Sürdürülebilirlikte durum tespit zamanı

Marka firmalardan yan sanayicilere kadar binlerce işletmenin, pazar payını koruması için ‘yeşil dönüşüm’ konusunda hazırlıklı olması gerekiyor.

Bu amaçla yayınlanan Türkiye Otomotiv Sektöründe Sürdürülebilirlik Eylem Planı’na göre, bu yıl içinde işletmelerde hem tesis hem ürün bazında durum tespiti yapılacak. 

Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) tarafından hazırlanan Türkiye Otomotiv Sektöründe Sürdürülebilirlik Eylem Planı (OSEP), sektörde faaliyet gösteren firmalar için yol gösterici olacak. Avrupa Birliği’nin, Yeşil Mutabakat’a uyum konusundaki adımlarını giderek hızlandırdığı ortamda yayınlanan planın, firmaların geri kalmaması için de faydalı olması bekleniyor.

Plan, Ticaret Bakanlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) öncülüğünde Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) ve Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin (TAYSAD) katkılarıyla hazırlandı.

Türkiye’nin ihracatında lider sektör olan otomotivin en büyük pazarı Yeşil Mutabakat’ın çıkış yeri olan AB pazarı. Bu bakımdan ana firmalardan tedarikçilere her işletmenin hem tesis hem ürün bazında tespit ve iyileştirme çalışması yapması bekleniyor.

OSEP’te, şu 6 ana başlık bulunuyor: 

• Farkındalık
• Mevcut durum tespiti
• Yeşil dönüşüm için finansa erişim ve işbirlikleri
• Çevresel etkilerin azaltılması ve döngüsel ekonomiye geçiş
• Çevreci araçlar için yeni teknolojilere geçiş 
• Sosyal sürdürülebilirlik 

Bu başlıklara dair hedefler için gerekli eylem adımları da bir bir açıklandı. Bu hedeflerin 5 yıl içinde tamamlanması öngörülüyor. 

EMİSYON AZALTMA

Planda, emisyonu azaltma hedeflerini karşılamak ve sektördeki pazar payını korumak için otomotiv üreticilerinin hem araç üretimi sırasında hem de araçların kullanım aşamasındaki emisyonlarını ölçmeleri ve yönetmeleri gerektiğine dikkat çekildi. 

ATIK YÖNETİMİ

Planda, atık yönetiminde hiyerarşiye sadık kalınarak ‘Sıfır Atık’ felsefesi benimsenirken, birinci önceliğin, atığın kaynağında önlenmesi olması gerektiği kaydedildi. Bu konuda “Atıkların ayrıştırılması ve geri dönüşümünün sağlanması, çevresel etkileri ve bertaraf maliyetlerini azaltmak için son derece önemli. Otomotiv sektöründe yağ alma, fosfatlama ve boyama kaynaklı proseslerde oluşan atık suların geri kazanımı üzerine çalışmaların yapılması, su kıtlığı yaşamakta olan Türkiye coğrafyası ve sektörün sürdürülebilirliği açısından katkı sağlayacak olan bir faktördür” denildi. 

BİLİNÇLENDİRME

Planda ‘Farkındalık’ başlığı altında yapılacak ‘Bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri’ dikkat çekiyor. Bu bölüm için “Şirketler hem yönetici hem de çalışan düzeyinde öğrendiklerini kendi iş modellerine uygulayabilecek düzeyde bilgi sahibi olmalı. Farkındalık ve eğitimler şirketlere, yön gösterici ve kendi işlerini beklentileri yönünde şekillendirebilecek yetileri kazandırmalı. Yapılan eğitim faaliyetlerine ve ortak akıl toplantılarına üst düzey yöneticilerin ve yatırımcıların katılması, çalışanların da konular üzerine yoğunlaşmasını sağlayacaktır” denildi. 

Bu kapsamda hedefler ise şöyle sıralandı: 

• Paydaş katılımı ve anketler ile mevcut farkındalık seviyesinin ve eğitim ihtiyacının belirlenmesi 
• Ortak akıl toplantılarının planlanması 
• Çalışma grupları, çalıştay, eğitim ve seminer gibi organizasyonlar ile farkındalık ve eğitim düzeyinin yönetici, mavi yaka ve beyaz yaka düzeyinde artırılması 
• Üye firmaların AYM kapsamındaki uluslararası konferanslara katılması ve faaliyet raporlarının üyelerle paylaşılması. 

Bu adımların, Aralık 2024’e kadar tamamlanacağı vurgulandı. 

DURUM TESPİTİ

Planda Mevcut Durum Tespiti için de şu eylemler açıklandı: 

• Kurumsal karbon ayak izi hesaplamalarının yaygınlaştırılması
• Ürün yaşam döngüsü değerlendirmelerinin yaygınlaştırılması
• Enerji kullanım ve su tüketim oranlarının ve kaynağının belirlenmesi
• Proseslerde atık oluşumunun belirlenmesi

Bu başlıkta mart ayında başlayan uygulama, Aralık 2023’te tamamlanacak. 

Mevcut durum tespitinde, kurumsal düzeyde çevresel etkilerin ölçülmesinin standartlara göre yapıldığı ve şirketlerin tüm faaliyetlerinden kaynaklı sera gazı emisyonlarının raporlandığı kaydedildi. 

ÜRÜN DÜZEYİNDE ETKİ

Planda, ürün düzeyinde çevresel etkilerin ölçülmesi kapsamında ‘Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi’ yapıldığı, ürünün karbon ayak izinin hesaplandığı belirtildi. Planda, ürün düzeyinde yapılan çevresel etkilerin hesaplanması işleminin, üreticiye ürün spesifik etki değerlendirme imkanı sağladığı ifade edildi. Ayrıca, senaryo analizleriyle emisyon azaltma amaçlı yapılacak Ar-Ge projelerinin çevresel etki açısından değerlendirilmesine yardımcı olacağı kaydedildi. 

OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EYLEM PLANI 

Sektördeki firmaların geleceği için önemli olan planın, pdf dosyası şu adresten indirilebilir:   https://oib.org.tr/files/downloads/arge-raporlari/OIB_OSEP_Raporu_.pdf

10 Nisan 2023 Pazartesi