HABER: ŞEREF KILIÇLI
Tayvan, 1960’lardan itibaren kaydettiği hızlı kalkınmayla Singapur, Hong Kong ve Güney Kore ile birlikte ‘Asya kaplanları’ olarak adlandırılan, yükselen Asya ekonomileri arasında yer aldı. Süreç içerisinde ileri teknoloji odaklı sanayileşme, kentleşme ve eğitim düzeyiyle dünyanın en gelişmiş bölgelerinden biri haline geldi. Yurttaşlık hakları, sağlık ve insani gelişme endekslerinde de üst sıralara yükseldi. Tayvan, IMF verilerine göre 802.9 milyar dolar gayrisafi yurt içi hasılası (GSYH) ile dünyanın 21. büyük ekonomisi. Kişi başına düşen yıllık gelir ise 34.4 bin dolar seviyesinde.
GEÇİŞ NOKTASINDA
Yüzölçümü 36 bin 137 kilometre olan Tayvan, yüzde 99’u kapsayan ana ada ile çevresindeki 168 adacıktan oluşuyor. Güney Çin Denizi ile Doğu Çin Denizi ve Filipin Denizi arasındaki kritik geçiş noktasında yer alan Ada, dünya ticaretinin yaklaşık üçte birinin güzergahı olan bölgenin merkezinde de bulunuyor. Tayvan, 23.3 milyon nüfusuyla Türkiye için de önemli bir ticaret partneri.
İki ülke arasındaki dış ticaret hacmi, 2023 yıl sonu verilerine göre 2.3 milyar dolar seviyesini aşmış durumda. Geçtiğimiz yıl Türkiye’nin Tayvan’a ihracatı 195.7 milyon dolar, Tayvan’dan ithalatı ise 2 milyar 148 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
İTO’DA TİCARİ DİPLOMASİ
Türkiye ile Tayvan’ın işbirliğini artırmak için ticari diplomasi çalışmaları da devam ediyor. İstanbul Ticaret Odası Başkan Yardımcısı Ahmet Özer, Tayvan’ın New Taipei City Belediye Başkan Yardımcısı Chu Tih-Ju ve beraberindeki iş insanları heyetini konuk etti. Toplantıda, Türkiye’nin Tayvan’a ihracatının artırılması için yapılabilecek yeni çalışmalar değerlendirildi. Tayvan Dış Ticareti Geliştirme Konseyi’nin (TAITRA) işbirliğinin geliştirilmesinde sunduğu katkılara dikkat çekildi. Avrupa ve Ortadoğu pazarlarına erişmede Türkiye’nin merkez ülke olma imkânları da toplantıda gündeme getirilen konular arasında yer aldı.
DAHA FAZLA İHRACAT
Ticari ilişkilerin daha iyi noktalara gelmesinin ortak hedef olduğunu belirten İTO Başkan Yardımcısı Ahmet Özer, “Dış ticaret dengesi için Türk firmaların Tayvan’a ihracatını artırmalıyız. Türkiye, hem doğunun hem batının kapısı. Uzakdoğu için de ticaret üssü olabilecek kapasiteye sahip. Tayvanlı firmalarla ülkemiz firmalarının birbirini daha yakından tanımalarını sağlamalıyız. Dış ticaret dengesinin sağlanmasında, Türkiye’den gıda ürünleri ihracatı da önemli katkılar verebilir” dedi. İki ülkenin özel sektörü arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi için gereken desteği vereceklerini vurgulayan New Taipei City Belediye Başkan Yardımcısı Chu Tih-Ju, “Şehrimizde 30 bin civarında sanayi firması var. Firmalarımızın İTO üyeleriyle daha yakın olmalarını hedefliyoruz” diye konuştu.
TÜRKİYE TAYVAN DIŞ TİCARET ÜRÜNLERİ
Türkiye’nin en çok ihraç ettiği ürünler: Otomobiller, çimento, demir-çelik yarı mamuller, sentetik filament iplikleri, ağaç ve odunsu maddelerden mamul yonga levha vb. levhalar; boratlar ve bunların konsantreleri; nişastalar ve inülin.
Türkiye’nin en çok ithal ettiği ürünler: Elektronik entegre devreler; metal işleme merkezleri (takım tezgahları); metal işlemeye mahsus torna tezgahları; işlenmiş petrol ürünleri, akrilik polimerleri (ilk şekillerde); telefon cihazları; sentetik kauçuk veya sıvı yağlardan türetilen taklit kauçuk; işlenmemiş veya yarı-işlenmiş gümüş; otomatik bilgi işlem makinaları ve paslanmaz çelikten yassı
hadde mamulleri.
DÜNYANIN MİKROÇİP ÜRETİM MERKEZİ
Geçtiğimiz yıl yaklaşık 433 milyar dolar değerinde ihracat yapan Tayvan’ın en büyük pazarı Çin ana karası. 2023 yılında Çin ana karasına ihracatı yaklaşık 96 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Çin ana karası, Tayvan’ın özellikle elektronik ürünlerdeki ihracatında önemli bir rol üstleniyor.
Öte yandan, Tayvanlı ihracatçılar Çin ana karasındaki ucuz maliyetlerden faydalanmak için burada ürettikleri ürünleri re-export yoluyla ABD, AB ülkeleri ve Japonya’ya satıyor. Tayvan’ı son dönemde dünya kamuoyunun gündemine taşıyan bir başka kritik konu da mikroçip üretimi. Bilgisayarlardan akıllı telefonlara, uçaklardan elektrikli araçlara kadar birçok aygıt ve teknolojinin temelini oluşturan mikroçiplerin yüzde 60’ından fazlasını üreten Tayvan, dünya ekonomisi açısından hayati bir işlev üstleniyor. Tayvan şirketi TSMC (Tayvan Yarı İletken İmalat Şirketi), ‘dünyanın en büyük çip üreticisi’ olarak sektörün lokomotifi konumunda.
