Tedarik güzergahında sular ısındı

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Çin’in itirazlarına rağmen Tayvan’ı ziyaret etti. Pelosi’nin Uzak Doğu’da Malezya ve Güney Kore ziyaretlerinin arasındaki durağı Tayvan oldu. Pelosi, Tayvan lideri Tsai Ing-wen, Meclis Başkan Yardımcısı Tsai Chi-chang, diğer üst düzey yetkililerle ve iş dünyası temsilcileriyle görüştü.

Ancak bu ziyaret, Pekin tarafından Çin’in egemenlik hakkının ihlali olarak nitelendirildi. Çin, ABD’nin bu adımına tepki olarak Tayvan adası çevresinde askeri tatbikata başlarken, bölgede tansiyonun artması, global ticaret rotalarına bağlı firmaların stresini de artırdı. Çünkü global kargo taşımacılığının önemli bir bölümü Tayvan kıyıları ve Çin Anakarası arasında kalan güzergahtan geçiyor. Üstelik, Tayvan, cep telefonundan otomotive kadar hemen her alanda kullanılan mikroçiplerin en büyük üreticisi. Tayvan’daki fabrikalarda veya limanlarda yaşanacak bir aksamanın küresel firmaları ve global ticareti olumsuz etkilemesinden korkuluyor.
Statista verilerine göre, 2020 yılı sonu itibariyle konteyner taşımacılığı en çok Avrupa-Asya-Avrupa bölgesinde yapılıyor.

Bu bölgedeki konteyner taşıma kapasitesi 23 milyon TEU. Gerek bu kapasitenin güvenli bir şekilde kullanılması, gerekse bölgedeki limanların ve gemilerin faaliyetlerinin sekteye uğramaması dünya ticareti açısından hayati bir öneme sahip.

MİKROÇİP DEVİ

Pelosi, Tayvan lideri Tsai’nin onuruna verdiği öğle yemeğine, dünyanın en büyük mikroçip üreticisi şirketin yöneticileri de katıldı. Pelosi, Taiwan Semiconductor Manufacturing (TSMC) kurucusu Morris Chang ve Yönetim Kurulu Başkanı Mark Liu ile bir araya geldi. Mikroçiplerin yaklaşık üçte ikisini üreten Tayvan, sektörün lokomotifi konumunda bulunuyor.

Bu buluşmada sektör temsilcilerine, ABD Temsilciler Meclisi’nin 28 Temmuz’da onayladığı, mikroçip sektörüne 280 milyar dolarlık teşvik verilmesini öngören yasa tasarısı hakkında bilgi veren Pelosi, Tayvan şirketlerini ABD’de yatırım yapmaya davet etti.

SÖZLEŞMELİ ÜRETİM

Tayvan’ın mikroçip üretimindeki büyük rolünün baltalanması, küresel bir yarı iletken kıtlığına ve birçok otomobil üreticisinin üretimi durdurmasına sebep olabilir. Nitekim ABD ve Almanya gibi ülkeler çip üretimindeki darboğazları hafifletmek için Tayvan ile temas kurdu. Apple başta olmak üzere birçok batılı firma, sözleşmeli üretimle, tedariki garanti altına almaya çalıştı. Bu sözleşmeler toplam küresel üretimin yüzde 60’ına denk geliyor.

Apple, Qualcomm ve Nvidia gibi büyük teknoloji firmalarının en büyük üreticisi TSMC. TSMC, küresel mikroçip üretimi gelirlerinin yüzde 54’üne sahip. Bununla birlikte çiplerin üretimi, bunları tasarlayan veya yapan ve bunun için teknoloji, malzeme ve makina tedarik eden karmaşık bir firma ağını içeriyor. Dolayısıyla bu ürünün üretiminde veya dağıtımında yaşanabilecek ciddi bir problemin, zincirleme etkiye sebep olabileceği kaydediliyor.

Bu son gelişmelerin, ülkeler için yerel üretimin ve yakından tedarikin önemini bir kez daha gösterdiği ifade edildi.

ASYA KAPLANI KRİTİK ROTADA

Tayvan, global ticaretin üçte birinin güzergahı olan bölgede bulunuyor. 60’lardan sonra hızla büyüyen Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Güney Kore ile birlikte ‘Asya Kaplanları’ olarak adlandırıldı. Büyümesi sanayi üretimine dayalı olan Tayvan geçen yıl gelirinin yüzde 70’ini ihracattan elde etti. Tayvan’ın başlıca ihraç ürünleri şunlar:

Elektronik parçaları: Yüzde 38.5
Mikroçip: Yüzde 34.8
İletişim cihazları: Yüzde 13
Metaller: Yüzde 8.

Tayvan, ihracatının yüzde 42’sini Çin ve Hong Kong’a yapıyor. Dolayısıyla Çin’in üçüncü ülkelerle ticaretinde de Tayvan’ın payı bulunuyor. ABD ve Çin arasındaki teknoloji rekabeti, Tayvan’ı sürekli sıcak gündemin ortasında tutuyor. Teknoloji ürünleri için gerekli mal ve parçalarda yaşanan tedarik krizi, bunların merkezinde de mikroçip krizi oldu. Çünkü bilgisayarlardan akıllı telefonlara, uçaklardan elektrikli araçlara kadar birçok cihaz ve teknolojinin temeli olan mikroçiplerin üçte ikisini Tayvan üretiyor.

Japonya, Avrupa ve ABD 1990’da yarı iletken imalatına egemen olmuştu. Ancak Güney Kore, Tayvan ve nihayet Anakara Çin’in pazarına girdi. Yeni aktörlerin hızla büyümesiyle, ilk aktörlerin pazardaki payı 2020’de yüzde 35’e indi. Bu trendin azalarak da olsa 2030 yılına kadar devam etmesi bekleniyor.

08 Ağustos 2022 Pazartesi

Etiketler : Gündem