Rekabet ihlalinde yetki Rekabet Kurumu’nda

Rekabet ihlali ile haksız rekabet, piyasanın işleyişini bozması bakımından benzer gibi gözükse de hukukumuzda ayrışıyor. Haksız rekabet, Türk Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanunu’nda düzenlenirken, rekabet ihlali ise Rekabet Kurumu’nun görev alanına giriyor.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Piyasa ekonomisi, ekonomik faaliyetlerin rekabet odaklı olduğu ilkesine dayanırken, rekabet ihlali ve haksız rekabet günümüzün tartışmalı konuları arasında olmayı sürdürüyor. Haksız rekabet, Türk Ticaret Kanunu ile Borçlar Kanunu’nda düzenlenirken ve davalar açılabilirken, rekabet ihlali ise Rekabet Kurumu’nun görev alanında yer bulmuş durumda. Teşebbüslerin aralarında anlaşması veya çok güçlü teşebbüslerin olduğu durumlarda tek taraflı davranışlarla pazardaki rekabetin sekteye uğratılması, rekabet ihlali kabul ediliyor. Haksız rekabet ise genel olarak dürüstlük kurallarına ve ticari teamüllere aykırı şekilde rakipleri hedef almayı kapsıyor.

ÇALIŞMA TOPLANTISI

İstanbul Ticaret Odası’nda gerçekleştirilen ortak çalışma toplantısı, Rekabet Kurumu uzmanları ile otomotiv sektörü temsilcilerini bir araya getirdi. İTO Yönetim Kurulu Üyesi Salih Sami Atılgan’ın başkanlığında düzenlenen toplantıda servis, yedek parça, taşıt kiralama, ikinci el araç gibi alanlarda rekabet konuları ele alındı. Ortak toplantıya; İstanbul Ticaret Odası Taşıt Kiralama ve İlgili Hizmetler Meslek Komitesi, Kara Taşıtları, Yedek Parçaları ve Ekipmanları Meslek Komitesi, Motorlu Taşıt Satış ve Servisi Meslek Komitesi, Motorlu Araçlar Tamir, Bakım ve İmalatı Meslek Komitesi temsilcileri katıldı. Toplantıda rekabet ihlali ile haksız rekabetin, piyasanın işleyişini bozması bakımından birbirine benzer gibi gözükse de Türk hukukunda ayrıştığına dikkat çekildi. 

BLOK MUAFİYET KANUNU

Sektör temsilcilerinin öncelikle gündeme getirdiği konu ise Blok Muafiyet Kanunu oldu. Söz konusu düzenleme, motorlu taşıtlar sektöründeki dikey anlaşmaların Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4’üncü maddesi hükümlerinin uygulanmasından grup olarak muaf tutulmasının koşullarını belirliyor. Düzenleme özü itibariyle; yeni motorlu taşıtların alımı, satımı veya yeniden satımı; motorlu taşıtların yedek parçalarının alımı, satımı veya yeniden satımı ve motorlu taşıtlara yönelik bakım ve onarım hizmetlerinin sağlanması konulu dikey anlaşmaların, dikey sınırlamalar içermeleri halinde, koşullara uymak kaydıyla grup olarak muaf tutulmalarını sağlıyor. 

DİJİTAL PİYASALAR

Toplantıda, sektör temsilcileri karşılaşılan bazı sorunlardan örnekler vererek, faaliyetlerin Blok Muafiyet Kanunu kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusunda Rekabet Kurumu uzmanlarından bilgi aldı. Dijital piyasalarla ilgili yaşanılan sorunlar da gündeme getirildi. İkinci el otomotiv galerisi sektörü temsilcileri, önde gelen bir internet ilan sitesinin firmalardan, aracın fiyatının 1 milyon liranın üstünde olması durumunda ilan ücretinin yanında komisyon da talep ettiğini belirterek, bunun rekabet ihlalinde hakim durumu kötüye kullanma kapsamına girip girmeyeceği konusunda bilgi aldı.

GÖREV VE SORUMLULUK ALANI

Rekabetin Korunması Hakkında Kanunu uygulamakla yükümlü olan Rekabet Kurumu, tekelleşme ve kartelleşmeyi önleme sorumluluğu da taşıyor. Rekabet Kurumu’nun başlıca görev ve yetkileri şu şekilde:

* Piyasalarda ve satıcılar arasında rekabetin sağlanması ve korunması,

* Piyasalarda rekabeti bozan, engelleyen ve kısıtlayan teşebbüsleri cezalandırma,

* Rekabet kuralları ile çatışsa bile ekonomiye katkısı olan ve tüketicilere yararlı olduğu kanısına varılan anlaşmalara muafiyetler tanıma ve bu tür anlaşmalar için gerekirse ikincil düzenlemeler yapma,

* Belirli bir büyüklüğün üzerinde gerçekleşen birleşme, devralma ve ortak girişimleri inceleyerek tekelleşmeyi önleme,

* Kamu teşebbüslerinin özelleştirilerek özel sektöre devredilmesi aşamalarını inceleme,

* Devletin özelleştirerek terk ettiği alanlarda tekelleşmeyi önleme,

* Rekabetin önüne geçecek veya rekabeti olumsuz etkileyecek kanun ve düzenlemeleri inceleyerek, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına görüş ve öneri bildirme, piyasalarda rekabet koşullarının zaafa uğramasının önüne geçme,

* Mal ve hizmet piyasalarının serbest ve sağlıklı rekabet ortamını sağlama,

* 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunu uygulama, kanunda verilen görevleri yerine getirme,

* Rekabetçi süreci koruyarak kaynakların etkin dağılımını sağlama,

* Toplumsal refahın artırılmasına katkı sağlama,

* Rekabet hukuku ve rekabet politikalarına yön verecek fikri açılımlar yapma.

HAKİM DURUMU KÖTÜYE KULLANMAK REKABET İHLALİ

Rekabet Kanunu’nun yasakladığı faaliyetler arasında yer alan hakim durumun kötüye kullanılması da rekabet ihlali kabul ediliyor. Kanunda hakim durumu kötüye kullanma halleri şöyle tanımlanmış:

*  Ticari faaliyet alanına başka bir teşebbüsün girmesine doğrudan veya dolaylı olarak engel olunması ya da rakiplerin piyasadaki faaliyetlerinin zorlaştırılmasını amaçlayan eylemler,

*  Eşit durumdaki alıcılara aynı ve eşit hak, yükümlülük ve edimler için farklı şartlar ileri sürerek, doğrudan veya dolaylı olarak ayırımcılık yapılması,

*  Bir mal veya hizmetle birlikte, diğer mal veya hizmetin satın alınmasını veya aracı teşebbüsler durumundaki alıcıların talep ettiği bir malın veya hizmetin, diğer bir mal veya hizmetin de alıcı tarafından teşhiri şartına bağlanması ya da satın alınan bir malın belirli bir fiyatın altında satılmaması gibi tekrar satış halinde alım satım şartlarına ilişkin sınırlamalar getirilmesi,

*  Belirli bir piyasadaki hakimiyetin yaratmış olduğu finansal, teknolojik ve ticari avantajlardan yararlanarak başka bir mal veya hizmet piyasasındaki rekabet koşullarını bozmayı amaçlayan eylemler,

*  Tüketicinin zararına olarak üretimin, pazarlamanın ya da teknik gelişmenin kısıtlanması.

06 Şubat 2023 Pazartesi