Şehrin ‘gemi’ şeklindeki tek camisi

HABER: FAHRİ SARRAFOĞLU

Piyale Paşa Camii, İstanbul’un Kasımpaşa semtinde yer alan ilginç bir camidir. Cami, çok sütunlu Mimar Sinan anıtı, 6 kubbeli ve dikdörtgen planı ile dikkat çekiyor. 1573 yılında Denizci Piyale Paşa tarafından Mimar Sinan’a gemi şeklinde inşa ettirilen Piyale Paşa Camii’nin ortasındaki iki büyük sütuna dayanan kubbelerin ağırlığı duvarlardaki yan direklerle temele iner. Caminin üç tarafı kemer ve tonozludur, minaresi bunların üzerindedir. Banisi Piyale Paşa türbesi mihrap tarafındadır. Mihrap çinileri sanat eseri olan camilerdendir.

CAMİNİN ORTASINDA MİNARE

Kaptan-ı Derya Mehmet Piyale Paşa, kırsal bir kesimi yerleşime açmak amacıyla camiyi Kasımpaşa’da yaptırmaya karar verir. Mimar Sinan’dan ‘gemiye benzeyen cami’ yapmasını ister. Bir de caminin ortasına bir minare… Bu minare, geminin yelken direğini temsil edecektir. Hazırlıklar başlar ve 1573’te Piyale Paşa Camii, Mimar Sinan’a yaptırılır. O yıllarda cami, medrese, tekke, sıbyan mektebi, türbe, çarşı, hamam ve sebilden kurulu bir külliye yaptırır, ancak günümüze yalnızca cami ve türbe kalır.

TEK PAŞA CAMİSİ

Yüksekten bakılınca gemiye benzeyen tarihi cami, Türkiye’deki tek ‘paşa camisi’ olma özelliğini taşıyor ayrıca. Peki, Piyale Paşa kimdir? Caminin neden Kasımpaşa’da yapılmasına karar verilmiştir?

PİYALE PAŞA KİMDİR?

Piyale Paşa, Macar asıllı bir ayakkabıcının oğlu olarak dünyaya gelir ve Tolna’nın fethi sırasında esir edilir. İlerleyen yıllarda da saraya alınır. Osmanlı İmparatorluğu’nun 16. yüzyılda görev yapmış en ünlü denizcilerinden biri olan Piyale Paşa, Kaptan-ı Deryalık görevindeyken hizmetlerinden dolayı vezirlik makamına yükselir. Piyale Paşa, Cerbe Deniz Savaşı başta olmak üzere pek çok zaferler kazanmıştır.

MEZARLIKTAN KÜLTÜR MERKEZİNE

Kasımpaşa, İstanbul’un fethinden önce Ayalonka adıyla anılıyordu ve Müslümanların gömüldüğü mezarlık haline getirilmişti. Evliya Çelebi, burada sahabeden bazı kişilerin ve onların torunlarının yattığını söylüyor. Fatih Sultan Mehmet’in emriyle imarına başlanan Kasımpaşa, zaman içinde önemli bir kültür merkezi oldu. Cami, mescit, tekke ve dergâhları, çarşı ve sokaklarıyla dönemin önde gelen semtlerinden biri haline geldi. Kanuni Sultan Süleyman zamanında İstanbul’un nüfusunun artması üzerine padişahın emriyle Anadolu fatihi Kasım Paşa, Sakız fatihi Piyale Paşa ile Ferhat Paşa ve Ayas Paşa’nın çalışmalarının bunda payı büyük. Caminin böyle bir dönemde Kasımpaşa’da yapılması da kaçınılmazdı.

25 Ekim 2016 Salı

Etiketler : Gündem