ABD Başkanı Donald Trump'ın küresel ticareti sarsan tarife hamleleri sonrası piyasalarda yaşanan sert düşüşler, ABD ekonomisinin resesyona girip girmeyeceği yönündeki endişeleri zirveye taşıdı. Trump'ın "kurtuluş günü" olarak nitelendirdiği adımlar sonrası artan belirsizlikler, herkesin aklına şu soruyu getirdi: Peki, son günlerde sıkça duyduğumuz resesyon nedir tam olarak? Bir ekonomi resesyona girdiğinde ne olur, günlük hayatımız ve piyasalar bundan nasıl etkilenir? İşte, resesyon kavramı hakkında en çok merak edilen ve bilinmesi gereken şeyler.
Tüm dünya piyasaları ABD Başkanı Trump'ın açıkladığı tarifeler sonrasında büyük sallantı yaşadı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın "kurtuluş günü" olarak nitelendirdiği 2 Nisan'da açıkladığı tarifeler küresel ticarette tansiyonu yükseltirken ABD ekonomisinin gidişatına ilişkin belirsizlikleri de artırdı.
Bu hafta yürürlüğe girmesi beklenen karşılıklılık esasına dayalı tarifeler, halihazırda Fed'in hedefinin üzerinde seyreden enflasyonun daha da yükselmesi ve ekonomik büyümenin yavaşlaması yönündeki endişeleri körükledi. ABD ekonomisinin resesyona gireceği konuşuluyor. Peki resesyon nedir?
RESESYON NEDİR?
Resesyon bir ülkenin ekonomik faaliyetlerinde görülen daralmayı ifade eder. Teknik olarak Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’da (GSYİH) iki çeyrek üst üste negatif büyüme görülmesiyle tanımlanıyor. Bu durum, ekonominin büyüme hızının durması veya küçülmesi anlamına geliyor. Üretimden tüketime kadar birçok alanda durgunluk yaşanacağı anlamına geliyor. Finansal krizler, doğal afetler veya siyasi belirsizlik resesyon oluşmasını tetikleyen unsurlar arasında görülmekte.
Resesyon ile ilgili merak edilen 10 soru:
Soru 1: Resesyon nedir?
Cevap: Resesyon, bir ülkenin ekonomik faaliyetlerinde görülen daralmayı ifade ediyor. Teknik olarak, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’da (GSYH) iki çeyrek üst üste küçülme görülmesi resesyon olarak tanımlanıyor. Bir ekonomide ekonomik küçülmenin sürekliliği ve diğer ekonomik faaliyetlerin uzun süre canlılığını yitirmesi hali depresyon olarak kabul ediliyor.
Soru 2: Resesyon nasıl oluşur?
Cevap: Resesyon, çok farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Küresel finansal krizler, siyasi belirsizlikler, doğal afetler, ekonomik aktivitedeki zayıflama gibi durumlar resesyona zemin hazırlamaktadır. Ayrıca merkez bankaları kararları ve ülkenin para politikaları resesyonu tetikleyebilir. Para politikasının gereğinden uzun süre sıkı kalması veya para arzının azaltılması gibi sıkılaştırma yöntemleri ekonominin zamanla negatif büyümesine sebep olabilir.
Soru 3: Bir ekonomi resesyon yaşarsa ne olur?
Cevap: Resesyonla birlikte ekonomik aktivitenin yavaşlaması gündeme gelirken, daralmadan kaynaklı işsizlik oranının artması, tüketicilerin harcamalarını kısması, talep düşüşü, ithalat, ihracat ve ticaret hacminde azalma, yatırım eksikliği, üretim azalışını beraberinde getirebilir.
Soru 4: Resesyona gidildiği nasıl anlaşılır?
Cevap: Bir ekonominin resesyona girip girmediğini anlamak için belirli ekonomik göstergelere bakmak gerekir. Bunlardan en önemlisi GSYH’dir. Sanayinin üretim kapasitesindeki düşüş, işsizlik oranlarındaki artış, azalan talep ve yatırımlar, perakende satışlardaki gerilemeler resesyonu sezmede önemli göstergeler olarak öne çıkar.
Soru 5: Resesyon piyasaları nasıl etkiler?
Cevap: Resesyon dönemlerinde yatırımcılar daha çok korunmaya çekilirler. Bunu yaparken daha çok güvenli liman varlıklara yatırım yaptıkları gözlenirken, piyasalarda oynaklık da artabilir.
Soru 6: Resesyonun sonuçları nelerdir?
Cevap: Resesyon, ekonomik aktivitelerde geçici bir daralmayı ifade eder. Uzun süreli devam eden etkili resesyonlar, ekonomik sıkıntıları körükleyerek sosyal sorunlara yol açabilmektedir. Bu noktada hükümetler ve merkez bankaları, ekonomiyi ısıtmak, teşvik etmek ve resesyondan çıkmayı desteklemek için politika tedbirleri alırlar. Bu önlemler arasında faiz oranlarının düşürülmesi, mali teşviklerin sağlanması ve kamu harcamalarının artırılması gibi adımlar söz konusu olmaktadır.
Soru 7: Resesyonun seviyesi var mı?
Cevap: Resesyonun hafif, orta ve şiddetli seviyeleri bulunur.
Soru 8: Global resesyon nedir?
Cevap: Birden fazla ülkenin aynı anda ekonomik daralma ve küçülme yaşaması anlamına gelir. Global resesyon, küresel çapta finansal krizlere yol açabilir.
Soru 9: ABD ekonomisinin resesyona girmesi merkez bankalarının politikalarını nasıl etkiler?
Cevap: Fed'in resesyon halinde faiz indirimlerinin büyüklüğünün artacağı beklentisi güç kazanabilir. Bu durumda diğer merkez bankaları da resesyon ihtimalini göz önünde bulundurarak finansal koşulları öngörülenden daha hızlı bir şekilde gevşetebilir.
Soru 10: Resesyon ile stagflasyon arasındaki farklar nelerdir?
Cevap: Ekonomi biliminde, resesyon ve stagflasyon birbirlerinden ayrı anlamlar taşır. Resesyon; ekonomide durgunluk, düşük talep, yüksek işsizlik, fiyatlarda gerileme veya düşük miktarda artışın yaşandığı ekonomiyi yansıtır.
Stagflasyon ise enflasyon ile resesyonun aynı anda yaşanmasını ifade eder. Stagflasyon, ekonomik büyümenin yavaşladığı veya gerilediği bir dönemde fiyatlar genel düzeyinin yükselmeye devam ettiği ve işsizlik oranının arttığı bir durumu tanımlamak için kullanılır.
