Osmanlı’dan ‘Cumhuriyet’e açılan han

HABER: MÜGE BİBER

IV. Vakıf Han, Eminönü’ndeki Mimar Kemaleddin ve Hamidiye caddelerinin kesiştiği noktada bulunuyor. Han, eski I. Abdülhamid Külliyesi’nin imaretinin yerine yaptırıldı. Ulusal mimarlık akımının öncülerinden Mimar Kemaleddin tarafından 1911’de tasarlanan IV. Vakıf Han’ın inşaatına 1912’de başlandı. Fakat patlak veren Balkan Savaşları ve 1. Dünya Savaşı sebebiyle binanın yapımı durdu.

1926’DA TAMAMLANDI

Han, inşasına ara verildiği tarihten 14 yıl sonra 1926’da tamamlandı. Mimar Kemaleddin, her eserinde kullandığı klasik Osmanlı mimarlığına ait bir takım öğelere IV. Vakıf Han’da da yer verdi. Böylece han, mimarın mukarnas, çini, geniş saçaklar, kubbe, sivri kemer gibi eklektik bir anlayışla yaptığı en önemli anıtsal yapıların arasında yer aldı.

KASTELLİ DE KULLANDI

Bodrumla beraber yedi katlı handa 148 ofis bulunuyor. Han ilk yıllarında Vakıflar Başmüdürlüğünce iş hanı olarak kullanıma sunuldu. Daha sonraki yıllarda ise İstanbul Borsası’nın merkezi olarak da değerlendirildi. 80’li yılların ünlü bankerlerinden Banker Kastelli’nin de bürosunun bulunduğu han, 2000’li yılların başına kadar dükkan ve bürolardan oluşuyordu. Daha sonraki yıllarda ise bu mekan, adliye binası olacağı gerekçesiyle boşaltıldı. 2006’ya kadar boş kalan bina, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yap-işlet-devret modeli ile turizm sektörüne kazandırıldı.

ARTIK OTEL

Geçirdiği restorasyonlar sonucunda otel işlevi kazanan han, bazı değişikliklere uğradı. Binanın girişi tam merkezdeki dükkanın bulunduğu yere alınarak, otelin resepsiyon bölümünün burada konumlanması sağlandı. Binanın; cephe onarım, bakım ve temizleme işlemleri yapıldı. Binanın mevcut plan düzeni aynen muhafaza edildi. Çatı arasının lokanta yapılması dışında binaya ek bir fonksiyon yüklenmedi. Yapı bugün otel olarak hizmet veriyor.

FRANSIZLAR KIŞLA YAPTI

İstanbul’un işgali sırasında Fransızlar, IV. Vakıf Han’ın bir bölümüne, henüz inşaat halinde olmasına rağmen Caserne Victor (Viktor Kışlası) tabelasını astı. Mekan bu dönemde en karanlık günlerini yaşarken işgal kuvvetleri tarafından kışla olarak kullanıldı.

90 YILLIK KUBBE

IV. Vakıf Han’ın en üst katında köşede yer alan kubbesine dokunulmaması, yapıya anıtsal bir etki katıyor.

OSMANLI MİMARİSİNİ BUGÜNE TAŞIDI

1908’de Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti adıyla ilk meslek odasını kuran Mimar Kemaleddin, II. Meşrutiyet’in ilanından sonra tarihi yapıların restorasyonu ve yeni yapıların tasarımıyla ilgilendi. Osmanlı mimarisinin özelliklerini inceleme, kendi mimari üslubunu biçimlendirme ve ulusal mimari konusundaki düşüncelerini geliştirme imkanı buldu. Mimarın başlıca eserleri arasında Bebek Camisi, Vedat Tek’in başladığı Vakıf Oteli (Ankara Palas), Gazi Eğitim Enstitüsü, Çamlıca Kız Lisesi TCDD Genel Müdürlüğü, I., II., III. ve IV. Vakıf Hanları bulunuyor. Ayrıca 20 Türk Lirası banknotunun üzerin-de Mimar Kemaleddin’e ait portre ve bir yapısının çizimi yer alıyor.

İTO’YA EV SAHİPLİĞİ YAPTI

14 Mayıs 1925’te Ticaret ve Sanayi Odaları Nizamnamesi yürürlüğe girdi. Tüzel kişilik kazanan Odalara üyelik zorunlu oldu. Bu süreçte İstanbul Ticaret Odası da IV. Vakıf Han’a taşındı ve bu binada hem tarihe tanıklık etti hem de İstanbul tüccarına hizmet verdi.

25 Ekim 2016 Salı

Etiketler : Gündem