Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) İşletmesi Genel MüdürlüğüAna Statüsü, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Ana Statü ile TCDD’nin hukuki statüsü, faaliyet alanı ve görevleri, organları ve teşkilat yapısı, müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştirakleriyle bunlar arasındaki ilişkileri, tasfiye, denetim, mali ve personele ilişkin hükümlerle malvarlığı ve ilgili diğer hususlar düzenlendi. Yeni statüye göre TCDD, ulusal demiryolu altyapı ağı üzerindeki demiryolu trafiğini tekel olarak yönetecek.
TÜZEL KİŞİLİĞE SAHİP
Düzenlemeye göre tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir iktisadi devlet teşekkülü olarak nitelendirilen TCDD, kanun, KHK ve Ana Statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine tabi olacak. Kanun çerçevesinde Sayıştay denetimine tabi tutulacak kuruluşun merkeziAnkara’da olacak, ancak Yüksek Planlama Kurulu(YPK) kararıyla değişebilecek.
İŞLETMECİDEN TAHSİLAT
TCDD, tasarrufundaki demiryolu altyapı ağı üzerindeki hizmetleri ve tasarrufunda olmayan ulusal demiryolu altyapı ağı üzerinde verdiği trafik yönetimi ücretlerini işletmecilerden tahsil edecek. Feribot işletmeciliği de yapabilecek olan TCDD, tasarrufunda olan demiryolu altyapısının demiryolu trafiğiyle ilgili olmayan alanlarını işletecek, işlettirecek veya kiraya verecek. TCDD, haberleşme tesisleri ve ağı ile enerji üretimi ve ticareti için gerekli tesisleri ve ağı kuracak veya kiralayacak. Trafik yönetimi hariç kuruluşun faaliyet alanına giren işler, ekonomik ve zaruri görülmesi halinde kısmen veya tamamen başkaları eliyle de yaptırılabilecek.
ŞİRKETE İŞTİRAK
Kuruluş veya bağlı ortaklığının bir anonim şirkete iştiraki, TCDD Yönetim Kurulunun önerisi üzerine YPK kararıyla gerçekleştirilecek.Bir anonim şirkete iştirak için TCDD veya bağlı ortaklığının şirket sermayesine katılma payının en az yüzde 15 olması gerekecek. Bu oran ortaklığın sermaye artırması halinde de yüzde 15’ten aşağı düşürülemeyecek.Aynı iştirake birden fazla teşebbüs veya bağlı ortaklık katılamayacak. TCDD’nin taşınmazlarından ilgili olanlar TCDD Yönetim Kurulu tarafından belirlenipTCDD Taşımacılık A.Ş.’ye 10 yıl süreyle bedelsiz olarak tahsis edilecek.
SİGORTA İŞLEMLERİ
TCDD sermaye payı oranında bağlı ortaklıklarına ve iştiraklerine kefalette bulunabilecek.Sigortacılık mevzuatına aykırı olmamak üzere sigortayla ilgili işlemleri yapacak veya yaptıracak, sigorta acenteliği ve her türlü ekspertiz işlemlerini yapabilecek ve dahili sigorta fonu kurabilecek. Kuruluş, görev ve faaliyet alanlarıyla ilgili yurt içinde ve yurt dışında acentelikler ve temsilcilikler kurabilecek.Görev ve faaliyet alanlarıyla ilgili ulaştırma, lojistik, bilişim ve telekomünikasyon alanlarında danışmanlık da dahil gerekli hizmetleri sağlayacak.
TREN VE FERİBOT İŞLETMECİLİĞİ
Tamamı devlete ait olmak üzere sermayesi 49 milyar 600 milyon lira olan TCDD, yüksek hızlı ve hızlı tren taşımacılığı için demiryolu altyapısı ve demiryolu altyapı işletmeciliği yapacak, demiryolu trafiğini yönetecek, liman, iskele, rıhtım ve ulusal demiryolu altyapısı ağının devamı niteliğinde olan güzergahlarda feribot işletmeciliği yürütecek. TCDD, demiryolu altyapı işletmeciliği ve feribot işletmeciliği için gerekli her türlü çeken ve çekilen araç, malzeme ve gereçleri üretip işletecek.
