Sudaki sonsuz kimyasalları 30 saniyede ayrıştırıyor

Avustralyalı bilim insanları, suya karışan zehirli ve sonsuza kadar kaybolmayan kimyasalları sudan ayrıştırıp uzaklaştırmak için yeni bir teknik geliştirdi.

Per ve polifloroalkil maddeler (PFAS), su ve yağ itici özellikleri dolayısıyla 1950’lerden beri dünya çapında yaygın olarak kullanılan bir grup kimyasal. Oysa son yıllarda yapılan araştırmalar gösterdi ki, PFAS kimyasalları, artırdıkları diyabet ve karaciğer kanseri riskleri dahil olmak üzere çok sayıda sağlık sorunuyla ilişkili. Daha da kötüsü, yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, dünyanın hemen her yerinde yağmur suyundaki seviyeleri EPA’nın yönergelerini aşmış durumda. Bu kimyasalların kararlı moleküllerinin parçalanması çok zor ve onlara bu yüzden ‘sonsuz kimyasallar’ adı veriliyor.

MANYETİK ÇÖZELTİ

Queensland Üniversitesi araştırmacıları, PFAS kimyasallarını sudan ayrıştırmaya yardımcı olabilecek bir teknik geliştirdi. Ekip, kirli suya eklendiğinde PFAS moleküllerini kaplayan manyetik florlu polimer sorbent adı verilen bir çözelti tasarladı. Böylece zararlı kimyasalları manyetik kılarak sudan ayırmak için bir mıknatıs kullanmak nispeten basit bir işleme dönüşüyor. 

PFAS yüklü su örnekleriyle yapılan deneylerde ekip, tekniğin, özellikle sorunlu bir kimyasal olan GenX’in yüzde 99’dan fazlası dahil olmak üzere çoğu PFAS molekülünün yüzde 95’inden fazlasını 30 saniye içinde ayrıştırabildiğini gördü.

Araştırma ekibinden Dr. Cheng Zhang, “Bizim yöntemimiz, bu kimyasalların daha fazlasını daha hızlı, daha ucuz, daha temiz ve çok basit bir şekilde ortadan kaldırmanın mümkün olduğunu gösteriyor. Prosesimiz elektriğe ihtiyaç duymadığı için uzak ve şebeke dışı noktalarda kullanılabilir. Ekibimiz şimdi testleri yoğunlaştıracak ve önümüzdeki üç yıl içinde piyasada kullanılan bir ürüne dönüştürmeyi umuyoruz” diyor.

13 Şubat 2023 Pazartesi