Piyasalar Rusya-Ukrayna kıskacında

HABER: BARIŞ CABACI

Rusya ile Ukrayna arasındaki siyasi gerilim tırmandıkça, bu gerilimin küresel emtia piyasalarına yayılma riski de artıyor. İki ulusun çatışması ya da diğer devletlerin Rusya’ya karşı sert yaptırım senaryoları, emtia piyasalarını önemli ölçüde sıkılaştırma potansiyelini de beraberinde getiriyor. Emtia piyasasının önemli güçleri olan bu iki ülke arasındaki gerilim; metal, hububat ve enerji emtialarında önemli bir arz sorunu ortaya çıkmasına yol açabilir ve ciddi fiyat artışlarını tetikleyebilir.

BUĞDAY İHRACATI

Rusya, küresel buğday üretim pazarının yüzde 18’i ile dünyanın en çok buğday yetiştiren ve ihraç eden ülkesi. Ukrayna ise bu üretim pazarının yüzde 8’ini oluşturuyor ve hububat ihracatında dünyanın ilk beş ülkesi arasında yer alıyor. Bu nedenle, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginliğin küresel pazardaki buğday ticaretini olumsuz yönde etkilemesi bekleniyor.

TÜRKİYE’YE ETKİSİ

Türkiye ise Rusya ve Ukrayna’dan birçok tarım ürünü ithal ediyor. Bu yüzden yaşanan her gelişmenin, Türkiye’yi de etkilemesi bekleniyor. TÜİK verilerine göre Türkiye, 2021’de Rusya’dan 4.3 milyar dolarlık, Ukrayna’dan da 1.6 milyar dolarlık tarım ürünü ithalatı gerçekleştirdi. Tarım emtialarında küçük seyirli değişiklikler olsa da şu anlık fiyat dengesi devam ediyor.

METAL EMTİA

Rusya petrolden doğalgaza, paladyumdan alüminyuma kadar birçok kıymetli emtiada süper güç konumunda. JP Morgan’ın verilerine göre geçen hafta, gümüş yüzde 1.4, bakır yüzde 1.6, paladyum yüzde 1.1, kurşun yüzde 3.3, platin yüzde 3.8 arttı. Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre ise alüminyum yüzde 4 artışla ton başına 3 bin 301 dolara yükseldi. Bu da alüminyumun ekim ayından beri en yüksek seviyeyi gördüğü ve 2008’deki 3 bin 800 dolarlık rekora yaklaştığı anlamına geliyor.

TEDARİK SIKINTISI

JP Morgan’a göre Rusya, küresel rafine bakır, alüminyum ve nikel üretiminin yaklaşık yüzde 4-6’sını sağlıyor. Geçen hafta nikel yüzde 3.6 arttı. Nikel, bu artış ile 25 bin dolarla Ağustos 2011’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Rusya’nın Ukrayna’ya asker göndermesi zaten son yılların en yüksek seviyesine gelen nikel, alüminyum, bakır gibi baz metallerde tedarik sıkıntısının oluşmasına neden oldu. Bu nedenle emtia fiyatlarının daha da artması bekleniyor.

YÜZDE 21 ARTTI

Rusya, yüzde 50’lik payla Avrupa’nın en güçlü doğalgaz tedarikçisi. British Petroleum’un (BP) verilerine göre Rusya, 2021’de yaklaşık 639 milyar metreküp doğalgaz üretti. Bu oran, 3.854 trilyon metreküp olan küresel doğalgaz üretiminin yaklaşık yüzde 17’sine tekabül ediyor. Rusya Devlet Başkanı Putin’in, Rusya’nın dünya piyasalarına kesintisiz doğalgaz sevkiyatı sağlamaya devam edeceğini açıklamasına rağmen Rusya ile Ukrayna arasında yükselen gerilimin ardından geçen hafta Avrupa’da mart vadeli kontratlarda doğalgaz fiyatları yüzde 21 arttı.

EMTİA FİYATLARI YÜKSELECEK

Rusya-Ukrayna geriliminin sıcak çatışmaya dönüştüğünü söyleyen İstanbul Ticaret Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayben Koy, yaptırım haberlerinin ve siyasi gerginliğin artmasıyla hem emtia hem de finans piyasalarının önemli ölçüde etkileneceğini vurguladı.

Doç. Dr. Ayben Koy, şu bilgileri verdi: “Bu kapsamda, arz/üretim ile ilgili Rusya’dan veya Rusya’ya yönelik tedbirlerden doğacak olası kısıtlamalar, emtia fiyatlarında yukarı yönlü hareketlere neden olacak. Büyük bir ülkenin savaş aşamasına gelmesi ile yaşanan risk artışı, finans piyasalarında varlık fiyatlarında kayıplar, altın gibi güvenli limanlarda ise yükselişler olarak karşımıza çıkıyor.”

“Mevcut şartlarda artan enflasyon karşısında reel getiri elde etmek zorlaşırken, risklere karşı önlem almanın da önemi artıyor” diyen Doç Dr. Koy, “Yatırımların farklı araçlarda değerlendirilmesi yolu ile risklerin azaltılması ve uzmanlardan destek alınması bireysel yatırımcı için çok önemli. Fakat asıl işletmeler için böyle bir dönemde maliyetleri, nakit giriş ve çıkışlarını, fiyatları, sektördeki gelişmeleri takip ve tahmin etmek giderek zorlaşıyor. Bu yüzden şirketler etkin bir bütçe yönetimi oluşturmak ve risk yönetimi araçlarını kullanmak için geç kalmamalı” değerlendirmesinde bulundu.

TURİZM GÖZÜNÜ KARADENİZ’E ÇEVİRDİ

Türkiye’nin önemli gelir kaynaklarından biri de turizm. TÜİK verilerine göre Türkiye’nin turizm geliri, 2021’de bir önceki yıla göre yüzde 103 artarak, 24 milyar 482 milyon 332 bin dolara yükselirken, toplam ziyaretçi sayısı 29 milyon 357 bin 463 kişi oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’yi ziyaret eden toplam turist sayısı içinde Rusya ve Ukrayna’nın aldığı pay ise yaklaşık yüzde 24. Rusya ve Ukrayna arasındaki gerginlik, Türkiye’nin 2022 için hedeflediği turizm hedefi olan 35 milyar dolara ulaşmasını zorlayabilir. Bu yüzden, turizm sektörü de gözünü, Rusya ve Ukrayna arasındaki gelişmelere çevirdi.

28 Şubat 2022 Pazartesi

Etiketler : Gündem