Uluslararası Teknolojik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı (UTESAV) tarafından ‘Moğolistan’da Türk İzleri’ konulu bir panel düzenlendi. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç ile MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan ve İstanbul Ticaret Odası Sayman Üyesi Ahmet Özer’in de katıldığı toplantıda, İstanbul Ticaret Odası eski Başkanı ve İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Yalçıntaş, İTO ve MÜSİAD Başkan Yardımcısı İsrafil Kuralay ile MÜSİAD Yüksek İstişare Heyeti Üyesi Ali Rıza Arslan konuşmacı olarak yer aldı.
DÜNYANIN ÇATISI
MÜSİAD Genel Merkez’deki programda konuşan İsrafil Kuralay, Moğolistan’ın bulunduğu yer itibariyle dünyanın çatısı konumunda olduğunu söyledi. Kuralay, şunları söyledi: “Vezir Tonyukuk, başkent Ulan Batur’un doğusunda yaşamış, 40 sene vezirlik yapmış. ‘Türklerin Müslüman olmasının önünü ilk açan kişi’ olarak kabul edilir.”
DEVLETİN KURULDUĞU VADİ
Kuralay, Türk tarihi açısından Moğolistan’ın, laboratuvar niteliğinde, araştırmaya açık, arkeolojik müze özelliği taşıdığını kaydetti. Kuralay, Türklerin bölgede yoğunlukla yaşadığı yerin Bayan Ölgii olduğunu belirterek, şehrin 1940’ta kurulmasına rağmen, hâlâ çadırlarda yaşayan Türklerin bulunduğunu söyledi. Kuralay, “Türk tarihi açısından ilk yazılı anıtların olduğu Orhun Abideleri (Bilge Kağan ve Kül Tigin Yazıtları) Bayan Ölgii’de. Orhun Vadisi ilk Türk devleti olan Göktürk Devleti’nin kurulduğu yer. Moğollarla Türkler burada iç içe geçmiş durumda. Moğolistan’da yaşayan Türk toplulukları Saka Türkleri, Hoton Türkleri, Tuva Türkleri ve Uygur Türkleri. Bugünkü Türkçemize en yakın Türkçeyle konuşanlar Uygur Türkleri” diye konuştu.
Murat Yalçıntaş da Türklerin tarih sahnesine çıktığı en eski ata yurdunun Moğolistan olduğunu kaydetti. Yalçıntaş, “Burada Türklere ait ilk kelimelere rastladık. Bu kelimeler balbal denilen taşlarda yazıyor. Taşların özelliği, Türkler vefat ettiğinde, öldürdüğü düşman sayısı kadar vefat eden kişinin mezarının olduğu yere taş dikmeleri. Amaç, mezarda yatan kişinin ne kadar güçlü olduğunu göstermek” dedi.
DAYANIKLI ATLAR
Moğolistan’da tarımın çok az olduğuna dikkat çeken Yalçıntaş, halkın büyükbaş hayvancılık yaparak geçimini sağladığını söyledi. Yalçıntaş, “Özellikle Moğol atları, büyükbaş hayvanlar içinde en yaygın olanları. Atlar, eksi 35 derecede bile dışarıda durabiliyor. Çabuk yorulmaz ve 170 kilometre gidebilirler.”
Ali Rıza Arslan ise Türkiye’nin Moğolistan’daki Türk değerlerini koruma altına aldığını belirtti. Türk tarihi ve Türk kültürüyle ilgili belgesellerin artmasını isteyen Arslan, “Çünkü bu tür belgeseller, gelecek nesillere ışık tutacak mahiyette” dedi.
