Şehzade Mustafa’nın yasını tutan cami

HABER: FAHRİ SARRAFOĞLU

Mimar Sinan’ın İstanbul’a kazandırdığı eserlerden biri olan Zal Mahmut Paşa Camii, mimarisi ve mihrabının güzelliğiyle dillere destandı. Büyük gezgin Evliya Çelebi, Seyahatnamesi’nde camiyi şu cümlelerle anlatıyordu: “Camilerin en güzelidir ki İrem bağı içinde iki tarafı yıl (yol) ve pek parlaktır. Osmanlı ülkesinde olan vezir camileri içinde bundan nurlusu yoktur. Minberi, mihrabı, müezzin mahfilleri ince sütunları Sinop kalasındaki minberden başkasında görmedim.” Fakat caminin kaderi kendisi gibi güzel olmamıştı. İnşa edildiği dönemde yaklaşık beş yıl boyunca halkın namaz kılmak için gitmediği caminin öyküsü biraz hüzünlü…

BANİSİ SEVİLMİYOR

Zal Mahmud Paşa Camii, İstanbul’un Eyüp ilçesinde Kanuni Sultan Süleyman’ın veziri Zal Mahmut’un Mimar Sinan’a gönlü olmamasına rağmen yaptırdığı cami, medrese, türbe ve çeşmeden meydana gelen bir külliye. Caminin içinde üç yanda dörder sütunlu düz tavanlı revaklar bulunuyor. Son cemaat yeri beş açıklı bir revak ve yanlar kubbeli. Dış görünümü camiye kırmızı beyaz bir hava kazandırıyor. Minare sağda yapıya bitişik. Duvar pencereleri iki sıra. Cami, mimari açıdan oldukça dikkat çekici ama camiyi yaptıran Zal Mahmut Paşa, halk arasında pek de sevilen bir insan değildi.

ÖLDÜRÜLMESİNE YARDIM ETTİ

Zal Mahmut Paşa, Kanuni Sultan Süleyman’ın büyük oğlu Şehzade Mustafa’nın öldürülmesi trajedisinde önemli rol oynadı. Tarihçilerin anlatımlarına göre; “Kanuni Sultan Süleyman, oğlu Şehzade Mustafa’yı çadırında kabul edeceğini haber verdi. Şehzade Mustafa uzun süredir görüşmediği babasının huzuruna çıkmak ümidiyle girdiği çadırda, yedi dilsiz celladın saldırısına uğradı. Kendisini boğmak için üzerine saldıran cellatlara karşı koyan Şehzade Mustafa, bir taraftan da babasını yardıma çağırdı. Zal Mahmut Ağa, Şehzade Mustafa’nın dilsizler tarafından boynuna kement atılarak boğulmasına yardım etti. Kanuni Sultan Süleyman’ın ardından tahta çıkan 2. Selim, Zal Mahmut Ağa’yı hizmetinin karşılığı olarak paşalığa yükseltti, vezirliğe getirdi. 1580 yılında 50 yaşındayken hayatını kaybeden Zal Mahmut Paşa, aynı yıl vefat eden eşi Şah Sultan ile birlikte inşa ettirdiği külliyeye defnedildi.

HALK CAMİDE NAMAZ KILMADI

Şehzade Mustafa’yı çok seven İstanbul halkı, Zal Mahmut Paşa’nın camiyi yaptırmasına rağmen camide uzun yıllar namaz kılmadı. Caminin banisi konumundaki Zal Mahmud Paşa’nın 1553’te boğdurulan Şehzade Mustafa’nın katlindeki dahlinden ötürü kamuoyunda duyulan derin üzüntü babasını da etkilemiş ve “Sen ki Mustafa’nın katilisin, o caminin kapısından adımımı atmam. Dilerim ki camin olsun ama cemaatin asla olmasın” diye beddua etmiş.

15 Kasım 2016 Salı

Etiketler : Gündem