tarım İşletmesi ve Arap atçılığı için hayırlı bir satış sezonu olmasını istiyoruz."

Satılacak tayların, şimdilerde pistlerde başarılı olan atların kardeşleri olduğunu ifade eden Karabulut, "Demirberke, Rüzgardahan, Denizefe, Gülhatmi, Derya Ateşi gibi başarılı yarış hayatları olan atların kardeşleri var. Satışını yapacağımız taylardan da umutluyuz." diye konuştu.

02 Haziran 2023 Cuma

Türkiye Sağlık Araştırması'na göre, ülkedeki obez bireylerin oranı geçen yıl yüzde 20,2 olarak belirlendi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "2022 Türkiye Sağlık Araştırması" sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, boy ve kilo değerleri kullanılarak hesaplanan vücut kitle indeksi incelendiğinde, 15 yaş ve üstü obez bireylerin oranı 2019'da yüzde 21,1 iken 2022'de yüzde 20,2'ye geriledi.

Cinsiyet özelinde bakıldığında kadınların yüzde 23,6'sının "obez", yüzde 30,9'unun "obez öncesi" olduğu tespit edildi.

Erkeklerde ise bu oranlar sırasıyla yüzde 16,8 ve yüzde 40,4 olarak belirlendi.

Son 6 aylık dönemde 0-6 yaş grubundaki çocuklarda en çok görülen hastalık türleri incelendiğinde, 2022'de yüzde 31,3 ile üst solunum yolu enfeksiyonu ilk sırada yer aldı. Bunu yüzde 29,4 ile ishal, yüzde 6,9 ile alt solunum yolu enfeksiyonu izledi.

Söz konusu yılda 7-14 yaş grubundaki çocuklarda da yüzde 27,1 ile en çok üst solunum yolu enfeksiyonu görüldü. Bunu yüzde 19,8 ile ishal, yüzde 11,2 ile ağız ve diş sağlığı sorunları takip etti.

Son 12 aylık dönemde 15 yaş ve üstü bireylerde görülen hastalık türleri incelendiğinde, bel bölgesi problemleri 2019 yılında yüzde 29,7, 2022 yılında da yüzde 24,6 ile ilk sırada yer aldı. 

Bel bölgesi problemlerini yüzde 17,2 ile boyun bölgesi problemleri takip etti. Bunları sırasıyla yüzde 16,1 ile hipertansiyon, yüzde 11,4 ile şeker hastalığı ve yüzde 9,6 ile alerji izledi.

Her gün tütün kullanan 15 yaş ve üzeri bireylerin oranı 2019 yılında yüzde 28 iken 2022'de artarak yüzde 28,3 oldu. Bu oran geçen yıl erkeklerde yüzde 41,3, kadınlarda ise yüzde 15,5 olarak hesaplandı. Tütün mamulü kullanmayan bireylerin (bırakanlar ve hiç kullanmayanlar) oranı ise 2019 yılında yüzde 68,7 iken 2022'de yüzde 68'e geriledi.

ALKOL KULLANAN BİREYLERİN ORANI AZALDI

Son 12 ay içinde, alkol kullanan 15 yaş ve üstü bireylerin oranı 2019 yılında yüzde 14,9 iken 2022 yılında azalarak yüzde 12,1 oldu. Bu oranın geçen yıl erkeklerde yüzde 18,4, kadınlarda ise yüzde 5,9 olarak belirlendi. Alkol kullanmayan bireylerin (daha önce kullanan ve hiç kullanmayanlar) oranı ise 2019 yılında yüzde 85,1 iken 2022'de yüzde 87,9'a yükseldi.

Son 12 ay içinde, hastanede en az bir gece yataklı tedavi hizmeti alan bireylerin oranı 2019'da yüzde 10,8 iken 2022 yılında azalarak yüzde 9,7 oldu. Bu oran, 2022'de erkeklerde yüzde 8,7, kadınlarda ise yüzde 10,7 olarak tespit edildi.

EN ÇOK FAYDALANILAN KORUYUCU HİZMET TANSİYON ÖLÇTÜRME

Son 12 ay içinde, 15 yaş ve üstü bireylerden tansiyonunu ölçtürenlerin oranı 2019 yılında yüzde 50,8 iken 2022 yılında azalarak yüzde 44,7'ye geriledi. Geçen yıl kolesterolünü ölçtürenlerin oranı yüzde 39,6 ve kan şekerini ölçtürenlerin oranı yüzde 41,6 olarak belirlendi.

01 Haziran 2023 Perşembe