Milli gelirde 1 trilyon dolar için 5 faktör

HABER: ADEM ORHUN

Pandemi şartlarına ve küresel etkilere rağmen geçen yılı artıda kapatmayı başaran Türkiye, büyüme ivmesini sürdürecek tedbirlerin bulunduğu ekonomi programını yayımladı. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan Orta Vadeli Program (2022-2024), Türkiye’nin Cumhuriyet’in 100’üncü yılına yüksek teknolojili üretime dayalı büyüme modeliyle ulaşmasını öngörüyor. Programda, mal ihracatındaki artışın devam etmesi, ithalatta dışa bağımlılığı azaltacak tedbirlerin uygulanması ile hizmet gelirlerinin yükselmesi bekleniyor. Böylece cari işlemler açığının GSYH’ye oranının azalarak 2024 yılında yüzde 1 seviyesine inmesi öngörülüyor. Böylece 800 milyar dolar civarında olan milli gelir, program dönemi sonunda
1 trilyon dolara ulaşacak.

YIKICI TEKNOLOJİLER

Programa göre, başta yükselen ve yıkıcı teknolojiler olmak üzere yeni açılacak çağrılar ile Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi (HAMLE) Programı’nın uygulanmasına etkin şekilde devam edilecek. HAMLE kapsamında desteklenmekte olan projeler için yenilikçi finansman modelleri geliştirilecek.

ÇIĞIR AÇICI ALANLAR

OVP döneminde öngörülen yıllık ortalama yüzde 5.3 büyüme için hem yatırım teşviki hem Ar-Ge desteği yönündeki politikalar yürürlüğe konulacak. Programa göre çığır açıcı teknolojilere yönelik yeni Ar-Ge projeleri başlatılacak. Bu kapsamda şu alanlardaki araştırmalar desteklenecek:

* Kuantum

* Yapay zeka

* Biyoteknoloji

* Genetik

* Yeni nesil nükleer enerji

TEKNOLOJİYLE BÜYÜME

Programa göre büyüme hedefleri için alınacak tedbirlerden bazıları şöyle olacak:

* Sanayide teknoloji seviyesi yüksek sabit sermaye yatırımları ve doğrudan yabancı yatırımlar özendirilecek.

* Yatırım teşvik sistemi daha da sadeleştirilecek. Yenilikçi ve katma değerli üretime yönelen, özsermaye ağırlıklı gerçekleştirilen, küresel değer zincirinin bir parçası olan ve bölgesel kümelenme öncelikleriyle uyumlu yatırımlara özellikle destek sağlanacak.

* Sanayileşme İcra Komitesi tarafından yenilik, yerlileşme ve teknoloji transferi içeren kamu alımları ve politikaları yoluyla Ar-Ge’den ticarileşmeye kadar özel modeller geliştirilecek.

GELİŞTİRME BÖLGELERİ

OVP’de belirtilen politikalar kapsamında Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Ar-Ge ve yenilik kapasitesi güçlendirilecek. Ayrıca yüksek teknoloji ürünlerinin üretileceği yeni nesil endüstri ve teknoloji bölgeleri kurulacak. Bu bölgelerde büyük ölçekli yerli ve yabancı yatırımlar yer alacak.

Programda, düşük teknolojili ürünlerin yoğun olduğu sektörlere de değinildi. Bu sektörlerde kalite, tasarım ve markalaşmayı sağlayacak politikalar izlenerek, ihracatın katma değeri artırılacak.

YEŞİL DÖNÜŞÜM

OVP döneminde, uluslararası yatırım çekme süreci, Yeşil Mutabakat Eylem Planı’nda yer alan hedef ve eylemler de dikkate alınarak şekillenecek. Programa göre yeşil OSB ile yeşil endüstri bölgesi sertifikasyon sistemi tamamlanacak. Ayrıca sera gazı emisyon artışını sınırlandıracak yatırımlar desteklenecek. Bu kapsamda şu alanlarda yeşil dönüşüm için destek ve kredi mekanizmaları hayata geçirilecek:

* Sanayi

* Ticaret

* Ulaştırma

* Çevre

* Enerji

Orta Vadeli Program dosyasına şu adresten ulaşabilirsiniz: www.sbb.gov.tr/orta-vadeli-program-2022-2024

YATIRIMI ÖZENDİRMEK GÜÇ KAZANDIRACAK

İstanbul Ticaret Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Elçin Aykaç Alp, OVP’yi değerlendirirken, ekonomilerin ihtiyaçlarına ve parasal genişlemeye dikkat çekti. Pandemi sürecinde birçok gelişmekte olan ülkenin parasal genişleme sürecini takip ettiğini belirten Prof. Dr. Alp, “Ancak salgına özgü koşullar, uluslararası finansal piyasalardaki bu genişleme hareketinin daha öncekilerden farklı sonuçlar doğurmasına sebep oldu. Bu noktada OVP, bir anlamda Türkiye’nin de yeni ekonomik düzene hazırlıkları ile ilgili önemli bir yol haritası sunuyor” dedi. Prof. Dr. Alp, program hakkında şunları söyledi: “Özellikle Yeşil Mutabakat’a Türkiye’nin hazırlanması, yeni nesil endüstri ve teknoloji bölgelerinin kurulması gibi Türkiye’nin ekonomik dönüşüm sürecini hızlandıracak uygulamalara yer vermesi büyük önem taşıyor. Ancak bahsettiğim parasal genişleme sürecinin yakın bir zamanda parasal sıkılaşma sürecine dönüşmesi ihtimali, bu projeler için gereken finansal arka planın üzerinde daha fazla durmamızı gerektirecek. Önümüzdeki yıl itibariyle enflasyon ve faizler üzerindeki küresel ölçekte artış baskısı, dış finansman koşullarını zorlaştırabilir. Bu nedenle OVP’de de öngörüldüğü üzere içeride gelir artırıcı, yatırım ortamını iyileştirici ve tasarrufların artmasını sağlayacak adımlar atılması büyük önem taşıyor.”

ÖDEMELER DENGESİNE İHRACAT İLACI

OVP’de ödemeler dengesini destekleyecek unsurlardan birinin ihracat gelirlerini artırmak olduğu kaydedildi. Buna göre alınacak tedbirlerden bazıları şöyle olacak:

* Tercihli Ticaret Anlaşmaları ve Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) hizmet ticareti ve dijital ticareti de kapsayacak şekilde güncellenecek.

* Afrika ve Latin Amerika’ya yönelik açılım politikası ile ‘Yeniden Asya’ girişiminde somut gerçekleşmeler sağlanacak.

* İhracatta ‘Uzak Ülkeler Stratejisi’ hayata geçirilecek.

* Başta e-ihracat olmak üzere hizmet ihracatına yönelik destekler etkinleştirilecek ve yeni destek mekanizmaları geliştirilecek.

* Yurt Dışı Lojistik Merkezler üzerinden ihracatçıların potansiyel pazarlara ve dağıtım kanallarına erişimi hızlandırılacak.

* Aralıklı olarak ihracat yapan firmaların ihracatta sürekliliğini sağlamaya yönelik makina öğrenmesi ve davranış bilimlerini temel alan çalışmalar yürütülecek.

TEKNOPARK İSTANBUL’DA ÖNCÜ QUBİTRİUM

Türkiye’nin ilk genel kuantum teknolojileri firması, Teknopark İstanbul’un kuluçka merkezinde (Cube Incubaiton) bulunuyor. Qubitrium Teknoloji Limited Şirketi’nin kurucusu Dr. Kadir Durak ve ekibi; kuantum kriptografi, kuantum haberleşme ve kuantum algılama alanlarında Türkiye’nin ilk Ar-Ge çalışmalarını gerçekleştiriyor. Qubitrium; tek foton sayaçları, zaman etiketleme ünitesi, kuantum lidar ve mikroskop gibi ürünleri üretebiliyor.

EN GÜÇLÜ BİLGİSAYARLAR BİLİMİN HİZMETİNDE

Kuantum teknolojilerinde dünya liderleri arasında yer almak isteyen Almanya, bunun için büyük yatırımlar yapıyor. Nisan ayında IBM tarafından bu ülkede kurulan ilk kuantum bilgisayarın tanıtımı Başbakan Angela Merkel tarafından yapılmıştı. Avrupa’nın ilk ve en güçlü kuantum bilgisayarı olan ‘IBM Quantum System One’, Alman araştırma enstitüsü Fraunhofer işbirliği ile Stuttgart’ta faal durumda. Geçen ay da IBM ve Tokyo Üniversitesi, Japonya’nın en güçlü kuantum bilgisayarını tanıttı. IBM Quantum System One, Tokyo Üniversitesi tarafından yönetilen erişim ile Japonya’daki hem bilimsel kurumlarda hem de işletmelerde araştırmacılar için çalışıyor.

İSTİHDAM İÇİN POLİTİKA VE TEDBİRLER

OVP dönemi boyunca istihdamın yıllık ortalama 1 milyon 170 bin kişi artması ve bu yıl 12.6 olarak hesaplanan işsizlik seviyesinin 2024 yılında yüzde 10.9 seviyesine inmesi bekleniyor. Bu kapsamda birçok alanda tedbir alınacak. Bunlardan bazıları şunlar olacak:

* Sektör-eğitim işbirlikleri artırılarak mesleki eğitim programlarının aynı zamanda dijital ekonominin değişen gereklerine cevap verecek şekilde uyumlaştırılması sağlanacak.

* Staj ve diğer yetenek yönetimi faaliyetleri yaygınlaştırılacak; iş hayatına geçiş öncesi kariyer farkındalıkları güçlendirilerek, reel sektörün talep ettiği temel becerileri ve yetkinlikleri artırılacak.

* Kalfa ve usta talebini karşılamak üzere ‘Mesleki Eğitim Merkezleri’ güçlendirilecek.

* Örgün eğitim, yaygın eğitim, tamamlama eğitimi ve serbest öğrenme yoluyla edinilen kazanımların belgelendirilmesi sağlanacak.

* Genç İstihdam Ulusal Strateji Belgesi hayata geçirilecek.

13 Eylül 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem