HABER: ADEM ORHUN
Türkiye genelinde 13 milyon yapıyı ilgilendiren ‘imar barışı’ kangren olmuş birçok sorunun çözülmesini sağlayacak. Kanunda yapılan değişikliğin ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ‘Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ başlıklı tebliği 6 Haziran’da Resmi Gazete’de yayımlandı. O tarihten itibaren hem vatandaşların hem şirketlerin konuya ilgisi daha da arttı. Bakanlık ve belediyeler eliyle ilçelerde bilgilendirme masaları kurulurken, başvurular hakkında toplantılar yapılıyor.
SORULAR CEVAP BULDU
Bu toplantılardan biri de İstanbul Ticaret Odası’nda (İTO) düzenlendi. İTO ile Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) işbirliğinde düzenlenen ‘İmar Barışı Paneli’ yoğun ilgi gördü. Panelin açılış konuşmasını İTO Yönetim Kurulu Üyesi Yakup Köç gerçekleştirdi. Köç, Oda’ya ve Oda’nın ilgili kurullarına imar barışı ile ilgili çok fazla sayıda soru geldiği için bu paneli düzenlediklerini belirterek, hem vatandaşların hem de inşaat, ticaret ve sanayicilerin bu panelde sorularına cevap bulacağını kaydetti.
HAK KAYIPLARINA SON
GYODER Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Gürsel Öngören’in oturum başkanlığını yürüttüğü panelde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Mücahit Demirtaş, devletin vatandaşlar için büyük bir fırsat sunduğunu söyledi. Müsteşar Yardımcısı Demirtaş, “Toplam 26 milyon konutun yarısının imarla ilgili sorunu var. Bu sorunlar, vatandaş, belediye ve devlet için de hak kayıplarına sebep oluyor. Bununla birlikte her inşaatın ayrı bir durumu var. Tüm bunları kapsayan bir yasal düzenleme hazırlamaya çalıştık. Hedefimiz yerel yönetimleri devreye sokmak. Onlar da finans desteği istiyor. Biz de onun kurgusunu yaptık. Bu imar barışı kendi içinde finans kaynağını ortaya çıkarıyor. Meskenler için birkaç bin TL ödeme çıkıyor.
Bu da mali bir kaynak olacak” diye konuştu.
KENTSEL DÖNÜŞÜME DESTEK
Demirtaş, imar barışı sayesinde vatandaşın binasıyla ilgili yasal kovuşturmaların ortadan kalktığını ve tapusunun kendisine verildiğini kaydederek, “Aynı zamanda oradan elde edilen gelirle o binalar arasında sıkıntı varsa onların dönüştürülmesiyle ilgili bir imkan sunuyoruz” dedi. İmar barışı kapsamında ‘Yapı Kayıt Belgesi’ (YKB) için başvuruların e-devlet üzerinden 8 Haziran’da alınmaya başlandığını hatırlatan Demirtaş, 26 Haziran itibariyle 2 milyon 806 bin başvuru yapıldığını ve bunun 1.3 milyonun kaydının tamamlandığını belirtti.
KARIŞIKLIK GİDERİLECEK
GYODER Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Feyzullah Yetgin ise, “Yaklaşık 7.5 milyon konutun dönüşmesi gerekiyor. Dönüşüm kapsamında her yıl 500 bin yeni konut yapılması halinde 15 yıllık bir süreçten bahsediyoruz.
İmar konusunda şu anki vaziyet sebebiyle undo (geri al) işlemi yapma imkanı yok.
Binaların izni, ruhsatı, iskan belgesi olmadığı veya sorunlu olduğu için yaşanan bu kaotik durumu ortadan kaldırmak gerekiyor. Bu yasal düzenleme de bu yönde ciddi bir imkan” dedi.
TİCARİ KULLANIM
Çevre ve Şehircilik İstanbul İl Müdürü Dr. Av. Veli Böke de ‘Yapı Kayıt Belgesi’ (YKB) için başvuru sırasında alınan ücretlere açıklık getirdi. Böke, konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda yüzde 5 ödeme hesaplandığını kaydetti. Böke, karma kullanımlarda da kullanım oranına göre sistemin hesaplama yaptığını belirtti. Böke, tek veya iki katlı mesken amaçlı binalarda 2.500-3.000 TL’den başlayan ödemelerin miktarının; binaların büyüklüğü, kat sayısı, entegre sanayi yapısı veya lüks olup olmamasına göre değiştiğini söyledi.
NE SAĞLAYACAK?
Böke, “Eğer vatandaş, binam yıkılmasın, binama kimse kaçak demesin, para cezasıyla tehdit edilmeyeyim, elektrik-su gibi ihtiyaçlarım bağlansın derse yasa kapsamında bunlar derhal sağlanabiliyor. Öyle geniş işlemlere de gerek yok. İnternet üzerinden e-devlet şifresiyle girip formu doldurup beyanda bulunmanız yeterli. Üstelik beyanı kayda alınanların, daha önce imar kanununa göre verilmiş idari para cezaları da kalkıyor” dedi.
CİNS DEĞİŞİKLİĞİ
YKB aldıktan sonra arsa tapusu görünen gayrimenkulü binaya çevirmek için (cins değişikliği) birtakım işlemler gerektiğini belirten Böke, şunları söyledi: “Öncelikle zemin tespit raporu çıkarılmalı. Vatandaşın kat planını çıkarması da lazım. Bunu Mimarlar Mühendisler Odası (MMO) desteğiyle alabilirler. Tapuya aktarılması gereken mimari proje hazırlanmalı. Bu da MMO desteğiyle yapılabilir. Çok da detaylı olması gerekmiyor. Belediyeden terkine yönelik belge de alınmalı. İstanbul’da 39 ilçede ve ayrıca il müdürlüğü binamızda bilgilendirme ve giriş ofislerimiz var. İTO gibi bazı önemli noktalarda da bu yönde hazırlığımız var.”
PLANLI OLMALI
GYODER İcra Kurulu Üyesi ve Küçükçekmece eski belediye başkanı Aziz Yeniay, “Daha önce imarda ‘af’ olarak çıkan düzenlemeler sorunları derinleştirdi. Hem hisseli arazilerdeki mülkiyet problemi hem de kentsel dönüşümde kamu zararı gibi sorunlara yol açtı. Bundan sonra benzeri sorunlar yaşanmaması için ‘müktesep hak’ konusunun bir an önce yasalaşması lazım” dedi.
Yeniay, “13 milyon sorunlu binanın 5 milyonu hakkında idari para cezası kararı var. Bir şekilde devletle toplumun barışması lazım. Daha önce küçük problemlerin etrafından dolaşıyorduk.
Sonra bu problemler içinden çıkılmaz hale geliyordu. Bu barışın ardından artık imar işlerinin kanunlara ve planlama kriterlerine uygun yapılması gerekiyor” şeklinde konuştu.
KREDİ SAĞLANMALI
KTÜ Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bayram Uzun da, imar barışı hakkında önerilerde bulundu. Prof. Uzun, şunları söyledi: “İmar barışı için kendi mülkü dışında Hazine, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde Yapı Kayıt Belgesi edinmiş yapılar için işgalindeki arazi satışı yerine üst hakkı kurulması düşünülmeli. Yapı Kayıt Belgesi almış gecekondu nitelikli binaların tapunun beyanlar hanesinde gösterilmesi de yararlı olur. Ödemelerin taksitlendirilmesi de önemli bir konu. İmar barışı kapsamında bankaların kredi vermesi sağlanabilir. Ayrıca, halen yürürlükte olan 2981 sayılı yasadaki önemli kolaylaştırıcı hükümlerden yararlanılması düşünülmeli.”
MALİYET HESABI YAPILMALI
Panelde, yeni imar barışı kapsamında başvuracakların, maliyet hesabını iyi yapması istendi. 2004 sonrası yapılan binaların yapı ömrü ve dayanıklılık açısından avantajlı olduğunu kaydeden yetkililer, eski binaların ömrünün azalması, deprem riski ve kentsel dönüşüm projeleri nedeniyle gereksiz bir masrafa yol açabileceğini belirtti.
BİLGİ HATTI VE REHBER DOSYA
Çevre ve Şehircilik İstanbul İl Müdürü Dr. Av. Veli Böke, “İmar barışı hakkında çağrı hattımız 02123184100.
Ayrıca Bakanlık, Alo 181 üzerinden de sorularınızı cevaplıyor. En önemlisi Bakanlığın internet sitesinde (http://imarbarisi.csb.gov.tr) başvuru işlemlerinin nasıl yapılacağına dair rehber dosyaları incelemenizi tavsiye ediyoruz” dedi.
DÜZENLEMELER YAPILMALI
İTO Mimarlık ve Mühendislik Meslek Komitesi Üyesi Murat Özdemir, kanunun uygulanmasında karşılaşılabilecek bazı eksikliklere işaret etti. Özdemir, “YKB bedeli tespitinde tüm yapıların aynı şekilde ücretlendirilmesi, yapının depreme dayanıklılığının malikin sorumluluğuna bırakılması ve iskan izni bulunmayan yapılarda maliklerin herhangi birisinin YKB bedelini ödemesi halinde diğer yapı maliklerinden kendi paylarına düşen miktarı talep hakkının bulunmaması, uygulamada sıkıntılar doğurabilir. Bu konuda düzenleme yapılması gerekiyor” dedi.
EKİMDE BİTİYOR
Başvuruların 31 Ekim’e kadar süreceğini dile getiren yetkililer, son ödeme tarihinin ise 31 Aralık olduğunu hatırlattı. Başvurular e-devlet sistemi üzerinden kabul ediliyor.
İTO Başkanı Şekib Avdagiç de twitter mesajında, kısa sürede imar barışı ile ilgili bir bilgilendirme merkezinin hizmete gireceğini belirtti.
