istanbul-ticaret-gazetesi
istanbul-ticaret-gazetesi

Sentetik likenle kendi kendini onaran beton geliştirildi

ABD’li bilim insanları, güneş, hava ve suyla çalışan sentetik liken sayesinde çatlayan betonları kendi kendine onaran yeni bir sistem geliştirdi. Dışarıdan besine ihtiyaç duymayan bu yeni sistem, altyapı bakım maliyetlerini düşürmeyi ve güvenliği artırmayı hedefliyor.

Giriş: 09.05.2025 - 09:48
Güncelleme: 09.05.2025 - 09:52
Sentetik likenle kendi kendini onaran beton geliştirildi

ABD’de araştırmacılar, çatlayan betonları kendi kendine onarabilen yeni bir biyoteknolojik sistem geliştirdi. Texas A\&M Üniversitesi öncülüğünde geliştirilen sistem, güneş ışığı, hava ve suyu kullanarak çalışıyor ve gelecekte altyapı alanında devrim yaratması bekleniyor.


DOĞADAN İLHAM ALINDI

Dr. Congrui Grace Jin liderliğindeki ekip, filamentli mantarlar ile siyanobakterilerin simbiyotik ilişkisini taklit ederek sentetik liken temelli bir beton onarım sistemi tasarladı. Bu mikroorganizmalar, ışık enerjisiyle çalışarak çevredeki karbondioksiti emiyor, aynı zamanda çatlakları kapatıcı mineraller üretiyor. Sistem tamamen otonom çalışıyor ve dışarıdan besin takviyesine ihtiyaç duymuyor.


MİNERALLEŞMEYLE ONARIM

Yeni sistemde siyanobakteriler güneş ışığını kullanarak enerji üretirken, filamentli mantarlar betona yapısal destek sağlayan mineralleri salgılıyor. Böylece yapı malzemesinin içinde kendiliğinden bir onarım süreci başlatılıyor. Araştırmacılar, bu mikropların betonun zorlu koşullarında bile hayatta kalabildiğini ve işlevlerini sürdürebildiğini laboratuvar testleriyle doğruladı.


KÜRESEL MALİYETLERE ÇÖZÜM

Dünyada sudan sonra en çok kullanılan yapı malzemesi olan beton, çevresel etkiler nedeniyle zamanla çatlama eğilimindedir. Bu çatlaklar küçük görünse de, su ve gazların içeri sızmasına, çelik donatıların paslanmasına ve yapısal bütünlüğün bozulmasına neden olabilir. Onarım maliyetlerinin yalnızca ABD'de yıllık onlarca milyar dolara ulaştığı belirtiliyor.


GELECEK VAAT EDİYOR

Araştırma ekibi, likenden ilham alan bu biyolojik sistemin yalnızca Dünya’daki altyapı sistemlerine değil, aynı zamanda uzaydaki yapılar için de sürdürülebilir ve düşük maliyetli bir çözüm sunabileceğine inanıyor. Jin ve ekibi, bu yeni teknolojinin kamuoyundaki algısını da anlamak üzere sosyal bilimcilerle iş birliği yaparak, canlı organizmalarla yapılan inşaatlara yönelik etik ve yasal boyutları araştırıyor.