Tarımda planlı üretim başlıyor

Türkiye’de TÜİK’in 2021 yılı verilerine göre 36 bin 63 hektar tarım arazisi mevcut. Ancak bu arazilerin bir kısmi çeşitli nedenlerle tam olarak kullanılamıyor.

Atıl durumdaki arazilerin değerlendirilmesi için hazırlanan Orman Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM’de onaylandı. Ayrıca bazı ürünlerin ekimi de Bakanlık iznine bağlandı.  

Türkiye’de, TÜİK 2021 yılı verilerine göre tarım arazilerinin yüzde 52.2’sini işlenebilir alanlar oluşturuyor. Özellikle tahıl alanında dünyanın ambarı konumunda olan Türkiye topraklarının bir kısmı çeşitli nedenlerle işlenemiyor. Kırdan kente göç edilmesi, tarım arazilerinin bölünerek küçülmesi gibi nedenlerle atıl kalan tarım bölgeleri, TBMM’de görüşülerek resmileşen kanunla üretime dahil edilecek. Türkiye’de tarım sektörünün en büyük çıkmazlarından biri olan planlama yetersizliği için de harekete geçildi. Bakanlığın belirlediği ürünlerin ekimi için artık izin alınacak. Orman Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Kanunla tarım ve orman konularında bir dizi yenilik resmileşmiş oldu. 

VASIF DEĞİŞMEYECEK

Buna göre Tarım ve Orman Bakanlığı, iki yıl üst üste kullanılmayan tarım arazileri için harekete geçecek. Mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait olup, hisselilik, mülkiyet ihtilafı, parçalılık, tarımsal faaliyete son verilmesi, göç veya başka bir sebeple işlenmeyen topraklar bu kapsamda değerlendirilecek. Söz konusu araziler, kiralama yöntemiyle verimli hale getirilecek. Kiralamanın rayiç bedelden aşağı olmamasına özen gösterilecek ve arazinin vasfının değiştirilmemesi şartı konacak. 

MESLEK ODALARI DA DAHİL 

Kiralama, öncelikli olarak kiraya verilecek arazinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere ya da sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına yapılacak. Öncelikli gruplardan birden fazla istekli çıkması halinde en yüksek teklifi verene kiralanacak. Öncelikli gruplardan istekli çıkmaması halinde diğer isteklilerden en yüksek teklifi verene kiralanacak. Arazi maliklerine veya hak sahiplerine ulaşılamaması halinde kira bedelleri araziye özgülenerek, bir kamu bankası nezdinde açılacak vadeli hesaba yatırılarak nemalandırılacak.

ÜRETİM PLANLAMASI YAPILACAK 

Türkiye’de tarım sektörünün en büyük sorunlarından biri olarak görülen planlama eksikliği için de harekete geçildi. Buna göre, belirli bazı ürünlerin ekimi Bakanlık iznine tabi olacak. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın belirlediği bazı ürünleri ekmek için önceden Bakanlık’tan onay alınacak. Bakanlık arz ve talep miktarıyla yeterlilik derecesini dikkate alarak, hangi ürün veya ürün gruplarının üretileceği ile tarım havzası veya işletme bazında asgari ve azami üretim miktarlarını belirleyecek.

ORMANA ÇÖP DÖKENE HAPİS

Kanunla birlikte orman alanında bir dizi yenilik yürürlüğe konuldu. Buna göre, ormanlara nakil vasıtalarıyla yıkıntı veya inşaat atığı atan ya da hafriyat veya çöp dökmek suretiyle çevreye zarar verenlere yönelik cezalar ağırlaştırıldı. Söz konusu eylemleri yapanların cezaları hapse kadar varabilecek. Ayrıca devlet ormanlarında orman idaresince belirlenen konak yerlerinden başka yerlerde geceleyenlere 1.500 liraya kadar para cezası verilecek. Söz konusu düzenlemenin orman yangınlarını önlemek üzere yapıldığı bildirildi. 

GÖÇE ENGEL: SOSYAL GÜVENCE

Köylerden şehirlere göç edilmesini engellemek için de bir dizi düzenleme yapıldı. Göçün en önemli nedenlerinden biri olan sosyal güvence eksikliği için Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda değişiklik yapıldı. Artık sigortalı olan kişilere orman idaresi tarafından yaptırılan çeşitli üretim işlerine ait istihkak tutarı yüzde 5 fazla ödenecek. Ancak bu ödeme işleminde prim borcu ve bunlara ilişkin gecikme cezası bulunmaması şartı aranacak. 

SÖZLEŞMELİ ÜRETİM İÇİN DESTEK 

Tarım ve Orman Bakanlığınca, tarım sektöründe sözleşmeli üretimin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için de gerekli düzenlemeler yapılacak. Sözleşmeli üretimi özendirmek için üreticilere, desteklerin verilmesinde öncelik tanınacak. Tarımsal üretim sözleşmesine tabi ürünlere veya üretim varlıklarına sigorta yaptırılması zorunlu olacak. Bakanlık, sözleşmeli üretimin geliştirilmesi, izlenmesi ve kontrol edilmesi için sözleşmenin taraflarını ve kapsamını içeren kayıt sistemleri oluşturacak, sözleşmeler bu kayıt sistemleri kullanılarak da düzenlenebilecek.

KIRSAL KALKINMAYA DESTEK

Tarım ve Orman Bakanlığı, 2022-2023 başvuru döneminde tutarı 1 milyar 241 milyon lirayı bulan 12 bin 676 projeye, 577 milyon 122 bin 308 liralık hibe desteği sağlayacak. Sonuçları açıklanan destek projesine göre, kırsal desteklerden en çok Trabzonlu yatırımcılar faydalanacak. Buna göre, Trabzon’dan 527 yatırımcı projeden istifade edecek. Destek tutarı olarak ise 20 milyon 115 bin 105 lirayla Konya, programdan en çok faydalanan il olacak. Destek tutarından en çok tarımsal sabit yatırımlar, arıcılık faaliyetlerine yönelik yatırımlar, akıllı tarım uygulamaları, bitkisel ve hayvansal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması ile yenilenebilir enerji tesisleri pay aldı. 

TARIMA KOOPERATİF KALKANI 

Tarımsal üretim faaliyetlerini desteklemek amacıyla Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı’na (KOOP-DES) başvurular başladı. Ticaret Bakanlığı, başvuruların 28 Nisan tarihine kadar yapılabileceğini duyurdu. Programla makina ve/veya ekipman ile ilgili mal alımlarına, ortaklarının en az yüzde 90’ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerin işletecekleri yaşlı ve engelli bakım merkezleri ile çocuk kulüpleri, kreş ve gündüz bakımevlerinin demirbaş eşya niteliğindeki yatırım malı alımlarına, ürettikleri ürünlerin tanıtımı ve pazarlanmasına ilişkin sergi ve fuar katılımlarına yönelik hizmet alımlarına ve projelerine ilişkin nitelikli personel istihdamlarına destek verilecek.

10 Nisan 2023 Pazartesi