İstiridyeler, midyeler, deniz tarakları gibi canlılar, sudan planktonları filtreleyerek beslenirler. Bunun için kabuklarını açmaları şart. Ancak suyun kirlilik derecesine bağlı olarak açılma biçimleri değişir. Yeni geliştirilen molluSCAN-eye adlı su kalitesi izleme sistemi, bu prensibe dayanarak tasarlandı. Teknoloji, Fransa’nın Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) ve Bordeaux Üniversitesi’nden bilim insanları tarafından 18 yıldır yürütülen bir araştırmanın neticesinde ortaya çıktı. Her bir molluSCAN-eye ünitesi, suyun izleneceği bölgeye özgü 16 yumuşakçayı içeren kafesli bir canlı kümesinden oluşuyor. Ünite, nakliye limanı, kanalizasyon çıkışı, petrol platformu gibi kirlilik seviyesi riskli noktalara su kalitesini izlemek için yerleştiriliyor.
KABUKLARINA ELEKTROMIKNATIS
Sistem basit bir prensiple çalışıyor. Yumuşakçaların kabuklarının her iki tarafına iki küçük elektromıknatıs yapıştırılıyor. Kabuk kapandığında buluşan mıknatıslar kabuk ne kadar geniş açılırsa o kadar uzun süre birbirlerinden ayrı kalıyor ve birbirlerinden aldıkları sinyal de o ölçüde zayıflıyor. Gün boyunca takip edilen elektromıknatıslar, maksimum açılma genişliği, kapanma hızı ve toplam kabuk açılma sayısı gibi çeşitli faktörleri ölçerek yumuşakçanın hareketlerini yakından takip edilebilir hale getiriyor.
MALİYETİ DAHA DÜŞÜK
Bu veriler, Linux tabanlı bir mikrobilgisayar tarafından işlenerek sistemin su geçirmez elektronik modülüne iletiliyor. İşlenen veriler ise bulut tabanlı bir sunucuya iletiliyor ve sistemden istifade eden kişiler akıllı telefonları ve tabletleri aracılığıyla bu sunucuya erişerek bulundukları yerdeki su kalitesinin gerçek zamanlı değerlendirmesine ulaşabiliyor.Sistemi geliştiren bilim insanlarına göre, MolluSCAN tarafından kullanılan HFNI teknolojili -yüksek frekanslı non-invaziv- valvometri konvansiyonel su kalitesi sensörlerinden 10 ila 100 kat daha hassas ve çok daha az maliyetli. Şu anda dünyanın dört bir yanındaki yaklaşık 90 lokasyonda molluSCAN-eye sistemi kullanılıyor. Sürdürülebilirlik ve enerji açısından takdir toplayan buluşun yakın zamanda CES 2025 İnovasyon Ödülü’nün sahibi olduğunu da belirtelim. Bu ödül, araştırmaların ve projeye yatırımın süreceğinin de bir göstergesi.
