Nakış makasıyla ‘kat kat’ sabır

HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL

Önce ortaya çıkartacağı deseni belirliyor, sonra belirlediği desene uygun renklerde ebruyu kağıda aktarıyor, ardından ebrunun aktarıldığı renkli kağıtları nakış makası ile tek tek kesiyor. En son kestiği minik parçaları bir bütün haline getirerek yepyeni bir sanat eseri ortaya çıkartıyor. Tamamen Türk kültürüne özgü bir sanat dalı olan kağıt oyma sanatı kat’ı, sanatçı Nurhan Ulusaraç tarafından sabırla işleniyor. Ebru sanatıyla katı’yı buluşturan Ulusaraç’ın kimi eserlerini tamamlaması bir yılı buluyor.

50 KAT AMA YEKPARE

Eski banka çalışanı Ulusaraç, Orta Asya Türkleri tarafından sanat dünyasına kazandırılan kat’ı sanatının günümüz temsilcilerinden biri. Kendine özgü teknikle kat’ı sanatındaki renkli kağıtları ebru deseni ile oluşturan Ulusaraç, her bir motif için ayrı ayrı renk oluşturuyor. Ortaya çıkarmak istediği desene uygun renklerde ebruyu teknesinde işleyen Ulusaraç, sonrasında bunları kesmek için masa başına geçiyor. En az 5 kat kağıdı üst üste yapıştırarak kat’ı sanatını ortaya çıkartan Ulusaraç, “Kimi zaman 50 kat kağıdı bile üst üste yapıştırdığım oluyor. Ancak nizami işlendiği için bakanlar eseri yekpare görüyor” diyor.

İKİ SAAT KESİM

Kat’ı sanatının en önemli püf noktalarından biri, kağıt parçalarının nizami olarak kesilmesi. Ebru deseninin işlendiği parçalar küçük küçük kesildikten sonra yapıştırma aşamasında eserin bütünlüğünün bozulmaması için kat’ı sanatçıları kesim aşamasına büyük önem veriyor. Ulusaraç, en çok kesim işleminin vakit aldığını belirterek, “İki saatten fazla o küçük nakış makası ile kesim yapamıyoruz. Eğer iki saat kestiysek elimizi 4 saat dinlendirmemiz gerekiyor. Bu yüzden kat’ı sanatı kendi belirlediği vakitte doğuyor. Bazen üç, bazen altı ay, bazen bir yıl sonra eserin tamamını görmek mümkün oluyor” diyor.

GELENEKSEL YAPIŞKAN

Kat’ı sanatının kesme işleminden sonraki aşamalarından birini yapıştırma alıyor. İnce ince kesilen kağıt parçalarının yapıştırılması için de özel bir malzeme kullanılıyor. Ulusaraç, bu malzemenin de geleneksel usullere göre birkaç malzemenin birleşimi ile yapıldığını ifade ederek, “Çok küçük ve çok fazla kağıt üst üste geleceği için yapıştırma işleminin de buna özel yapılması gerekiyor. Yapışkanı sürdükten sonra dışarı taşmaması için bir malzeme ile düzenliyoruz” diye konuşuyor.

BANKADA SANAT ÖZLEMİ

Yeni Camii Hünkar Kasrı’nın ağustos ayı sergi konuğu olan Ulusaraç, 22 yıl bankada çalıştıktan sonra kendini sanatın sakin limanına bırakanlardan. Emekliliğe iki yıl kala sanatla profesyonel olarak ilgilenmeye karar veren Ulusaraç, “Lisede sanat eğitimi almıştım. Aklımın bir köşesinde hep sanatla ilgilenmek vardı. Emeklilik yıllarımda Caferağa Sanat Medresesi’nde eğitim almaya başladım. 2002 yılında Fuat Başar’la ebru çalışmalarına, 2005 yılında da Dürdane Ünver’le kat’ı çalışmaya başladım. 2007 yılında TBMM Milli Saraylar Geleneksel Türk Süsleme Sanatları Eğitim Merkezi’ni bitirerek, kat’ı sanatından icazet aldım” diye özetliyor sanatla ilgilenme hikayesini.

15 Ağustos 2022 Pazartesi

Etiketler : Gündem