Gayrimenkul sektöründe kira, kat mülkiyeti, ortaklığın giderilmesi ve komşu hakkından kaynaklı uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuğun devreye alınmasıyla yeni bir dönem başladı.

Uyuşmazlıkların çözümünde arabuluculuk sisteminin bugüne kadar yaklaşık yüzde 70’lik bir başarı oranını yakalamasının önemli bir referans olduğu kaydediliyor.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak da adlandırılan arabuluculuk sisteminde kapsam genişlemeye devam ediyor. Bugüne kadar isteğe bağlı ve zorunlu uygulama kapsamında arabuluculukta başarı oranının yaklaşık yüzde 70’e ulaşması da süreci etkiliyor. Mart sonunda TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile kira, kat mülkiyeti, ortaklığın giderilmesi ve komşu hakkından kaynaklı uyuşmazlıklarda arabuluculuk dava şartı haline getirilmişti. Uygulama ise 1 Eylül’de başladı. 

UYGULAMA SÜRECİ

Düzenleme kapsamında, kira, kat mülkiyeti, komşu hakkı ve ortaklığın giderilmesi konulu uyuşmazlıklarda müracaatlar, adliyelerdeki arabuluculuk bürolarına ücretsiz yapılabiliyor. Yargı gideri, harç, tanık, bilirkişi ücreti gibi konularda ödeme yapma zorunluluğu bulunmuyor. Arabuluculuk görüşmelerinin üç hafta içerisinde tamamlanması gerekiyor. Zorunlu durumlarda arabulucu tarafından bu süre en fazla bir hafta daha uzatılabiliyor. Görüşmeler sonrasında anlaşma sağlanamaması halinde dava açılabiliyor.

İstanbul Ticaret Odası Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi, ‘Gayrimenkul Hukuku, Arabuluculuk ve Tahkim’ konulu panelinde söz konusu düzenlemeyle başlayan yeni süreç hakkında sektörü bilgilendirdi. Açılış konuşmalarını İTO Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üstün ile Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanı Çağdaş Özer’in yaptığı toplantıda, arabuluculuk şartı detaylarıyla ele alındı. İTO Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı ve Meclis Üyesi Hakan Akdoğan’ın oturum başkanlığında gerçekleşen panelde, Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Dr. Av. Ali Yüksel, MTN Hukuk ve Arabuluculuk Merkezi’nden Dr. Av. Umut Metin, İTOTAM Genel Sekreteri Av. Senem Bahçekapılı Vincenzi ve İTOTAM Divan Üyesi Doç. Dr. Ebru Şensöz Malkoç sunum yaptı.

HIZLI ÇÖZÜM

Anlaşmazlıkların çözümü noktasında arabuluculuk müessesesinin majör bir katkı sağlayacağını belirten İTO Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üstün, şöyle konuştu: “Mahkemeye taşınan dava süreçlerinin sonuçlanmasının yılları bulması, tarafların bir belirsizlikle ve bekleyişle karşı karşıya kalmalarına neden oluyor. Ancak arabuluculuk hizmetiyle söz konusu işlemler haftalar içerisinde sonuçlandırılabiliyor. Arabuluculuk gibi uyuşmazlıklar konusunda alternatif çözüm yolu sağlayan bir diğer uygulama da tahkim. Odamız, 1979 yılından bu yana üyelerine tahkim hizmeti verirken, uluslararası uygulamalara ve yabancı ülkelerdeki emsallerle eşit düzeyde bir hizmet sağlayabilmek adına 16 Ekim 2014 tarihinde İstanbul Ticaret Odası Tahkim Merkezi’ni yani İTOTAM’ı kurdu. İTOTAM, ticari uyuşmazlıkların çözümlenmesini teşvik ediyor ve ülkemizde tahkim kurumunun geliştirilmesi bakımından etkin rol oynuyor.”

AB MEVZUATI

Avrupa Birliği’nin tavsiye kararıyla 2008 yılında mevzuatta arabuluculuğun yer almaya başladığını vurgulayan Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanı Çağdaş Özer de şunları söyledi: “Yargılama süreci, Avrupa’da ortalama 5-6 yıl,  ülkemizde de 5 yıldı. Uyuşmazlıkları nasıl daha hızlı çözeriz diye alternatif uyuşmazlık çözüm yolları arandı ve arabuluculuk mevzuatta yer almaya başladı. Arabuluculuk, ülkemizde 2012 yılında yasalaştı, 2013 yılında uygulanmaya başladı. 2018 yılında dava şartı olarak arabuluculuk devreye girdi. Rakamlara baktığımızda, 2022 yılında 1 milyon 100 bin uyuşmazlıkta arabuluculuğa başvuruldu. Bugüne kadar ise 4.5 milyondan fazla. 2023 yılı tahminimiz 1 milyon 400 bin civarında olması. Arabuluculuk, en ideal uyuşmazlık çözüm yollarından biri haline geldi. Uluslararası düzlemde gerçekleştirilen ticari faaliyetler kapsamında ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü için arabuluculuğu teşvik eden Singapur Sözleşmesi’ne ise 2019’da taraf olduk.”

ZORUNLU ARABULUCULUĞUN GENİŞLEME SÜRECİ

TBMM’de 2012 yılında kabul edilen Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile arabuluculuk Türkiye’de de mevzuata girdi.

2018 yılında ise yeni bir aşamaya geçildi, iş hukukuyla ilgili uyuşmazlıklarda dava şartı oldu. Ticari dava şartı olarak arabuluculuk 2019 yılında, tüketici hukukunda dava şartı olarak arabuluculuk 2020 yılında kabul edildi. Mart sonunda TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 7’nci Yargı Paketi ile dava şartı olarak arabuluculuk kapsamına; kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmazların paylaştırılması, ortaklığın giderilmesi, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar, komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklar, tarımsal üretim sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklar da dahil edildi. 

18 Eylül 2023 Pazartesi

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, yüzde 1.82 değer kazancıyla günü 8.486,96 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek seviye rekorunu 8.511,61 puana taşıdı.

BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 152,02 puan artarken, toplam işlem hacmi 152,9 milyar lira düzeyinde gerçekleşti.

Bankacılık endeksi yüzde 2,20 ve holding endeksi yüzde 2,21 değer kazandı. Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 4,52 ile spor, en çok kaybettiren ise yüzde 0,70 ile tekstil, deri oldu.

ABD'de, eylül ayı imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 48,9'dan 49,8'e revize edildi. Endeks, ağustosta 47,9 değerinde gerçekleşmişti. Ülkede, ISM imalat sanayi PMI ise eylülde 1,4 puan artarak 49 seviyesinde gerçekleşti.

Analistler, ABD'de açıklanan imalat sanayi PMI ve ISM imalat sanayi PMI verilerindeki yükselişe karşın hala 50 seviyesinin altında olduğunu ve ekonomik aktiviteye ilişkin endişelerin devam ettiğini söyledi.

ABD'de iş gücü piyasasının Fed'in "şahin" adımlarına karşın hala çok sıcak olduğunu belirten analistler, bu hafta açıklanacak istihdam raporundaki verilerden alınacak sinyallerin Banka'nın politika adımları üzerinde etkili olabileceğini söyledi.

Yarın yurt içinde enflasyon, yurt dışında ise ABD'de JOLTS açık iş sayısının takip edileceğini dile getiren analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.400 ve 8.500 seviyesinin direnç, 8.300 ve 8.200 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, eylül ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 5,0 artmasını bekliyor.

AA Finans'ın, TÜİK tarafından yarın açıklanacak eylül ayı enflasyon verilerine ilişkin beklenti anketi, 12 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı. Ekonomistlerin eylül ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 5,00) göre bir önceki ay yüzde 58,94 olan yıllık enflasyonun yüzde 61,91'e çıkacağı hesaplanıyor.

Öte yandan, ekonomistlerin 2023 sonu enflasyon beklentisi eylülde yüzde 65,50 oldu.

02 Ekim 2023 Pazartesi

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 220 Katar şirketinin Türkiye'de önemli projelere imza attığını belirterek, "Katar'ın Türkiye'deki yatırımları 20 milyar doları aşmış durumda" dedi.

Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından organize edilen Türkiye-Katar Ticaret Heyeti ve ikili iş görüşmeleri Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleştirildi.

Toplantının açılışında konuşan Bolat, EXPO Doha 2023'ün açılışı vesilesiyle geniş bir heyet ile Katar'a geldiklerini belirterek, Katar'ın Dünya Kupası organizasyonunun ardından EXPO gibi dünyanın en prestijli organizasyonlarından birine daha ev sahipliği yapacağını söyledi.

EXPO'daki Türkiye pavilyonunun açılışını gerçekleştirmek için Türkiye'den güçlü bir ticaret heyetin geldiğini bildiren Bolat, şöyle devam etti: "Tüm dünyadan gelecek yüz binlerce misafire Türkiye'yi tanıtmak gayesiyle buradayız. Ayrıca bir ticaret heyeti düzenledik. Bu yılki üçüncü ticaret heyetimiz olmuş oldu. Mart ayında doğal taş ihracatçılar heyetiyle buradaydık. Savunma sanayi fuarıyla buraya geldik. Temmuz ayında da Cumhurbaşkanımızın başkanlığında 200 iş insanıyla buradaydık. Bugün de TİM'in organizasyonuyla buradayız. Programımıza 300'e yakın Katarlı iş insanı katılıyor. Bu da ayrıca mutluluk verici."

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Katar'ın uzattığı yardım elinden dolayı teşekkür eden Bolat, "Türkiye'yle Katar sadece dost, komşu ve kardeş ülke değil, aynı zamanda stratejik ortaklar. Liderlerimiz önderliğinde mükemmel düzeydeki siyasi ilişkilerimizi son yıllarda ekonomi, ticaret, yatırım ve müteahhitlik hizmetleri ve turizm alanında sürdürüyoruz. Ayrıca, üçüncü ülkelerde ortak projeler de geliştiriyoruz." diye konuştu.

Bolat, Türkiye ile Katar arasında yakın zamanda imzalanan ticaret anlaşmalarıyla ticaret hacminin artacağına değinerek, "Bu anlaşmayla beraber şu anda 2,3 milyar dolar olan karşılıklı ticaretimizin ve yatırımların daha da artacağına inanıyoruz. Türkiye'den Katar'a ciddi yatırımlar var, 727 Türk firması Katar'da iş yapıyor. 220 Katar şirketi Türkiye'de önemli projelere imza attı. Katar'ın Türkiye'deki yatırımları 20 milyar doları aşmış durumda." ifadelerini kullandı.

Türk müteahhitlerinin Katar'ın alt ve üst yapısının gelişmesinde büyük projelere imza attığını ve 18-19 milyar dolarlık hizmeti başarıyla tamamladıklarını aktaran Bolat, Türkiye ve Katar'ın Kalkınma Yolu Projesi'nde de iş birliğinde olduğunu sözlerine ekledi.

"YAKIN SİYASİ İLİŞKİLER, TİCARİ İŞ BİRLİKLERİNİ GÜÇLENDİRMEYE İMKAN SAĞLIYOR"

TİM Başkanı Mustafa Gültepe de 53 ihracatçı firmadan 61 temsilcinin aralarında bulunduğu 115 kişilik bir heyetle Doha'ya geldiklerini belirterek, heyetin 27 ihracatçı sektörün tamamını temsil ettiğini belirtti.

Türkiye ve Katar’ın dostluğu birçok kez sınandığını ve iki ülke arasında bugün dostluğun ötesinde güçlü bağlar bulunduğunu ifade eden Gültepe, "Katar’a ihracatımız son 10 yılda 6 kat arttı. 10 yıl önce Katar’ın ithalatındaki payımız yüzde 1 düzeyindeydi. Oran bugün yüzde 4,5 düzeyine gelmiş bulunuyor. Geçen yıl Katar’a 1,5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik." dedi.

Gültepe, ihracatçıların yurt dışındaki mevcut iş birliklerini güçlendirmenin ve potansiyel alıcılarla buluşmalarını sağlamanın kendilerinin öncelikli görevleri arasında bulunduğunu belirterek, şunları kaydetti: "Küresel ticarette trendlerin değiştiği bir süreci yaşıyoruz. Yakından tedarik, dost ülkelerle ticaret ve bölgeselleşme gün geçtikçe daha fazla önem kazanıyor. Türkiye, bölgenin en önemli üretim merkezi kimliğiyle yakın çevresine güçlü bir ortaklık sunuyor. Katar’la uyumlu olan ekonomik yapımız iki taraf için de önemli fırsatları barındırıyor. Konjonktürün lehimize olduğu bu dönemi en iyi şekilde değerlendirmemiz gerektiğini düşünüyorum. Geçen yıl 5 bin 50 firmamız Katar’a 1,5 milyar dolarlık ihracat yaptı. 27 sektörümüzün tamamı Katar’a ihracat gerçekleştirdi. Geçen yıl 18 sektörümüzün ihracatında artış kaydettik. İhracatımız, savunma ve havacılık sektöründe 290 milyon dolara, mobilya sektöründe 177 milyon dolara, elektrik elektronik sektöründe 124 milyon dolara ulaştı. Makine, elektrik, mücevherat ve değerli metal eşyalar ile otomotiv sektöründe çok ciddi fırsatlarının olduğunu gözlemliyoruz."

Gültepe, hükümetler arasındaki yakın siyasi ilişkilerin, ticari iş birliklerini güçlendirmeye imkan sağladığını belirtirken, ticaret heyetlerini de iş birliklerini geliştirmenin en önemli araçlarından biri olarak gördüklerini sözlerine ekledi.

02 Ekim 2023 Pazartesi