Tahıl anlaşması şartlı bitti

Ukrayna’daki savaşın küresel bir gıda krizi oluşturmaması için BM ve Türkiye’nin arabuluculuğunda geçtiğimiz yıl devreye alınan Tahıl Koridoru Anlaşması, Rusya’nın çekilmesiyle sona erdi. Ancak Rusya tarafı, şartları yerine getirilirse anlaşmaya geri dönebileceğini de açıkladı.

Ukrayna limanlarından güvenli tahıl sevkiyatı için Birleşmiş Milletler (BM) ve Türkiye’nin arabuluculuğunda 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da imzalanan Tahıl Koridoru Anlaşması’nda, Rusya’nın çekilmesiyle yeniden uzatma yapılmadı. Rusya, Tahıl Koridoru Anlaşması’nın 17 Temmuz 2023’ten itibaren yürürlükte olmayacağını ve öne sürdükleri şartlar karşılanmadığı sürece anlaşmaya dönmeyeceklerini açıkladı. Anlaşma, bir yıl önce imzalanmasından bu yana 3 kez uzatılmış ve yaklaşık 33 milyon ton Ukrayna tahılının güvenli bir şekilde nakledilmesinin sağlanmasıyla dünya tahıl fiyatlarının düşmesine yardımcı olmuştu.

FİNANS TALEPLERİ

Diğer taraftan, yeni gemilerin anlaşmaya katılması engellendiği için temmuz ayında yalnızca yaklaşık 250 bin ton tahıl taşınmasıyla ivme son aylarda azalmıştı. Gemi teftişlerinin ağırdan alınması da ihracatçıların maliyetlerini artırmış ve alternatif ticaret yollarına yönelmelerine neden olmuştu. Son gelinen süreçle ilgili yaptığı açıklamada, anlaşmanın devam etmesi için bazı şartlarının bulunduğunu belirten Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Gıda ve gübre tedariki hizmeti veren Rus bankaları ve finans kurumlarının önündeki tüm engeller kaldırılmalı. Bu, SWIFT uluslararası bankacılık ödeme sistemine bağlanmalarını içerir. Bu konuda herhangi bir söze veya fikre ihtiyacımız yok. Bu koşulların karşılanmasına ihtiyacımız var” dedi. 

SİGORTA KOŞULU

Rus tahıl ürünlerinin uluslararası pazarlara sevkiyatı ve Rusya’ya yönelik tarım araç ve gereçlerinin sevkiyatının önündeki engellerin de kaldırılması gerektiğinin altını çizen Putin, Rus gemilerine yönelik sigorta konusunun da çözüme kavuşturulmasını talep etti. Anlaşmadaki ‘insani unsurun’ da tekrar temin edilmesi gerektiğini vurgulayan Putin, “Rusya’nın anlaşmaya geri dönmesinin temel koşulu, anlaşmanın insani özünün yeniden tesis edilmesidir. Daha önce üzerinde anlaştığımız tüm bu koşullar yerine getirilirse derhal bu anlaşmaya geri döneriz” diye konuştu. 

BM AÇIKLAMASI

Rusya’nın anlaşmayı sonlandırmasının ardından sigorta şirketleri koridorla ilgili taşımacılık faaliyetlerini kapsam dışına alırken, BM’den de bu koridor için gemi-lere güvence verilemeyeceği duyurusu geldi. BM Sözcüsü Stephane Dujarric, Rusya’nın taleplerine ilişkin açıklamasın-da, BM Genel Sekreteri Guterres’in gerekli çabayı sarf ettiğini fakat bankacılık kuralları ya da sigorta piyasası gibi farklı hususları kontrol etmediğinin altını çizerek, “Görevimiz başkalarının kapılarını çalmak ve bunu yaptık, yapmaya da devam edeceğiz” dedi.

24 Temmuz 2023 Pazartesi