OVP’deki planlı tarım hedefi için tarihi adım

OVP’de yer alan öncelikli reform alanlarından tarımla ilgili olarak Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girdi. Bu kapsamda oluşturulan kurul, her alanda gerekli planlama ile gıda arzı güvenliğini ve ticari dengeleri sağlayacak yönlendirmeleri yapacak.

Orta Vadeli Program’da (OVP) büyüme ve ticareti geliştirmeye yönelik öncelikli reform alanlarından biri olan planlı tarımsal üretimle ilgili yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Tarım ve Orman Bakanlığınca hazırlanan ‘Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik’, 14 Eylül’de Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, tarımsal üretimin öngörülebilir ve yönetilebilir olmasını temin etmek için Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tesis edilecek. 

En az yılda iki kez toplanacak olan kurul, üretimden sorumlu Bakanlık birimlerinin teklifi üzerine üretim planlamasına konu ürün veya ürün gruplarını değerlendirecek. Kurul, tarımsal üretim planlanmasına esas olmak üzere üretim dönemleri itibarıyla ürün veya ürün gruplarıyla asgari ve azami üretim miktarlarını belirleyecek.

Kurul bütüncül yaklaşımla tarım, tarımsal sanayi ve kırsal kalkınmada entegrasyonu sağlayacak yönlendirmeleri yapacak.

Kurul, arz güvencesinin temin edilmesi, verimliliğin artırılması ve tarımsal üretimin geliştirilmesi için iklim değişikliğini de dikkate alacak. Kurul, bunun için uygun ekolojilerde arz ve talep miktarıyla yeterlilik oranına göre tarımsal üretim planlaması yapacak. Kurul ayrıca, üretim planlamasını tarımsal faaliyet alanlarına göre havza veya işletme bazında belirleyecek.

ÜRETİM İZİNLERİ

Aynı yönetmelikle bitkisel, hayvansal ve su ürünlerinde üretimin planlanması, bu alanlarda gerekli izinlerin verilmesi ve üretim planlamasına başvurulara ilişkin detaylar da belirlendi.

Buna göre, bitkisel üretim planlaması yapılırken, sözleşmeli üretim, organik tarım ve iyi tarım uygulamaları yapılan alanlar, hayvancılık işletmelerinin kendi ihtiyaçlarına yönelik yem üretimleri, tarla içi modern sulama sistemleri kullanılarak yapılan üretimler, özel mevzuatı çerçevesinde ekim nöbeti zorunluluğu olan ürünler ve çiftçi örgütlerince ortak üretim alanlarında yapılan üretimlere öncelikli olarak izin verilecek.

Hayvansal üretim planlamasında ise sözleşmeli üretim, organik tarım ve iyi tarım uygulamaları yapılan işletmeler, ana sözleşmesinde hayvancılık faaliyeti olan çiftçi örgütleri tarafından ortak yapılan üretimler ve Bakanlık ıslah programlarına kayıtlı veya soy kütüğüne üye damızlıkçı ve/veya ari işletmeler öncelikli izin alabilecek.

Su üretim planlaması yapılırken ise avcılık ve yetiştiricilikte arz-talep durumu, balıkçı gemi sayısı ve üretim miktarları gibi kıstaslar göz önünde bulundurulacak.

Daha önce tesis edilmiş dikili alanlardaki çok yıllık bitkiler ile kurulu olan işletmeler, yönetmelik hükümleri kapsamında olmayacak.

GIDA ARZ GÜVENLİĞİ KÜRESEL GÜNDEM

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik hakkındaki değerlendirmesinde, “40-50 yıllık bir hikayesi var. Her konuşulduğunda ‘ya aslında bizim tarımsal potansiyelimiz çok ama biz şu tarımda planlamayı bir türlü hayata geçiremedik’ serzenişleri vardı. İnşallah, biz bunun en önemli kısımlarını geçtik. Artık bundan sonrası, el ele vererek üreticilerimizle, ilgili şehirlerdeki dinamiklerle bunun uygulanmasını sağlamak” dedi.

“Güçlü Türkiye’nin yolunun güçlü tarımdan geçtiğini bilerek hareket ediyoruz” diyen Bakan Yumaklı, şunları söyledi: “Hindistan’daki G20 Liderler Zirvesi’nde de bu konu gündemi meşgul etti. Dünya Gıda Örgütü ile 9 ülkenin tarım bakanlarının iştirak ettiği toplantı da küresel gıda kriziyle alakalıydı. Ayrıca Asya ülkelerinin kendi içlerinde buna benzer toplantıları oldu. Bu toplantıların ana konusu gıda arz güvenliği. Bu nedenle işte bu ‘yeni normal’ dediğimiz iklim değişikliğinden tutun da jeopolitik risklere, doğal afetlere kadar bütün hususların, sadece bizim ülkemizi değil, dünyadaki bütün ülkeleri benzer şekilde etkilediğini görmemiz ve düşünmemiz mümkün.” 

Yumaklı, son dönemdeki gıda milliyetçiliği konusuna değinerek, “Ülkelerin korumacı, gıdayı kendilerine birincil konu olarak elde edip gerekli gıda miktarını kendi ülkelerinde tutmakla ilgili çok ciddi bir gayretleri var” şeklinde konuştu. 

Bakan Yumaklı, şöyle devam etti: “Orta Vadeli Program’ın (OVP) en önemli konularından biri de kırsal kalkınma ve gıda arz güvencemiz için alınacak olan tedbirlerdi. OVP’de yer alan 14 başlığı sektör paydaşlarımızla el ele vererek tamamlıyoruz.”

ÜRETİM ALANLARI KARARI 2024’TE

Orta Vadeli Program’da afet yönetimi kapsamında, “Tarımsal kuraklıkla mücadele için eğitim, kapasite geliştirme, Ar-Ge projeleri ve erken uyarı sistemi çalışmaları sürdürülecek” denildi. Ayrıca OVP’de dijital dönüşüm için yapılacak işlerden biri de “Tarımsal faaliyetlerde dijital uygulamalarla ürün doğrulama, rekolte tahmini, yapay zeka, coğrafi bilgi sistemleri oluşturulacak” şeklinde belirtildi. OVP’de planlı tarımsal üretimle ilgili reform adımları şu şekilde kaydedildi: 

• Ürün ve tarım parseli bazında asgari ve azami üretim alanları belirlenecek; çiftçi başvurularının, üretim izinlerinin ve ekim kontrolünün çerçevesi ortaya konulacak. Bu konuda karar, 2024’ün ikinci çeyreğinde çıkacak. 
• Gıda fiyatlarında istikrarı ve arz güvenliğini sağlamayı teminen stratejik tarım ürünlerinde hedef yeterlilik oranları belirlenecek ve üretim planlaması yapılacak. Bu konudaki idari düzenleme de 2024’ün ikinci çeyreğinde duyurulacak. 
• Yaş meyve sebze ürünlerinde mevsimselliği en aza indirmek amacıyla Sera Organize Tarım Bölgesi (OTB) kurulmasına yönelik yatırımlar hızlandırılacak, yeni sera kurulumu ile sera yenileme yatırımları desteklenecek. Bunun için gerekli idari düzenleme, 2024’ün üçüncü çeyreğinde çıkacak.

18 Eylül 2023 Pazartesi