Tohum avcıları iş başında

HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL

Türkiye’de toplam 12 bin bitki çeşidi bulunuyor. Bunların 4 bini sadece Türkiye’ye özgü türler. Bu özelliği ile Türkiye Avrupa’da ilk sırada yer alıyor. Ancak farklı nedenlerle asırlık Anadolu tohumları yerini giderek ithal tohumlara bıraktı.

YÜZDE 40 ARTIŞ

Türkiye Tohum Gen Bankası (TTGB) şu ana kadar yüzlerce tohumu yok olmaktan kurtardı. Tohum barındırma kapasitesi olarak ABD ve Çin’den sonra dünyanın üçüncü büyük gen bankası olan TTGB’nin çalışmaları sonucunda seralarda kullanılan yerli tohum oranı yüzde 10’dan yüzde 50’ye çıkmış durumda.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde 2010 yılında kurulan TTGB, aynı zamanda topladığı tohumların yeniden ıslahı ve üretilmesi için de çalışıyor. 2016 yılı itibarıyla 817 bitki türüne ait 62 bin 534 tohumu koruma altına alan kurum “artık ortadan kalktı” denen tohumları da gün yüzüne çıkartıyor. İstanbul Ziraat Lisesi’nde bulunan ve Cumhuriyet’in ilk yıllarından kalan organik 210 bitkiye ait tohumu yeniden hayata kazandıran TTGB, bunun gibi elde kalmış ve unutulmuş tohumların yeniden kazanımı için kamuoyu çalışmaları da yapıyor.

AYAŞ DOMATESİ

Bazı türler de hâlâ varlığını devam ettirmesine rağmen farklı nedenlerle kaybolmaya yüz tutmuş tohumluklar. Ankara yerel Ayaş domatesi de bunlardan biri. Kurtarılan tohumlar yalnızca soğuk bir depoya atılmıyor. İlk etapta tohumların nem oranları uygun koruma için azaltılıyor. Üçe ayrılan tohumların bir kısmı uzun yıllar saklanabileceği soğuk hava depolarına kaldırılıyor. Bir kısmı aktif olarak kullanılmak üzere sıfır derecede saklanıyor. Bir kısmı da geliştiriliyor.

2 BİN ARAŞTIRMACI

TTGB, tohumların Ar-Ge çalışmaları için üniversitelerle de işbirliği yapıyor. Türkiye’nin tohumlarının koruma altına alındığı TTGB’den bazı tohumların Ar-Ge merkezlerine, üniversitelere ve araştırma enstitülerine gönderilerek geliştirilmesi sağlanıyor.

Tohumları toplamak için her yıl ortalama 2 bin araştırmacı Türkiye’nin dört bir
yanını dolaşıyor.

KORUNAN TOHUMA PATENT ALINIYOR

TTGB koruma altına aldığı tohumları geliştiriyor, patentini alıyor ve çoğaltıp sertifikalandırıyor. Sertifikalı tohum kullanan çiftçilere de 2008 yılından bu yana destek veriliyor. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Özlü tarafından geçtiğimiz aylarda duyurulan ‘Milli Tarım Projesi’ne göre 2018 yılından sonra sertifikalı tohum kullanmayan çiftçiye destek verilmeyecek.

HANGİ TOHUMDA NE KADAR YERLİ?

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı verilerine göre bazı ürün tohumlarında ithalat ve yerli üretim miktarları şu şekilde:

23 Mart 2017 Perşembe

Etiketler : Gündem